DOI Artikel:
Walczak, Marek: Działalność fundacyjna biskupa krakowskiego, kardynała Zbigniewa Oleśnickiego (część II)
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.20615#0083
19. Wielka pieczęć kardynalska Zbigniewa Oleśnickiego
przy dokumencie z 1450 (perg. 240), Kraków, Archiwum
Państwowe (fot. Archiwum Państwowe w Krakowie)
20. Wielka pieczęć kardynalska Zbigniewa Oleśnickie-
go, fragment ryc. 19
głowy świętych Stanisława i Floriana69. Szcze-
gólny nacisk, jaki położono w tym czasie na roz-
wój kultu tej pary świętych, poświadczony fun-
dacjami dzieł sztuki, może się wiązać z dostrze-
ganym przez niektórych historyków zjawiskiem
powstania koncepcji dwóch głównych patronów
diecezji krakowskiej 70. Przegląd dawnych in-
69 Relikwiarz na głowę św. Stanisława ufundowała
w niewiadomym czasie królowa Zofia Jagiełłowa;
A. Bochnak, J. Pagaczewski, Polskie rzemio-
sło artystyczne wieków średnich, Kraków 1959, s. 90;
KZSP, IV: Miasto Kraków, 1: Wawel, red. J. Szabłow-
ski, Warszawa 1965, s. 117, ii. 777; B. Przybyszew-
ski, Złoty dom królestwa. Studium z dziejów krakow-
skiego cechu złotniczego od czasu jego powstania (ok.
1370) do połowy wieku XV, Warszawa 1968, s. 47—48,
łączy fundację relikwiarza z zapiskiem w Officialia
Cracouiensia z 14 IV 1424. Trzeba przypomnieć, że re-
likwiarz św. Floriana ozdobiony był herbem Litwy, co
stanowiło wyjątek pośród fundacji Oleśnickiego. Zamia-
na Orła na Pogoń mogła być „ukłonem” w stronę nie
zawsze przychylnej królowej, sam zaś relikwiarz mógł
stanowić pendant do jej fundacji.
70 D o b r o w o 1 s k i, o. c., s. 116.
71 Choć żaden wczesny cykl scen z życia św. Sta-
wentarzy skarbca katedry krakowskiej wskazu-
je na dbałość o wizualną oprawę liturgii ku ich
czci71. Wyrazem szczególnej troski o artystyczną
oprawę rozwijających się w katedrze kultów by-
ła też fundacja płyty nagrobnej biskupa Pran-
doty, która miała równocześnie zdobić pierwot-
ne miejsce pochówku św. Stanisława72.
nisława nie zachował się na terenie Polski, źródła pi-
sane informują nas o ich istnieniu. Program ikonogra-
ficzny słynnego relikwiarza —- trumny św. Stanisława
w katedrze krakowskiej, obejmujący 13 względnie 15
scen, zainspirować mógł np. antependium, ofiarowane
przez Oleśnickiego do katedry krakowskiej, ozdobione
dwunastoma scenami o nieznanej treści oraz dwukrot-
nie powtórzonym przedstawieniem św. Stanisława w
narożach; zob. Walczak, Działalność fundacyjna...,
s. 67, przyp. 149; por. też E. S n i e ż y ń s k a-S t o 1 o t,
Ze studiów nad ikonografią legendy św. Stanisława Bi-
skupa (Folia Historiae Artium, 8, 1972), s. 175—179;
M. K o c h a n o w s k a-R e i c h e, Najstarsze cykle nar-
racyjne z legendą św. Stanisława biskupa, Warszawa
1991 (Ikonotheka. Prace Instytutu Historii Sztuki Uni-
wersytetu Warszawskiego 3), s. 28 i n.
O miejscu tym w kaplicy przytykającej do po-
79
przy dokumencie z 1450 (perg. 240), Kraków, Archiwum
Państwowe (fot. Archiwum Państwowe w Krakowie)
20. Wielka pieczęć kardynalska Zbigniewa Oleśnickie-
go, fragment ryc. 19
głowy świętych Stanisława i Floriana69. Szcze-
gólny nacisk, jaki położono w tym czasie na roz-
wój kultu tej pary świętych, poświadczony fun-
dacjami dzieł sztuki, może się wiązać z dostrze-
ganym przez niektórych historyków zjawiskiem
powstania koncepcji dwóch głównych patronów
diecezji krakowskiej 70. Przegląd dawnych in-
69 Relikwiarz na głowę św. Stanisława ufundowała
w niewiadomym czasie królowa Zofia Jagiełłowa;
A. Bochnak, J. Pagaczewski, Polskie rzemio-
sło artystyczne wieków średnich, Kraków 1959, s. 90;
KZSP, IV: Miasto Kraków, 1: Wawel, red. J. Szabłow-
ski, Warszawa 1965, s. 117, ii. 777; B. Przybyszew-
ski, Złoty dom królestwa. Studium z dziejów krakow-
skiego cechu złotniczego od czasu jego powstania (ok.
1370) do połowy wieku XV, Warszawa 1968, s. 47—48,
łączy fundację relikwiarza z zapiskiem w Officialia
Cracouiensia z 14 IV 1424. Trzeba przypomnieć, że re-
likwiarz św. Floriana ozdobiony był herbem Litwy, co
stanowiło wyjątek pośród fundacji Oleśnickiego. Zamia-
na Orła na Pogoń mogła być „ukłonem” w stronę nie
zawsze przychylnej królowej, sam zaś relikwiarz mógł
stanowić pendant do jej fundacji.
70 D o b r o w o 1 s k i, o. c., s. 116.
71 Choć żaden wczesny cykl scen z życia św. Sta-
wentarzy skarbca katedry krakowskiej wskazu-
je na dbałość o wizualną oprawę liturgii ku ich
czci71. Wyrazem szczególnej troski o artystyczną
oprawę rozwijających się w katedrze kultów by-
ła też fundacja płyty nagrobnej biskupa Pran-
doty, która miała równocześnie zdobić pierwot-
ne miejsce pochówku św. Stanisława72.
nisława nie zachował się na terenie Polski, źródła pi-
sane informują nas o ich istnieniu. Program ikonogra-
ficzny słynnego relikwiarza —- trumny św. Stanisława
w katedrze krakowskiej, obejmujący 13 względnie 15
scen, zainspirować mógł np. antependium, ofiarowane
przez Oleśnickiego do katedry krakowskiej, ozdobione
dwunastoma scenami o nieznanej treści oraz dwukrot-
nie powtórzonym przedstawieniem św. Stanisława w
narożach; zob. Walczak, Działalność fundacyjna...,
s. 67, przyp. 149; por. też E. S n i e ż y ń s k a-S t o 1 o t,
Ze studiów nad ikonografią legendy św. Stanisława Bi-
skupa (Folia Historiae Artium, 8, 1972), s. 175—179;
M. K o c h a n o w s k a-R e i c h e, Najstarsze cykle nar-
racyjne z legendą św. Stanisława biskupa, Warszawa
1991 (Ikonotheka. Prace Instytutu Historii Sztuki Uni-
wersytetu Warszawskiego 3), s. 28 i n.
O miejscu tym w kaplicy przytykającej do po-
79