DOI Artikel:
Pencakowski, Paweł: Dekoracja sklepienia zakrystii kościoła Mariackiego w Krakowie - refleks rzymskich malowideł Pietro da Cortona
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.20615#0112
'■*%
9. Kraków, kościół Mariacki, sklepienie zakrystii ■—
Arma Christi niesione przez anioły
wszechnienia się grafik Francesco Farone Aąuila
(ryc. 10). Cytowało go wielu malarzy 40.
Ostatnia oryginalna część kompozycji sklepie-
nia, na osi głównej, w pobliżu ołtarza, to liczna
grupa figur złożona z trzech elementów (ryc. 11).
Jej centrum stanowi postać niewieścia usy-
tuowana dość blisko spadających personifikacji
błędnych doktryn (ryc. 12). Spoczywa ona wśród
chmur, otaczając ramieniem dużą złocistą kulę
(rodzaj naczynia? 41). W prawej dłoni dzierży ber-
ło zakończone okiem w promieniach, z lewej zaś
upuszcza korony, kapelusze kardynalskie, infuły.
40 Także w Polsce. Grupa Chrystusa, Boga Ojca
i aniołów niosących Narzędzia Męki, oparta na kom-
pozycji Piętro da Cortona, powstała np. w apsydzie
kościoła w Imbramowicach (przed r. 1727; patrz wy-
żej) oraz około połowy XVIII wieku w kościele Sw.
Anny w Lubartowie.
41 Ta część malowidła jest, niestety, niezbyt czy-
telna. Trudno więc jednoznacznie stwierdzić, czy jest
to złocista kula, czy naczynie.
10. Francesco Farone Aąuila, reprodukcja graficzna
fragmentu malowidła w kopule Chiesa Nuova w Rzymie
Figura ta znajduje swój formalny wzorzec w
dziele sztuki włoskiej, jednakże nie rzymskiej,
lecz weneckiej i to XVI wieku, a mianowicie w
Paola Veronese Junonie obsypującej Wenecję da-
rami w Palazzo Ducale42 (ryc. 13). Kompozycja
zrealizowana w Krakowie jest lustrzanym odbi-
ciem weneckiego pierwowzoru (jest to zabieg ce-
lowy, o czym niżej 43). Postać z kulistą amforą (?)
i berłem otacza grono figur alegorycznych —
młodych kobiet z atrybutami (takimi jak: wieniec
i kwiat lilii, księga, kaduceusz, waga, obręcz;
jedna z postaci nie ma atrybutu)44. Po bokach
tej grupy, na spływach sklepiennych, widnieją
z jednej strony Trzy Parki, z drugiej zaś Chronos
z amorkami.
Wiele tu zapożyczeń z malowidła Piętro da
Cortona. Powtórzono Parki, Chronosa, jak też
grupę personifikacji otaczających środkową figu-
rę, z tym że w rzymskim fresku jest ich dziesięć,
w krakowskim — sześć45. W Palazzo Barberini
42 Karpowicz, o. c., s. 221.
43 Wcześniej, w 1. ćwierci XVIII wieku, figurę tę
powtórzono w kopule norbertańskiego kościoła w Heb-
dowie. Za zwrócenie mi na to uwagi dziękuję konser-
watorom — pp. prof. W. Zalewskiemu i mgr E. Graboś.
44 Widniejące obok dwie główki anielskie i uskrzy-
dlone putto są nowsze.
45 K a r p o w i c z, o. c., stwierdza, że „zrekonstruo-
wane zostały [one] w czasie ostatniej konserwacji nie-
108
9. Kraków, kościół Mariacki, sklepienie zakrystii ■—
Arma Christi niesione przez anioły
wszechnienia się grafik Francesco Farone Aąuila
(ryc. 10). Cytowało go wielu malarzy 40.
Ostatnia oryginalna część kompozycji sklepie-
nia, na osi głównej, w pobliżu ołtarza, to liczna
grupa figur złożona z trzech elementów (ryc. 11).
Jej centrum stanowi postać niewieścia usy-
tuowana dość blisko spadających personifikacji
błędnych doktryn (ryc. 12). Spoczywa ona wśród
chmur, otaczając ramieniem dużą złocistą kulę
(rodzaj naczynia? 41). W prawej dłoni dzierży ber-
ło zakończone okiem w promieniach, z lewej zaś
upuszcza korony, kapelusze kardynalskie, infuły.
40 Także w Polsce. Grupa Chrystusa, Boga Ojca
i aniołów niosących Narzędzia Męki, oparta na kom-
pozycji Piętro da Cortona, powstała np. w apsydzie
kościoła w Imbramowicach (przed r. 1727; patrz wy-
żej) oraz około połowy XVIII wieku w kościele Sw.
Anny w Lubartowie.
41 Ta część malowidła jest, niestety, niezbyt czy-
telna. Trudno więc jednoznacznie stwierdzić, czy jest
to złocista kula, czy naczynie.
10. Francesco Farone Aąuila, reprodukcja graficzna
fragmentu malowidła w kopule Chiesa Nuova w Rzymie
Figura ta znajduje swój formalny wzorzec w
dziele sztuki włoskiej, jednakże nie rzymskiej,
lecz weneckiej i to XVI wieku, a mianowicie w
Paola Veronese Junonie obsypującej Wenecję da-
rami w Palazzo Ducale42 (ryc. 13). Kompozycja
zrealizowana w Krakowie jest lustrzanym odbi-
ciem weneckiego pierwowzoru (jest to zabieg ce-
lowy, o czym niżej 43). Postać z kulistą amforą (?)
i berłem otacza grono figur alegorycznych —
młodych kobiet z atrybutami (takimi jak: wieniec
i kwiat lilii, księga, kaduceusz, waga, obręcz;
jedna z postaci nie ma atrybutu)44. Po bokach
tej grupy, na spływach sklepiennych, widnieją
z jednej strony Trzy Parki, z drugiej zaś Chronos
z amorkami.
Wiele tu zapożyczeń z malowidła Piętro da
Cortona. Powtórzono Parki, Chronosa, jak też
grupę personifikacji otaczających środkową figu-
rę, z tym że w rzymskim fresku jest ich dziesięć,
w krakowskim — sześć45. W Palazzo Barberini
42 Karpowicz, o. c., s. 221.
43 Wcześniej, w 1. ćwierci XVIII wieku, figurę tę
powtórzono w kopule norbertańskiego kościoła w Heb-
dowie. Za zwrócenie mi na to uwagi dziękuję konser-
watorom — pp. prof. W. Zalewskiemu i mgr E. Graboś.
44 Widniejące obok dwie główki anielskie i uskrzy-
dlone putto są nowsze.
45 K a r p o w i c z, o. c., stwierdza, że „zrekonstruo-
wane zostały [one] w czasie ostatniej konserwacji nie-
108