DOI Artikel:
Betlej, Andrzej: Nagrobek Jabłonowskich w kościele Jezuitów we Lwowie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.20622#0083
sztukatorskim pracującym przy nagrobku Marii
Karoliny de Bouillon Sobieskiej z warszawskiego
kościoła Sakramentek (około r. 1748)51. Przytoczone
przezeń analogie nie wydają się jednak przekony-
wające zarówno pod względem stylistycznym, jak
i chronologicznym.
Drugim zespołem, który należy wziąć pod uwagę
szukając analogii dla dzieł z kościoła jezuickiego, to
stiukowe rzeźby dekoracji kaplicy Najświętszego
Sakramentu — Wiśniowieckich (il. 19—20) przy
łacińskiej katedrze lwowskiej. Jakub Sito uznał je
za przykłady nurtu fontanowskiego i datował na
1. ćwierć wieku XVIIP2.
Ostatnio Jerzy Kowalczyk połączył je ze szkołą
Baltazara Fontany i zadatował na początek wieku
XVIIP3. Aranżacja kaplicy powstała jednak w ca-
łości w latach 1737—1740 za sprawą księcia Janusza
Wiśniowieckiego i jego żony Teofili z Leszczyńskich,
której monogram jest jednym z elementów deko-
racyjnych54. Takie datowanie potwierdza także styl
posągów, jak i regencyjna ornamentyka, a przede
wszystkim przesłanki archiwalne55.
Dla monumentu jezuickiego pewne znaczenie
może mieć także stiukowa dekoracja portalu do
kaplicy Św. Benedykta (il. 21—22), wzniesionej przy
północnej nawie kościoła jezuickiego przez Marian-
nę z Zamoyskich Dzieduszycką, która powstała na
początku lat czterdziestych (konsekrowana w roku
1741, remontowana w r. 1745)56. Stiuki te nie były
dotąd wzmiankowane w literaturze historyczno-
artystycznej57.
Wszystkie wymienione dzieła powstały w dość
krótkim czasie (przyjąwszy zaproponowane dato-
wanie monumentu Jabłonowskich od około 1744
a przed r. 1750) — pomiędzy latami 1737 a 1750.
Nie wydaje się, aby można to uznać jedynie za
przypadek. Wszystkie te dzieła łączy też wspólny
modus stylowy, który — jak się wydaje — można
określić jako nurt „poberniniowski”, wywodzący się
Kościoły i klasztory dawnego u>ojewództu>a ruskiego, t. 2, red. J. K.
Ostrowski, Kraków 1994, s. 53, 63—64.
51 J. Sito, Wystawa rzeźby livoivskiej 1. połowy XVIII wie-
ku tv Białym Kamieniu, Biuletyn Historii Sztuki, 53: 1991,
s. 123—124; Tenże, Thomas Hutter..., s. 203. Na temat na-
grobka warszawskiego zob. M. Karpowicz, Malarstioo
i rzeźba czasóio saskich [w:] Sztuka Warszaioy, Warszawa 1986,
s. 147—148; M. Banacka, Załuski i inicjatyiuy artystyczne,
Warszawa 2001, s. 133—138.
52 Sito, Thomas Hutter..., s. 198.
53 Kowalczyk, Siuiątynie..., s. 272; Tenże, Sioiątynie
późnobarokoiue na kresach. Kościoły i klasztory iv diecezjach na Rusi
koronnej, Warszawa 2006, s. 82. W literaturze pojawiła się też
atrybucja stiuków Janowi Obrockiemu i datowanie na lata
18. Rzeźba niezidentyfikowanej personifikacji z dekoracji po-
grzebowej Jakuba Sobieskiego z kolegiaty żółkiewskiej
(wg Petrus, Kościoły i klasztory Żółkwi...)
najprawdopodobniej z twórczości uczniów i naśla-
dowców (kontynuatorów) sztuki Baltazara Fontany,
prawdopodobnie o genezie morawskiej.
siedemdziesiąte w. XVIII — zob. J. T. Petrus, Livoivska kate-
dra obrządku łacińskiego p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Marii
Ranny. Przewodnik, Warszawa 1999, s. 54—55; J. T. Petrus,
K. Hejke, Katedra livoivska obrządku łacińskiego, Warszawa
2003, s. 21.
54 Por. Petrus, Hejke, Katedra.s. 21.
55 Na temat kaplicy zob. D z i e d u s z y c k i, o. c., s. 48, 51;
S. Szczurek, Kapituła hvoiuska iv latach 1723—1763, Lwów
1930, s. 108.
56 Paszenda, KościółJezuitóiu..., s. 123.
57 Podobnie jak kolejne dzieła, uzupełniają one zarysowaną
przez Sitę panoramę rzeźby lwowskiej 1. połowy XVIII stule-
cia — następnymi nieuwzględnionymi w literaturze naukowej
są na przykład, znane niestety tylko z ikonografii, rzeźby anio-
77
Karoliny de Bouillon Sobieskiej z warszawskiego
kościoła Sakramentek (około r. 1748)51. Przytoczone
przezeń analogie nie wydają się jednak przekony-
wające zarówno pod względem stylistycznym, jak
i chronologicznym.
Drugim zespołem, który należy wziąć pod uwagę
szukając analogii dla dzieł z kościoła jezuickiego, to
stiukowe rzeźby dekoracji kaplicy Najświętszego
Sakramentu — Wiśniowieckich (il. 19—20) przy
łacińskiej katedrze lwowskiej. Jakub Sito uznał je
za przykłady nurtu fontanowskiego i datował na
1. ćwierć wieku XVIIP2.
Ostatnio Jerzy Kowalczyk połączył je ze szkołą
Baltazara Fontany i zadatował na początek wieku
XVIIP3. Aranżacja kaplicy powstała jednak w ca-
łości w latach 1737—1740 za sprawą księcia Janusza
Wiśniowieckiego i jego żony Teofili z Leszczyńskich,
której monogram jest jednym z elementów deko-
racyjnych54. Takie datowanie potwierdza także styl
posągów, jak i regencyjna ornamentyka, a przede
wszystkim przesłanki archiwalne55.
Dla monumentu jezuickiego pewne znaczenie
może mieć także stiukowa dekoracja portalu do
kaplicy Św. Benedykta (il. 21—22), wzniesionej przy
północnej nawie kościoła jezuickiego przez Marian-
nę z Zamoyskich Dzieduszycką, która powstała na
początku lat czterdziestych (konsekrowana w roku
1741, remontowana w r. 1745)56. Stiuki te nie były
dotąd wzmiankowane w literaturze historyczno-
artystycznej57.
Wszystkie wymienione dzieła powstały w dość
krótkim czasie (przyjąwszy zaproponowane dato-
wanie monumentu Jabłonowskich od około 1744
a przed r. 1750) — pomiędzy latami 1737 a 1750.
Nie wydaje się, aby można to uznać jedynie za
przypadek. Wszystkie te dzieła łączy też wspólny
modus stylowy, który — jak się wydaje — można
określić jako nurt „poberniniowski”, wywodzący się
Kościoły i klasztory dawnego u>ojewództu>a ruskiego, t. 2, red. J. K.
Ostrowski, Kraków 1994, s. 53, 63—64.
51 J. Sito, Wystawa rzeźby livoivskiej 1. połowy XVIII wie-
ku tv Białym Kamieniu, Biuletyn Historii Sztuki, 53: 1991,
s. 123—124; Tenże, Thomas Hutter..., s. 203. Na temat na-
grobka warszawskiego zob. M. Karpowicz, Malarstioo
i rzeźba czasóio saskich [w:] Sztuka Warszaioy, Warszawa 1986,
s. 147—148; M. Banacka, Załuski i inicjatyiuy artystyczne,
Warszawa 2001, s. 133—138.
52 Sito, Thomas Hutter..., s. 198.
53 Kowalczyk, Siuiątynie..., s. 272; Tenże, Sioiątynie
późnobarokoiue na kresach. Kościoły i klasztory iv diecezjach na Rusi
koronnej, Warszawa 2006, s. 82. W literaturze pojawiła się też
atrybucja stiuków Janowi Obrockiemu i datowanie na lata
18. Rzeźba niezidentyfikowanej personifikacji z dekoracji po-
grzebowej Jakuba Sobieskiego z kolegiaty żółkiewskiej
(wg Petrus, Kościoły i klasztory Żółkwi...)
najprawdopodobniej z twórczości uczniów i naśla-
dowców (kontynuatorów) sztuki Baltazara Fontany,
prawdopodobnie o genezie morawskiej.
siedemdziesiąte w. XVIII — zob. J. T. Petrus, Livoivska kate-
dra obrządku łacińskiego p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Marii
Ranny. Przewodnik, Warszawa 1999, s. 54—55; J. T. Petrus,
K. Hejke, Katedra livoivska obrządku łacińskiego, Warszawa
2003, s. 21.
54 Por. Petrus, Hejke, Katedra.s. 21.
55 Na temat kaplicy zob. D z i e d u s z y c k i, o. c., s. 48, 51;
S. Szczurek, Kapituła hvoiuska iv latach 1723—1763, Lwów
1930, s. 108.
56 Paszenda, KościółJezuitóiu..., s. 123.
57 Podobnie jak kolejne dzieła, uzupełniają one zarysowaną
przez Sitę panoramę rzeźby lwowskiej 1. połowy XVIII stule-
cia — następnymi nieuwzględnionymi w literaturze naukowej
są na przykład, znane niestety tylko z ikonografii, rzeźby anio-
77