DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.2601#0536
3 Feudorum liber primus. 4
vocantur, colligcret. Clientireſpondet parronus, vt in ra tab, Patronus ſi clienti fraudem fecerit, ſacer eſto: & inde ſumpla trant.
ione, qui cauſan agis actoris, vltrtei, patrnue, reus, cdions dicitur, vel ſiſepau: nan & clientes poſtsriur atus voaui l ſepep&
. r’tln cr in ral ’aſalla autem reſhondat dominua ii .. ....... 12.. .... ¬
ſummiſorll, Co de princag in reb i’aſaile auten reſpondet dominus qui & ſenior dicitur, licet prouecta etatis non ſit eaden foerme.
LIorem. bresbyterum dicimus, morum potius, quam atatis habita ratione. Nnmon iaiturr ttaii mmi d da..... . rre yvrna.
qua Senatorem, & preslytertn dic inmus mortn potis quin etatis habita ratione, oomen igiur atatu mite dominus feudi habet, qua-
hyterum dicimus, morum potius, quam atatis habita ratione. Nomen igitur atatis mite dominus feut
uus adale ſens ſit aiet iuuenis Interea tamen ccum iue feudorum antiquſſimum eſſe Gerardus ſeribat, qui ipſe fuit Longobardus, inepte i
retieru e Lorgobardes ipſis ſius Gotbis quorunm leses nilil de feudis habent palant nec an iquiimun eſe nobis vnqua peſtaennei
lquiqu iio etdu ter, es moiu popni mani, quod ſies ila commoaiſme Fi ſepe it idiranſitru honimm neniuqua eteſieulains ſſea
a’entis ſerui ſigyuiſieantur. Ses & liberi putà actores cuſudes prediorun inſulari, conductores, emphyteuicenere-
r, precari peſſeſſores. Hu peſſeſſio concediuur ad tempus us acori, feudum guardis. Iiſdem postea
cepit concedi in perpetu um, quod eſt verum, & proprium feudum, atque ita, vt me Obſeruat. iradidiſe recordor, paulatim qui erant
aiores, cuſtedeſque pra lioru m noſtrortn tenporarij perpeiui eſſe cperunt, Latinûmque hominum nomen retinuerunt, nouit & exterum
Vaſallorum, ſiue Leodum, Feudatariori acceperunt à principibus, & nobilioribus, qui eis ſua pradia in perpetuum concedere malue-
runt, ſi miliia onerilus ſe obligarent inuecta in Iialiam nomina, à principibus Germanis, quibus fuére ſemper mulii Comites eſi C.
nelius Tacitus vaſallos vocat:loſſe vsgart interpretanturl & principum amulatio magna, cui plurimi, & acerrimi Elts, t air,
pra ipuum ſasramentum erat defen lere tueri, ſua quoque fortia fata glorta princip ſui adſignare: quod vulgo ſacramentum ſideltats
appellamus Et eadem fere hominum conditione vſam Graciam Nouella Conſtantini Porphyrogeneta e crattuvr probat cuius ſententia
hac eſt: Quadam eſſe pradia militaria, quibus cohareat onus militi, ita vi poſſefſorem neceſſe ſit ſe ad militiam comparare domino edicéti
delectumi vel ſi neli:,aut non poſſit ſe ad delectum exhibere tertam eo nomine pecuniam fiſco dependere que feudorum omnium lex eſt, ſiue
à nobili, ſiue à plebeio peſſideantur, ſiue quod pene idem eſt à milite, ſiue à pagano. Diſtinxit omnis atas nobiles à plebeiis: ſed procedente
empore, qui nobiliun erant mies vafſus, minitertales, feudasary, vt reſte Alb rius Rrantz ius ſeribit, in metropoli, etian nobilit-
tem ſibi vindicarunt: qua de re dicturi ſumus ztit.10. At quoties tam vile eſt feudum vt non poſſit poſſeſſor ſe, aliûmve in expeditione
ex eius reditu tueri, hoc iure vtimur hodie in Francia ex Capitulis Caroli additi ad Legem Longobardorum, vt ei adiungatur alius quo-
ad pro modo redituum aquabiliter ſimul eis miles vnus indici poſſit.Vt vero ex conſtitutione Lotharij vaſallus alienare feudu non poteſt:ita
Conſtantinus Porphyrogeneta vult, vt pradia militaria, qua nunc dicimus feuda, à militibus non alienentur. Sed militum duo ſunt gene-
ra. Quidam ’κvom&, nouitij, caligati, gregari, manipulares, ſoldurij Horum pradia, que nondum ſunt relata in codices mi-
litares ex e Nouella iure militari non cenſentur. Alij ſunt originari, & iuſti milites, qui nobilibns adnumerantur, quam differentiam
militum Fridericus ſequitur in tit de pace tenend.S. ſi miles. Et iuſtorum quidem militum meliora pradia ex Nouella Conſtantini mili-
tiæ ſunt tacite obligata, ſi equites ſint, vſque ad quantitatem quatuor librarum auri ſi claſſiari, qui ab eodẽ Conſtantino uiμot, & o¬
rs dicuntur, vſque ad quantitatem duarum librarum. Supra eam quantitatem pradiorum ſuorum alienationem habent:intra eam non
uen Quod ſi pradia eorum, que eam quantitatem excedunt, nominatim omnia ſint relata in codices militares, & hac omnia haredibus
conſeruari debent, ſiue militibus, ſiue paganis: non diſtrahi. Sin verô non ſint omnia adſcripta militia: ſed habeat miles iure omnino poſſeſ-
ſionem aliquam, militia functionem liberam, qua alode ſiue alodium dicitur, his libris, quaſi fidei vinculo ſoluta, Constantinus vocat
x aadvor ny eor dsns vνv qua ſeilicet poſſidetur proprio iure, non feudi non beneficij iure, hanc diſtrahere poteſt.
Illam neque poſſeſſor, neque fiſcus vendere poreſt, vel ſi vendiderit, eidem poſſeſſori repetitio competit, indemnitate emptori preſtita: quo ceſ-
ſante, agnatieius poſſeſſionem reuocare poſſunt, neque aduersus eos emptori eſt repetitio, vel reputatio preti, aut meliorationi, auferre tan-
tum poteſt ea, qua impoſuit pradio, ſi recipiant ſeparationem, deficientibus agnatis ſuccedunt uodéras ouoouxot, id eſt, conſortes, quibus
ſimul militia nomine pradia adſignata ſunt. Conſortibus ſuccedunt milites indigentiores, & his rurſus pagani xpos T i ui llarur
E nT õoyr, id eſt, ne cenſus fiſco depereat: ex quo intelligimus huius gene is milisaria pradia obnoxia eſſe oneribus militie, vel
ſi refugiat poſſeſſor militià, cenſui certo, id eſt, banno & heribanno: & poſſideri ea poſſe tam à paganis, quam à militibus. Eius Nouella pars
quedam eſt apud harmenopul Epieomarum titu. 6 Sed valde cortupta legendum cu rnex j eis j cis oudnr sparar ixtor p ord-
er rdtirnſr rix, ois aptu eo T ér Ts uus oiass rõe Aiyais msdys uu, oims d oi-
ur r du. Quod ſubiicitur, eſt ex eadem Nouella ſi quis militem, c up noy : id eſt, quaſi colonario iure ſibi ſubiectum re-
tinuerit, atque ita pradia eius militaria inuaſerit, vt damnetur in aureos ſex, ex quibus pars dimidia militi detur, pars altera media
in fiſcum redigatur. Quod ſi non inuaſerit ea pradia, ſed emerit, milite ſua conditioni reddito, vt preti repetitionem non habeat, & hoc
amplius vt fiſco pœn nomine inferat aureos tres. Deeſt in Harmenopulo quantitas aureorum. Sin vero cum alius quidam milites ſedibus
ſuis, & poſſeſſionibus expuliſſet, vel illi ipſi bonis ſuis ceſſiſſent, maſe interpres, ee ſlatione ſua diſceſſiſſent, corrupte etiam in Harmenopu-
lesilu de ncutieur dimſt lageonden larieate iere p les, uloinptaim eſil ſequs miſtraione dutus mitts ſiſépe-
rit, quaſi colonos, vel mercenarios, eum non teneri. At ſi quis militem castris abductum, qua vocat foſſata, in priuato obſequio detinue-
rit, eum fiſco tenere in annos ſingulos, quibuus illum detinuerit, in aureos ſex, eàmque ſummam exigi ab excuſſore, ſiue diſcuſſore publico,
qui vocatur ille loco i lõxros ias, vulgo corruptë, é iéxsoacas. Ex his, qua dicimus hactenus, cum feudi naturam oſtendant, ſatis
aperte facile eruetur definitio feudi Quid eſt feudum? lus prædio alieno in perpetuum vtendi fruendi, quod pro beneficio dominus
dat ea lege, vt qui accipit ſibi fidem, & militiæ munus, aliúdve ſeruitium exhibeat. Ius eſt, non pradium ipſum, vt exponam initio
libri tertij, & ius vſusfructus. Solet vſusfructus conſtitui in perſonam tantum. Sed tamen conueniri poteſt, vt & in haredem fructuarij
ranſeatv erim eim eeapai lauſiniian cooarctatur ad primun lareden, ne n mnaierſmm musile ſi proprietans , ſemmper adente
vſufructu. l antiquitas. C. de vſufruct. Quinimô receptum eſt, conueniri poſſe vt ad ſucceſſorem tranſeat in infinitumeſi modo addatur lex
fidei, homin;, ſeruiti,vt diximus, qua efficit ne ſit inutilu proprietas. Quin & quorundã locorum hi ſunt mores, vt eius anni, quo hares va-
ſalli ſe in fidem, & clientelam domini commendauit, reditum integrum dominus ferat, vel vt certa ei ſumma enumeretur avn asaru-
eos ſiue pro rcdempti ne vt loquuntur, & reſtauratione feudi, & vt ſi mutetur vaſallus venditionis genere domino praſtetur pretij quin-
ta pars à venditore, vel ab emptore, ſi id atlumſit, y quinta quinta, vt ſi vanierit fundus centum za ſi mille, 24o. qua praſtationum gene-
ra à Leone in Nouellis cisots..u appellantur, quod quaſi preſtentur noui poſſeſſoris admittendi, & ſuſcipienda cauſa. Sic fit, vt non ſit inu-
tilu propriet, licet vſusfructus in perpetuum conſtituatur, & plenior quidem iure, quam ſoleat vſusfructus eſſe: nam & vaſallus fundi ae
ſeruitutum vindicationem habet, & fructus ſuos facit quoquo modo terra ſeparatos, qua non ſolent fructuario dari. Liberi tamen vaſalli
plerumque moribus noſtris nihil debent prater manus porrectionem, & deoſculationem, que ſunt bomini ſymbola. Annonius a cap. 6d¬
Taſſilo due Baioariorum more Francico in manus Regis Pipini vaſſaticum manibus ſuis ſe metipſum commendauit, fidelitatémque iureiu-
rando promiſit: quod ita Ado Viennenſi Taſſilo ſe illi in vaſallum commiſit. Et Richardus, ſe in manibus Caroli commendauit. Ne dixeris
etiam feudum eſſe contractum lus eſt potius, quod per contractum conſtituitur, dum ſcilicet dominuus id per inueſtiturã cedit: qua ceſſio da-
tio eſt,ea lege vt qui accipit fidem, & ſeruitium danti ſemper exhibeat. Et contractum huiuſmodi ſequitur traditio:vt infrà 2 tit ..Svlt.
& 4tit.5.& eſt ex eo contractu actio de euictione in dominü: vt t.titu.8. & aduersus vaſallum condictio cauſa dati ſi idem fallat: vt
infià tit. ovel etiam praſcriptis verbis, ſi nolit domines feudum reuocare. Conſtituitur auté hoc ius in rebus ſoli, non in mobilibus. Om-
nium quidem rerum vſifructus conſtitui poteſt ex Senatuſconſulto non tamen iure feudi. Quedam ſunt res, que immobilibus adnume-
rantur, vi annone, ſportula, penſiones.l iubemus 2.C.de ſacro-Eec. Nouell.7. & in his feudum illud conſiſtit, quod dicitur de camera
id eſt, cun ex arario ſiue arca domini vaſallo adſignatur ſtipendium certum, vel quod dicitur de cauena, id eſt, cum ex cella domini va-
ſallo prabentur annona. Huius generis feudum eſt in curte domini: vt infrà tit.2. Sitem ſi quis, nec eſt propriun feudum: ſed iure feudi
cenſetur: qua duo ſunt diuerſa ſieut Gallis aliud eſt, Tenir fiefs, aliud Tenir en fiefs. Proprium feudum eſt extra curtem & conſiſtit in
prediis. Illi ſimile eſt feudum guardia, cum curti, ſiue domui ſua quaſi iure feudi dominus cuſtodem apponit: vel gaſtaldie, cum actoren
praficit:qua tempore, vel morte dantis, aut accipientis finuntur, & definitione non comprehenduntur: quia ſunt impropria feuda. Porre
adieci in definitione feudun pro benefitio dari: hac res efficit, vt feudum benefcium appelletur ſape, & vaſallus beneficiarius beneficiatus,
xae ney &&: nain originem ex officio, & amicitia trahit:vt infrà tit. , & ſimili ſenſu in conſtitutionibus beneficiari dicuntur, quibus
benefici loco cura committitur manſionum, curſus publici, vel quod aliud offium, muniſve publieum. Poftremo quod eſt adiectum de fi-
de, perneceſſarium eſt, nec conuentione mutari poteſt, nam etſi valeat conuentio ne iuſiurandum fidelitatis praſtetur, ne ſeruitium preſte-
tur: nulla tamen vis eſt huiuus conuentionis, ne fides praſtetur. Eſt enim contra naturam, ſubſtantidmve feudi: & ideo non eſt rata haben-
da-l cim precariõ. ffade precario dem eſt natura, & ſubstantia, & falſa vulgaris interpretum difſerentia. de illa. Iuſtir de ſocietl.
pata ffde cont empr, & L.iuriſgentium de pact.CVIAC.
DE
vocantur, colligcret. Clientireſpondet parronus, vt in ra tab, Patronus ſi clienti fraudem fecerit, ſacer eſto: & inde ſumpla trant.
ione, qui cauſan agis actoris, vltrtei, patrnue, reus, cdions dicitur, vel ſiſepau: nan & clientes poſtsriur atus voaui l ſepep&
. r’tln cr in ral ’aſalla autem reſhondat dominua ii .. ....... 12.. .... ¬
ſummiſorll, Co de princag in reb i’aſaile auten reſpondet dominus qui & ſenior dicitur, licet prouecta etatis non ſit eaden foerme.
LIorem. bresbyterum dicimus, morum potius, quam atatis habita ratione. Nnmon iaiturr ttaii mmi d da..... . rre yvrna.
qua Senatorem, & preslytertn dic inmus mortn potis quin etatis habita ratione, oomen igiur atatu mite dominus feudi habet, qua-
hyterum dicimus, morum potius, quam atatis habita ratione. Nomen igitur atatis mite dominus feut
uus adale ſens ſit aiet iuuenis Interea tamen ccum iue feudorum antiquſſimum eſſe Gerardus ſeribat, qui ipſe fuit Longobardus, inepte i
retieru e Lorgobardes ipſis ſius Gotbis quorunm leses nilil de feudis habent palant nec an iquiimun eſe nobis vnqua peſtaennei
lquiqu iio etdu ter, es moiu popni mani, quod ſies ila commoaiſme Fi ſepe it idiranſitru honimm neniuqua eteſieulains ſſea
a’entis ſerui ſigyuiſieantur. Ses & liberi putà actores cuſudes prediorun inſulari, conductores, emphyteuicenere-
r, precari peſſeſſores. Hu peſſeſſio concediuur ad tempus us acori, feudum guardis. Iiſdem postea
cepit concedi in perpetu um, quod eſt verum, & proprium feudum, atque ita, vt me Obſeruat. iradidiſe recordor, paulatim qui erant
aiores, cuſtedeſque pra lioru m noſtrortn tenporarij perpeiui eſſe cperunt, Latinûmque hominum nomen retinuerunt, nouit & exterum
Vaſallorum, ſiue Leodum, Feudatariori acceperunt à principibus, & nobilioribus, qui eis ſua pradia in perpetuum concedere malue-
runt, ſi miliia onerilus ſe obligarent inuecta in Iialiam nomina, à principibus Germanis, quibus fuére ſemper mulii Comites eſi C.
nelius Tacitus vaſallos vocat:loſſe vsgart interpretanturl & principum amulatio magna, cui plurimi, & acerrimi Elts, t air,
pra ipuum ſasramentum erat defen lere tueri, ſua quoque fortia fata glorta princip ſui adſignare: quod vulgo ſacramentum ſideltats
appellamus Et eadem fere hominum conditione vſam Graciam Nouella Conſtantini Porphyrogeneta e crattuvr probat cuius ſententia
hac eſt: Quadam eſſe pradia militaria, quibus cohareat onus militi, ita vi poſſefſorem neceſſe ſit ſe ad militiam comparare domino edicéti
delectumi vel ſi neli:,aut non poſſit ſe ad delectum exhibere tertam eo nomine pecuniam fiſco dependere que feudorum omnium lex eſt, ſiue
à nobili, ſiue à plebeio peſſideantur, ſiue quod pene idem eſt à milite, ſiue à pagano. Diſtinxit omnis atas nobiles à plebeiis: ſed procedente
empore, qui nobiliun erant mies vafſus, minitertales, feudasary, vt reſte Alb rius Rrantz ius ſeribit, in metropoli, etian nobilit-
tem ſibi vindicarunt: qua de re dicturi ſumus ztit.10. At quoties tam vile eſt feudum vt non poſſit poſſeſſor ſe, aliûmve in expeditione
ex eius reditu tueri, hoc iure vtimur hodie in Francia ex Capitulis Caroli additi ad Legem Longobardorum, vt ei adiungatur alius quo-
ad pro modo redituum aquabiliter ſimul eis miles vnus indici poſſit.Vt vero ex conſtitutione Lotharij vaſallus alienare feudu non poteſt:ita
Conſtantinus Porphyrogeneta vult, vt pradia militaria, qua nunc dicimus feuda, à militibus non alienentur. Sed militum duo ſunt gene-
ra. Quidam ’κvom&, nouitij, caligati, gregari, manipulares, ſoldurij Horum pradia, que nondum ſunt relata in codices mi-
litares ex e Nouella iure militari non cenſentur. Alij ſunt originari, & iuſti milites, qui nobilibns adnumerantur, quam differentiam
militum Fridericus ſequitur in tit de pace tenend.S. ſi miles. Et iuſtorum quidem militum meliora pradia ex Nouella Conſtantini mili-
tiæ ſunt tacite obligata, ſi equites ſint, vſque ad quantitatem quatuor librarum auri ſi claſſiari, qui ab eodẽ Conſtantino uiμot, & o¬
rs dicuntur, vſque ad quantitatem duarum librarum. Supra eam quantitatem pradiorum ſuorum alienationem habent:intra eam non
uen Quod ſi pradia eorum, que eam quantitatem excedunt, nominatim omnia ſint relata in codices militares, & hac omnia haredibus
conſeruari debent, ſiue militibus, ſiue paganis: non diſtrahi. Sin verô non ſint omnia adſcripta militia: ſed habeat miles iure omnino poſſeſ-
ſionem aliquam, militia functionem liberam, qua alode ſiue alodium dicitur, his libris, quaſi fidei vinculo ſoluta, Constantinus vocat
x aadvor ny eor dsns vνv qua ſeilicet poſſidetur proprio iure, non feudi non beneficij iure, hanc diſtrahere poteſt.
Illam neque poſſeſſor, neque fiſcus vendere poreſt, vel ſi vendiderit, eidem poſſeſſori repetitio competit, indemnitate emptori preſtita: quo ceſ-
ſante, agnatieius poſſeſſionem reuocare poſſunt, neque aduersus eos emptori eſt repetitio, vel reputatio preti, aut meliorationi, auferre tan-
tum poteſt ea, qua impoſuit pradio, ſi recipiant ſeparationem, deficientibus agnatis ſuccedunt uodéras ouoouxot, id eſt, conſortes, quibus
ſimul militia nomine pradia adſignata ſunt. Conſortibus ſuccedunt milites indigentiores, & his rurſus pagani xpos T i ui llarur
E nT õoyr, id eſt, ne cenſus fiſco depereat: ex quo intelligimus huius gene is milisaria pradia obnoxia eſſe oneribus militie, vel
ſi refugiat poſſeſſor militià, cenſui certo, id eſt, banno & heribanno: & poſſideri ea poſſe tam à paganis, quam à militibus. Eius Nouella pars
quedam eſt apud harmenopul Epieomarum titu. 6 Sed valde cortupta legendum cu rnex j eis j cis oudnr sparar ixtor p ord-
er rdtirnſr rix, ois aptu eo T ér Ts uus oiass rõe Aiyais msdys uu, oims d oi-
ur r du. Quod ſubiicitur, eſt ex eadem Nouella ſi quis militem, c up noy : id eſt, quaſi colonario iure ſibi ſubiectum re-
tinuerit, atque ita pradia eius militaria inuaſerit, vt damnetur in aureos ſex, ex quibus pars dimidia militi detur, pars altera media
in fiſcum redigatur. Quod ſi non inuaſerit ea pradia, ſed emerit, milite ſua conditioni reddito, vt preti repetitionem non habeat, & hoc
amplius vt fiſco pœn nomine inferat aureos tres. Deeſt in Harmenopulo quantitas aureorum. Sin vero cum alius quidam milites ſedibus
ſuis, & poſſeſſionibus expuliſſet, vel illi ipſi bonis ſuis ceſſiſſent, maſe interpres, ee ſlatione ſua diſceſſiſſent, corrupte etiam in Harmenopu-
lesilu de ncutieur dimſt lageonden larieate iere p les, uloinptaim eſil ſequs miſtraione dutus mitts ſiſépe-
rit, quaſi colonos, vel mercenarios, eum non teneri. At ſi quis militem castris abductum, qua vocat foſſata, in priuato obſequio detinue-
rit, eum fiſco tenere in annos ſingulos, quibuus illum detinuerit, in aureos ſex, eàmque ſummam exigi ab excuſſore, ſiue diſcuſſore publico,
qui vocatur ille loco i lõxros ias, vulgo corruptë, é iéxsoacas. Ex his, qua dicimus hactenus, cum feudi naturam oſtendant, ſatis
aperte facile eruetur definitio feudi Quid eſt feudum? lus prædio alieno in perpetuum vtendi fruendi, quod pro beneficio dominus
dat ea lege, vt qui accipit ſibi fidem, & militiæ munus, aliúdve ſeruitium exhibeat. Ius eſt, non pradium ipſum, vt exponam initio
libri tertij, & ius vſusfructus. Solet vſusfructus conſtitui in perſonam tantum. Sed tamen conueniri poteſt, vt & in haredem fructuarij
ranſeatv erim eim eeapai lauſiniian cooarctatur ad primun lareden, ne n mnaierſmm musile ſi proprietans , ſemmper adente
vſufructu. l antiquitas. C. de vſufruct. Quinimô receptum eſt, conueniri poſſe vt ad ſucceſſorem tranſeat in infinitumeſi modo addatur lex
fidei, homin;, ſeruiti,vt diximus, qua efficit ne ſit inutilu proprietas. Quin & quorundã locorum hi ſunt mores, vt eius anni, quo hares va-
ſalli ſe in fidem, & clientelam domini commendauit, reditum integrum dominus ferat, vel vt certa ei ſumma enumeretur avn asaru-
eos ſiue pro rcdempti ne vt loquuntur, & reſtauratione feudi, & vt ſi mutetur vaſallus venditionis genere domino praſtetur pretij quin-
ta pars à venditore, vel ab emptore, ſi id atlumſit, y quinta quinta, vt ſi vanierit fundus centum za ſi mille, 24o. qua praſtationum gene-
ra à Leone in Nouellis cisots..u appellantur, quod quaſi preſtentur noui poſſeſſoris admittendi, & ſuſcipienda cauſa. Sic fit, vt non ſit inu-
tilu propriet, licet vſusfructus in perpetuum conſtituatur, & plenior quidem iure, quam ſoleat vſusfructus eſſe: nam & vaſallus fundi ae
ſeruitutum vindicationem habet, & fructus ſuos facit quoquo modo terra ſeparatos, qua non ſolent fructuario dari. Liberi tamen vaſalli
plerumque moribus noſtris nihil debent prater manus porrectionem, & deoſculationem, que ſunt bomini ſymbola. Annonius a cap. 6d¬
Taſſilo due Baioariorum more Francico in manus Regis Pipini vaſſaticum manibus ſuis ſe metipſum commendauit, fidelitatémque iureiu-
rando promiſit: quod ita Ado Viennenſi Taſſilo ſe illi in vaſallum commiſit. Et Richardus, ſe in manibus Caroli commendauit. Ne dixeris
etiam feudum eſſe contractum lus eſt potius, quod per contractum conſtituitur, dum ſcilicet dominuus id per inueſtiturã cedit: qua ceſſio da-
tio eſt,ea lege vt qui accipit fidem, & ſeruitium danti ſemper exhibeat. Et contractum huiuſmodi ſequitur traditio:vt infrà 2 tit ..Svlt.
& 4tit.5.& eſt ex eo contractu actio de euictione in dominü: vt t.titu.8. & aduersus vaſallum condictio cauſa dati ſi idem fallat: vt
infià tit. ovel etiam praſcriptis verbis, ſi nolit domines feudum reuocare. Conſtituitur auté hoc ius in rebus ſoli, non in mobilibus. Om-
nium quidem rerum vſifructus conſtitui poteſt ex Senatuſconſulto non tamen iure feudi. Quedam ſunt res, que immobilibus adnume-
rantur, vi annone, ſportula, penſiones.l iubemus 2.C.de ſacro-Eec. Nouell.7. & in his feudum illud conſiſtit, quod dicitur de camera
id eſt, cun ex arario ſiue arca domini vaſallo adſignatur ſtipendium certum, vel quod dicitur de cauena, id eſt, cum ex cella domini va-
ſallo prabentur annona. Huius generis feudum eſt in curte domini: vt infrà tit.2. Sitem ſi quis, nec eſt propriun feudum: ſed iure feudi
cenſetur: qua duo ſunt diuerſa ſieut Gallis aliud eſt, Tenir fiefs, aliud Tenir en fiefs. Proprium feudum eſt extra curtem & conſiſtit in
prediis. Illi ſimile eſt feudum guardia, cum curti, ſiue domui ſua quaſi iure feudi dominus cuſtodem apponit: vel gaſtaldie, cum actoren
praficit:qua tempore, vel morte dantis, aut accipientis finuntur, & definitione non comprehenduntur: quia ſunt impropria feuda. Porre
adieci in definitione feudun pro benefitio dari: hac res efficit, vt feudum benefcium appelletur ſape, & vaſallus beneficiarius beneficiatus,
xae ney &&: nain originem ex officio, & amicitia trahit:vt infrà tit. , & ſimili ſenſu in conſtitutionibus beneficiari dicuntur, quibus
benefici loco cura committitur manſionum, curſus publici, vel quod aliud offium, muniſve publieum. Poftremo quod eſt adiectum de fi-
de, perneceſſarium eſt, nec conuentione mutari poteſt, nam etſi valeat conuentio ne iuſiurandum fidelitatis praſtetur, ne ſeruitium preſte-
tur: nulla tamen vis eſt huiuus conuentionis, ne fides praſtetur. Eſt enim contra naturam, ſubſtantidmve feudi: & ideo non eſt rata haben-
da-l cim precariõ. ffade precario dem eſt natura, & ſubstantia, & falſa vulgaris interpretum difſerentia. de illa. Iuſtir de ſocietl.
pata ffde cont empr, & L.iuriſgentium de pact.CVIAC.
DE