V E T U S &
N O V U M LATIUM.
*77
dum fuit a Grxcis eodem fere tempore,
quo ArcbEi fratres, Catilbw, Corpx &
Conssantino Magno olim extrudam, ac
deinde ^Sancto SyEefiro Pont. i. Dei-
para & Dit>o Euftacbio eodem in loco,
in quo ex apparitione Crucisixi inter
’ cornua cervi ,a paganismo ad Cbrifium
conversus suerat, dicatam viderem, ex
profanae tunc inquisitionis molimi-
ne, in sactam, & jamdudum deside-
ratam hujus loci tam celebris notitiam,
felici sane errore illapsus , bifioriam ,
quam EuStacbio-Marianam inseribo,
composui, in qua quidquid Ledor cir-
ca antiquitatem hujus loci desiderare
poterit, exade deseriptum reperiet;
quare in iis hoc loco deseribendis lon-
gior esse nolui.
Hujus itaque occasione, cumquo-
r» Urbis tanms locum hunc devotionis caula
Empuiica- accederem, & muka ad hoc opus /pe-
dantia perviam, de veterum urbium
vestigiis, uti supra dixi, oblervarem 5
neseio quo casu in eximium virum,
Dodorem Earquinium Damattam in
Caftello S. Angeli, quod della Madame
vocant, commorantem incidi,qui cum
me desiderio incen-
sum videret, dixit, se librum Manu-
seriptum de origine, & excidio 'Empuli-
tano habere, a Parente su operitissimo
Medico ex alio pervetusto Manuscrip-
to extradum , ex quo complura ad
meam rem facientia circa veterum ur-
bium, quxinTemtorzo Ij/^r^o ad-
huc spedantur, historiam, & potissi-
mum qua? ad urbem pervetustam, qua?
Empulum olimdicebatur, pertinerent,
colligere possem; & quod jamdudum
unice nosse desideraram, in eo quam
copiosissime deseriptum reperi; neque
hic se stitit negotium, totius urbis si-
tum, & superstites murorum ruinas, ex
ditiis S. Angeli Cajlelli moeniis osten-
dit; & uti vix ullum Authorem ex
modernis de ea mentionem fecisse no-
ram , ita quoque totam historiam hisce
opportune sane, veluti antiquitatem
hucusque incognitam, hic inserendam
duxi.
Empulum, quo?posteris temporibus
Ampiglione vulgo appellata fuit, oppi-
[yburtus Vyburi fundanda? operam da-
bant, ab xdisicatum. tem-
pore priseorum summe sso-
ruit. Nam Eyburtini viribus potentes
non timueruntpopulum^manumjam.
ssorentem & selicissimum libi adseribe-
rc hostem5 Nam uti Livius testatur 1.7*
Empulum eo anno ex Tyburtibus Cap- F^puium
tum. Accidit hoc C Sulpitib tertium, &
M.Ealcrio Eubticola Conlulibus, anno
Urb. Cond. 422 Sequentibus Coss.
ha?c ibidem narrat Livius. Duo, in-
quit, bella eo annoprofiperegefla, cumque
Tyburtibus ad deditionem pugnatum.
Sassula ex bis urbs capta, coeteraque oppida
eandem fiortunam babuifient, m unEerfit
gens pojitis armis infidem Confiniis Venisifiet
1 riumpbatum de Tyburtibus. Sed jam
ad situm ejus deicribendum propius
accedamus.
Euntibus Tybure Sublacum verius ad s'itg Em-
tria millia passuum ad lo?vam nobile puh*
CafiellumS. Angeli, quod Caftello Mada-*
me vocant, monti impolitum occurrit:
ad dextram montes altissimos conspi-
cis, atque hos inter montes, in convalle
supra tumulum haud exiguum, se spe-
danda probent veteris Empuli rude-
rum vestigia, ad 5 00. Circiter passus, ad
viam,qua: Sicilianum Se Sublacum ducit,
extensa; ex quibus eam nobilissimarri
olim urbem suisse , luculenter colli-
gitur , qua? uti situm habet in vasta
valle, ita quoque montibus undique &
undique veluti coronata, nec non sca-
turientium ex montibus fontium mul-
titudine, mirum in modum habitatio- cztz7<a-
nem amxnam jucundamque reddit,
montes quidem arboribus consiti
magnam venatoribus ex animalibus
tam volucribus, quam terrestribus,pra>
dam offerunt. Ager omnibus ad vita?
humana? usum, necessariarum rerum
abundantia instrudtus est: Territorium
suum olim vel usquc ad ipsum Anienem sirecit<
1 t iht Ti pu';
ex una parte, ex altera ad *$*. Gregarium,
quae Sajfiula quondam dicebatur, sese
extendebatj Archivia vero ante ejus
L devasta
N O V U M LATIUM.
*77
dum fuit a Grxcis eodem fere tempore,
quo ArcbEi fratres, Catilbw, Corpx &
Conssantino Magno olim extrudam, ac
deinde ^Sancto SyEefiro Pont. i. Dei-
para & Dit>o Euftacbio eodem in loco,
in quo ex apparitione Crucisixi inter
’ cornua cervi ,a paganismo ad Cbrifium
conversus suerat, dicatam viderem, ex
profanae tunc inquisitionis molimi-
ne, in sactam, & jamdudum deside-
ratam hujus loci tam celebris notitiam,
felici sane errore illapsus , bifioriam ,
quam EuStacbio-Marianam inseribo,
composui, in qua quidquid Ledor cir-
ca antiquitatem hujus loci desiderare
poterit, exade deseriptum reperiet;
quare in iis hoc loco deseribendis lon-
gior esse nolui.
Hujus itaque occasione, cumquo-
r» Urbis tanms locum hunc devotionis caula
Empuiica- accederem, & muka ad hoc opus /pe-
dantia perviam, de veterum urbium
vestigiis, uti supra dixi, oblervarem 5
neseio quo casu in eximium virum,
Dodorem Earquinium Damattam in
Caftello S. Angeli, quod della Madame
vocant, commorantem incidi,qui cum
me desiderio incen-
sum videret, dixit, se librum Manu-
seriptum de origine, & excidio 'Empuli-
tano habere, a Parente su operitissimo
Medico ex alio pervetusto Manuscrip-
to extradum , ex quo complura ad
meam rem facientia circa veterum ur-
bium, quxinTemtorzo Ij/^r^o ad-
huc spedantur, historiam, & potissi-
mum qua? ad urbem pervetustam, qua?
Empulum olimdicebatur, pertinerent,
colligere possem; & quod jamdudum
unice nosse desideraram, in eo quam
copiosissime deseriptum reperi; neque
hic se stitit negotium, totius urbis si-
tum, & superstites murorum ruinas, ex
ditiis S. Angeli Cajlelli moeniis osten-
dit; & uti vix ullum Authorem ex
modernis de ea mentionem fecisse no-
ram , ita quoque totam historiam hisce
opportune sane, veluti antiquitatem
hucusque incognitam, hic inserendam
duxi.
Empulum, quo?posteris temporibus
Ampiglione vulgo appellata fuit, oppi-
[yburtus Vyburi fundanda? operam da-
bant, ab xdisicatum. tem-
pore priseorum summe sso-
ruit. Nam Eyburtini viribus potentes
non timueruntpopulum^manumjam.
ssorentem & selicissimum libi adseribe-
rc hostem5 Nam uti Livius testatur 1.7*
Empulum eo anno ex Tyburtibus Cap- F^puium
tum. Accidit hoc C Sulpitib tertium, &
M.Ealcrio Eubticola Conlulibus, anno
Urb. Cond. 422 Sequentibus Coss.
ha?c ibidem narrat Livius. Duo, in-
quit, bella eo annoprofiperegefla, cumque
Tyburtibus ad deditionem pugnatum.
Sassula ex bis urbs capta, coeteraque oppida
eandem fiortunam babuifient, m unEerfit
gens pojitis armis infidem Confiniis Venisifiet
1 riumpbatum de Tyburtibus. Sed jam
ad situm ejus deicribendum propius
accedamus.
Euntibus Tybure Sublacum verius ad s'itg Em-
tria millia passuum ad lo?vam nobile puh*
CafiellumS. Angeli, quod Caftello Mada-*
me vocant, monti impolitum occurrit:
ad dextram montes altissimos conspi-
cis, atque hos inter montes, in convalle
supra tumulum haud exiguum, se spe-
danda probent veteris Empuli rude-
rum vestigia, ad 5 00. Circiter passus, ad
viam,qua: Sicilianum Se Sublacum ducit,
extensa; ex quibus eam nobilissimarri
olim urbem suisse , luculenter colli-
gitur , qua? uti situm habet in vasta
valle, ita quoque montibus undique &
undique veluti coronata, nec non sca-
turientium ex montibus fontium mul-
titudine, mirum in modum habitatio- cztz7<a-
nem amxnam jucundamque reddit,
montes quidem arboribus consiti
magnam venatoribus ex animalibus
tam volucribus, quam terrestribus,pra>
dam offerunt. Ager omnibus ad vita?
humana? usum, necessariarum rerum
abundantia instrudtus est: Territorium
suum olim vel usquc ad ipsum Anienem sirecit<
1 t iht Ti pu';
ex una parte, ex altera ad *$*. Gregarium,
quae Sajfiula quondam dicebatur, sese
extendebatj Archivia vero ante ejus
L devasta