DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.69941#0072
I
Quo ordine ^letalia in rerum naturafint.
CAPUT i.
Mnium, [i] qua? complexu mundi continentur,Homi-
nes aequum eft , prsfentia primum inquirere, & eorum ,
quae fune minime operofa , ex facili queunt ipfi cogno-
fcere . Continentur autem corpora, quorum partirru
coaeva mundo , ad interitum declinare animadverti non
poliunt, alia contra interire , ac rurfum , inftaurata fpe-
cie oriri , quaeque reperiuntur in dies . Illa fimplicia^
refte , ut ex nomine ratio perpetuitatis accipiatur , haec
vero Compofita pari ratione nuncuparunt. Exiftiman-
dum eft enim durare quicquam , dum in principia non dilfolvitur . Principiis
fimplex corpus nullis conftat: namque per fe unum eft , licut unum per alia_>
compofitum , quibus hoc caducum fit, illud vero nequaquam. At principia
compofitorum cum fimplicia fint corpora ( non enim ferie infinita procedunt )
[2] ordines fimplicium apparent duo; alter materiam exhibens, alter cum
nihil fiat a feipfo , formam attribuens . [3] Quorum hic, prsftans efficientia
orbes Mundi fummos obtinet, nimirum coelo circumfcriptus . Nam ejus mo-
tus circularis non alius finis intelligitur , neque tot ejufdem lumina , ordino
Angulari collocata, videntur alio fpecftare . Alter huic ordini fubditus, occu-
pat interiores Mundi orbes , a coelo contiguos ad imum pertinentes . Utique
neceffitrium eft a coelo afficiatur, cx quo opera Natura? conftituantur . Appel-
lamus autem Naturam , ratum Dei inftitutum , quo per ordinis utriufque fim-
plicia , fiunt corpora compofita , qua? funt opera Natura? . Simplicia quidem ,
uti caufa? compofitorum , locum iftis antiquiorem habent: [4] verum non a
noftra? cognitionis progreffu . Qua? enim nobilitate prima funt, ea propter
mentis humana? imbecillitatem, qua? fenfuum adminiftrationi addicfta eft,
cognitione funt ultima. Ita coelum a Mortalibus longo difclufum interftitio,
etiam propter excellentiam nobilitatis fua?, perplexus anguftia fenfuum non
capeffic animus , quod ii dignum in ipfo fpecimen illius creare nequeant.
Materiavero qua? fubeft coelo quatuor diftindta formis , quot pra?cipua? quali-
tates deprehenduntur principia alterationis,quam excipiat generatio; totidem-
que regionibus affignata , quarum circa infimas verfantur Homines, exigue
quantum innotefeere percipitur. A compofitis ergo nobis exordiendum eft ,
a quibus de materia , qua? differunt , pleraque colliguntur . Quorum etiam_>
alia , cum inter fe eunda non retineant squalitatem , debent aliis antecedere.
Nam qua potentia dignitas fimplicium sftimatur, ab ea pariter ordinem Com-
A pofi-
Ordo fervandus in
fcientiis.
Qus fint rerum—»
principia.
Mixtorum corpo-
rum divifio •
Quo ordine ^letalia in rerum naturafint.
CAPUT i.
Mnium, [i] qua? complexu mundi continentur,Homi-
nes aequum eft , prsfentia primum inquirere, & eorum ,
quae fune minime operofa , ex facili queunt ipfi cogno-
fcere . Continentur autem corpora, quorum partirru
coaeva mundo , ad interitum declinare animadverti non
poliunt, alia contra interire , ac rurfum , inftaurata fpe-
cie oriri , quaeque reperiuntur in dies . Illa fimplicia^
refte , ut ex nomine ratio perpetuitatis accipiatur , haec
vero Compofita pari ratione nuncuparunt. Exiftiman-
dum eft enim durare quicquam , dum in principia non dilfolvitur . Principiis
fimplex corpus nullis conftat: namque per fe unum eft , licut unum per alia_>
compofitum , quibus hoc caducum fit, illud vero nequaquam. At principia
compofitorum cum fimplicia fint corpora ( non enim ferie infinita procedunt )
[2] ordines fimplicium apparent duo; alter materiam exhibens, alter cum
nihil fiat a feipfo , formam attribuens . [3] Quorum hic, prsftans efficientia
orbes Mundi fummos obtinet, nimirum coelo circumfcriptus . Nam ejus mo-
tus circularis non alius finis intelligitur , neque tot ejufdem lumina , ordino
Angulari collocata, videntur alio fpecftare . Alter huic ordini fubditus, occu-
pat interiores Mundi orbes , a coelo contiguos ad imum pertinentes . Utique
neceffitrium eft a coelo afficiatur, cx quo opera Natura? conftituantur . Appel-
lamus autem Naturam , ratum Dei inftitutum , quo per ordinis utriufque fim-
plicia , fiunt corpora compofita , qua? funt opera Natura? . Simplicia quidem ,
uti caufa? compofitorum , locum iftis antiquiorem habent: [4] verum non a
noftra? cognitionis progreffu . Qua? enim nobilitate prima funt, ea propter
mentis humana? imbecillitatem, qua? fenfuum adminiftrationi addicfta eft,
cognitione funt ultima. Ita coelum a Mortalibus longo difclufum interftitio,
etiam propter excellentiam nobilitatis fua?, perplexus anguftia fenfuum non
capeffic animus , quod ii dignum in ipfo fpecimen illius creare nequeant.
Materiavero qua? fubeft coelo quatuor diftindta formis , quot pra?cipua? quali-
tates deprehenduntur principia alterationis,quam excipiat generatio; totidem-
que regionibus affignata , quarum circa infimas verfantur Homines, exigue
quantum innotefeere percipitur. A compofitis ergo nobis exordiendum eft ,
a quibus de materia , qua? differunt , pleraque colliguntur . Quorum etiam_>
alia , cum inter fe eunda non retineant squalitatem , debent aliis antecedere.
Nam qua potentia dignitas fimplicium sftimatur, ab ea pariter ordinem Com-
A pofi-
Ordo fervandus in
fcientiis.
Qus fint rerum—»
principia.
Mixtorum corpo-
rum divifio •