DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.69941#0429
ARMARIUM X.
MARMORA.
MARMORIS ETYMON,
& Definitio.
CAPUT I.
eximios , qui maculi
fpecies marmorum complures unius coloris ,
confpiciantur : fed e diverfo gemma? , i
maculis coloribus probentur : ita ut has , quanvis alienas , definitio mar-
moris comprehendat: illas verd,tametfi proprias, eadem definitio marmoris
A p id es magna corporis mole, & aequabili fubftantia
provenientes , ut expoliti nitorem concipiant, Mar-
mora vocantur; non a viriditate, ficutlfidorus feri-
bit, qux nihil pertinet ad originem vocis, & paucis
marmoribus , iisque non folis convenit: fed a nativa
dictione Grxca , qua nitor omnium peculiaris
indicatur. Definitionem marmoris etiam Ifidorus ille
minus idoneam conftituit , una ex parte nimis coer-
cens eam, ex altera latiorem permittens: lapides enim
, & coloribus , commendantur , ait dici marmora, ciim
nullisque maculis variatae
inter lapides eximios pra?cipue,
excludat. Multo cautius igitur Georgius Agricola , & alii recentiores eum
fecuti, univerfam marmoris naturam circumfcribunt magnitudine corporis,
& nitore, quibus Julius Scaliger apponi voluit alias qualitates duas, duri-
tiam , & aequabilitatem : fed earum altera parum commoda, redundat etiam
altera : nam aequabilitas in marmore non aliud exiftimari debet, quanta
nitor, ut dici folet, potentia exiftens, qui artificis opera in aftum produ-
citur: & duritia , qua? fumma reperitur in gemmis marmori ne quidem pro-
xima conceditur omnino : aliis nanque generibus lapidum communica-
tur , ut idiomorphis , faxis , filicibus , quorum aliqui duritiam marmoris ex-
aequant , nonnulli etiam fuperant. Verum nitor, qui marmoribus , gem-
mis , fluoribus , aliisque multis attribuitur , in primis omnia faxa , & afperio-
ris fubftantix lapides , qui poliendo miniis apti funt, removet a definitione
marmoris : deinde corporis magnitudo, quae his convenit, viciflim gemmas ,
fluores, & alios omnes aequioris fubftantia? lapides , ab eadem definitione fe-
parat : ita ha? folx qualitates dux, magnitudo corporis , & nitor, fimul acce-
pta? juftum definitionis ambitum conficiunt . Et nitor quidem in marmoro
peculiaris intelligi potefl: diverfus ab eo, qui fpe&atur in gemmis , & fluori-
bus : nam effulget acrior, atque illuftrior in gemmis , in marmore multo re-
miflior, in fluoribus etiam evanidius, liquidior tamen, quam in marmoro .
Carteris lapidibus fi quis contingit nitor, ille ratione fubftantia? exiftimatur,
velut in Idiomorphis, vel alia proprietate infignitis lapidibus, vel corporibus
animantium innatis, aliqui marmoream, aliqui filiceam, nonnulli gemmeamu,
aliam alii fubftantiam prxferunt . Silices vero quicunque nitore excellunt,
generi marmorum inferuntur : fiquidem magnitudine corporis medii viden-
tur inter gemmas , & marmora, quemadmodum & fluores . Gemma? quidem
grandes reperiuntur, fed earum fumma magnitudo rarius gradum attingit,
Marmorum defini-
tio.
Ifidorus Hifipalenfi
originum lib.i 6»
Etymologia.
Georgius Agricola
de natura Fofltlium
Julius Scaliger de
Subtilitate Excrcit.
126.
quo
MARMORA.
MARMORIS ETYMON,
& Definitio.
CAPUT I.
eximios , qui maculi
fpecies marmorum complures unius coloris ,
confpiciantur : fed e diverfo gemma? , i
maculis coloribus probentur : ita ut has , quanvis alienas , definitio mar-
moris comprehendat: illas verd,tametfi proprias, eadem definitio marmoris
A p id es magna corporis mole, & aequabili fubftantia
provenientes , ut expoliti nitorem concipiant, Mar-
mora vocantur; non a viriditate, ficutlfidorus feri-
bit, qux nihil pertinet ad originem vocis, & paucis
marmoribus , iisque non folis convenit: fed a nativa
dictione Grxca , qua nitor omnium peculiaris
indicatur. Definitionem marmoris etiam Ifidorus ille
minus idoneam conftituit , una ex parte nimis coer-
cens eam, ex altera latiorem permittens: lapides enim
, & coloribus , commendantur , ait dici marmora, ciim
nullisque maculis variatae
inter lapides eximios pra?cipue,
excludat. Multo cautius igitur Georgius Agricola , & alii recentiores eum
fecuti, univerfam marmoris naturam circumfcribunt magnitudine corporis,
& nitore, quibus Julius Scaliger apponi voluit alias qualitates duas, duri-
tiam , & aequabilitatem : fed earum altera parum commoda, redundat etiam
altera : nam aequabilitas in marmore non aliud exiftimari debet, quanta
nitor, ut dici folet, potentia exiftens, qui artificis opera in aftum produ-
citur: & duritia , qua? fumma reperitur in gemmis marmori ne quidem pro-
xima conceditur omnino : aliis nanque generibus lapidum communica-
tur , ut idiomorphis , faxis , filicibus , quorum aliqui duritiam marmoris ex-
aequant , nonnulli etiam fuperant. Verum nitor, qui marmoribus , gem-
mis , fluoribus , aliisque multis attribuitur , in primis omnia faxa , & afperio-
ris fubftantix lapides , qui poliendo miniis apti funt, removet a definitione
marmoris : deinde corporis magnitudo, quae his convenit, viciflim gemmas ,
fluores, & alios omnes aequioris fubftantia? lapides , ab eadem definitione fe-
parat : ita ha? folx qualitates dux, magnitudo corporis , & nitor, fimul acce-
pta? juftum definitionis ambitum conficiunt . Et nitor quidem in marmoro
peculiaris intelligi potefl: diverfus ab eo, qui fpe&atur in gemmis , & fluori-
bus : nam effulget acrior, atque illuftrior in gemmis , in marmore multo re-
miflior, in fluoribus etiam evanidius, liquidior tamen, quam in marmoro .
Carteris lapidibus fi quis contingit nitor, ille ratione fubftantia? exiftimatur,
velut in Idiomorphis, vel alia proprietate infignitis lapidibus, vel corporibus
animantium innatis, aliqui marmoream, aliqui filiceam, nonnulli gemmeamu,
aliam alii fubftantiam prxferunt . Silices vero quicunque nitore excellunt,
generi marmorum inferuntur : fiquidem magnitudine corporis medii viden-
tur inter gemmas , & marmora, quemadmodum & fluores . Gemma? quidem
grandes reperiuntur, fed earum fumma magnitudo rarius gradum attingit,
Marmorum defini-
tio.
Ifidorus Hifipalenfi
originum lib.i 6»
Etymologia.
Georgius Agricola
de natura Fofltlium
Julius Scaliger de
Subtilitate Excrcit.
126.
quo