DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.69941#0293
ARMARIUM IX
LAPIDES IAIOMOP<DOL
DE NOMINE
LAPIDUM IAIOMOP$f2N,
Et de Ordine ipfbrum ad alia genera
Lapidum.
c A P. I.
„ , » uM genus lapidum nulla vitae munia exerceat, nullis
etiam inftrumentis ad ufum vita? comparatis indiget :
Qua rat*one Natura provida rerum parens , non opus
W habuit in lapidibus conformare membra, & illas partes
JS | corporis, quas diffimilares vocant: Sed univerfo lapi-
dQm gener* ta^em corporis figurationem fatis fuit tri-
buiffe , qualem ipforum materia, vel confluxu,& con-
W cretione fortuita, vel commoditate loci natalis fpon-
=“=========“ te conciperet : nec alia infuper colorum lineamenta
iifdem accederent, quam ab ipfius materia? affectibus oriri queant. Quas
figura? conditiones plurimum obfervari in ortu lapidum experientia conftat,
pra?fertim in ortu eorum , qui magna, & continua mole in lapidicinis nafcun-
Cur : in aliis autem minoribus aliter evenire compertum nobis aliquando eft,
nafcique lapides partim figura corporis infignitos,tam operofa, concinnaque,
ut ejus caufa efficiens, neque ad conventum concretionemque materia? for-
tuitam, neque ad ulliusloci vel ingenium, vel habitum poffit referri : partim
delineatione colorum tam artificiofa excultos, ut ejus etiam effedus a miftu-
ra, & conflatione materiae five aequabilis, five diverfa? non proveniat . Nam
eorum alii fpecie proferunt integras animantium effigies, ut Dendrophytus,
Conchites biforis , Cancer lapideus , Idhyofpinus , & Orneofpinus : alii
membra tantum, partefque animati corporis imitantur,ut Pyren,Stelechites,
Conchites lunatus, Lepidotes , Hieracites , Ammonis cornu , lapides Offei,
Gloffopetra, Encardia : alii rerum aliarum fimilitudinem reddunt, quarum
exemplar, vel extat in Natura, ut ftellarum in Aftroite,. vel ab humana mente
producitur , ut rerum artificialium , quas videntur aemulari lapides Literati,
Trochites,Ceraunia cuneata,Ceraunia triquetra,Nummus filiceus:alii nullius
quidem rei cognita? fimilitudinem habent, fed figuram ita accurate elabora-
tam, ut illa temere fic exorta non debeat exiftimari, quales funt Rhombitcs ,
Ombria, Pentexoche , Ovum anguinum, Gemonides,. Aculeoferus . Omnes
vero infignis adeo figura? lapides in univerfali divifione lapidum , quam alias
fecimus, fub uno genere comprehenfi funt ratione figura?,propter quam com-
muni generis fui nomine vocantur , ideft peculiari forma praediti »
Non enim conveniebat ratione materia?, quam aliqui diverfam habent, fepa-
rari eos inter fe , atque in diverfa lapidum genera fic diftribui , ut pars inter
faxa, pars inter marmora , quidam inter filices , nonnulli etiam inter gem-
mas reponerentur . Nam hujufmodi materia? deledus in omnibus Idiomor-
phis haberi non poteft, quorum aliqui materiam adeo peculiarem obtinent, ut
cui generi illa debeat affignari non facile reperiatur. Multis etiam non eft
una, & fimplex materia, fed aliam, atque aliam complebuntur, eamque vel
diftinbam ab altera, vclfimul confidam . Diftinbam habent Echites quidam y
Geo-
LAPIDES IAIOMOP<DOL
DE NOMINE
LAPIDUM IAIOMOP$f2N,
Et de Ordine ipfbrum ad alia genera
Lapidum.
c A P. I.
„ , » uM genus lapidum nulla vitae munia exerceat, nullis
etiam inftrumentis ad ufum vita? comparatis indiget :
Qua rat*one Natura provida rerum parens , non opus
W habuit in lapidibus conformare membra, & illas partes
JS | corporis, quas diffimilares vocant: Sed univerfo lapi-
dQm gener* ta^em corporis figurationem fatis fuit tri-
buiffe , qualem ipforum materia, vel confluxu,& con-
W cretione fortuita, vel commoditate loci natalis fpon-
=“=========“ te conciperet : nec alia infuper colorum lineamenta
iifdem accederent, quam ab ipfius materia? affectibus oriri queant. Quas
figura? conditiones plurimum obfervari in ortu lapidum experientia conftat,
pra?fertim in ortu eorum , qui magna, & continua mole in lapidicinis nafcun-
Cur : in aliis autem minoribus aliter evenire compertum nobis aliquando eft,
nafcique lapides partim figura corporis infignitos,tam operofa, concinnaque,
ut ejus caufa efficiens, neque ad conventum concretionemque materia? for-
tuitam, neque ad ulliusloci vel ingenium, vel habitum poffit referri : partim
delineatione colorum tam artificiofa excultos, ut ejus etiam effedus a miftu-
ra, & conflatione materiae five aequabilis, five diverfa? non proveniat . Nam
eorum alii fpecie proferunt integras animantium effigies, ut Dendrophytus,
Conchites biforis , Cancer lapideus , Idhyofpinus , & Orneofpinus : alii
membra tantum, partefque animati corporis imitantur,ut Pyren,Stelechites,
Conchites lunatus, Lepidotes , Hieracites , Ammonis cornu , lapides Offei,
Gloffopetra, Encardia : alii rerum aliarum fimilitudinem reddunt, quarum
exemplar, vel extat in Natura, ut ftellarum in Aftroite,. vel ab humana mente
producitur , ut rerum artificialium , quas videntur aemulari lapides Literati,
Trochites,Ceraunia cuneata,Ceraunia triquetra,Nummus filiceus:alii nullius
quidem rei cognita? fimilitudinem habent, fed figuram ita accurate elabora-
tam, ut illa temere fic exorta non debeat exiftimari, quales funt Rhombitcs ,
Ombria, Pentexoche , Ovum anguinum, Gemonides,. Aculeoferus . Omnes
vero infignis adeo figura? lapides in univerfali divifione lapidum , quam alias
fecimus, fub uno genere comprehenfi funt ratione figura?,propter quam com-
muni generis fui nomine vocantur , ideft peculiari forma praediti »
Non enim conveniebat ratione materia?, quam aliqui diverfam habent, fepa-
rari eos inter fe , atque in diverfa lapidum genera fic diftribui , ut pars inter
faxa, pars inter marmora , quidam inter filices , nonnulli etiam inter gem-
mas reponerentur . Nam hujufmodi materia? deledus in omnibus Idiomor-
phis haberi non poteft, quorum aliqui materiam adeo peculiarem obtinent, ut
cui generi illa debeat affignari non facile reperiatur. Multis etiam non eft
una, & fimplex materia, fed aliam, atque aliam complebuntur, eamque vel
diftinbam ab altera, vclfimul confidam . Diftinbam habent Echites quidam y
Geo-