DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.69941#0131
$6 Armarium Tertium
& vcfperi; a?ftate etiam interdiu, donec calcem reftin&am materia ipfa referat»
Ha?c tunc materia in a?ream cortinam aqua fervente plenam paulatim conjici-
tur 5 certa quadam quantitate, quse fufficiens a Miniftris judicatur, & batillis,
qua? ufque ad fundum pertingunt, materia ipfa ab imo revolvitur, agitaturque,
& cum aqua commifcetur. Aquam tandem Alumine refertam, & ad congelan-<
dum aptam , per canaliculos ducunt in quofdam lacus querneos, vel cerreos ,
in quibus aqua congelatur, &in Alumen denfatur; hyeme, diebus quatuor,
a?ftate, fex ; poftea foraminibus, qua? in lacuum fundo funt, apertis, aquam non
congelatam excipiunt vafculis, & fuper aliam materiam in cortinam refundunt.
Alitium , non eft li-
quidum Graecorum.
iterumque recoquunt: qua? quia non caret Alumine , melior eft aquis Alumi-
Aiumen rupeum fa-nis prorfus expertibus . Diligentius itaque explorata hac conficiendi ratio-
ne , facile deprehendi poteft, Rupeum hoc faditium nequaquam efie liquidum
Gra?cis vocatum, fiquidem ut reliquas , in quibus differunt, notas omittam^,
Aluminis rupei de-
fcriptio, facultates,
& ufus .
illud artificio quodam, quo diximus , fit ex duriflimo quodam lapide: hoc au-
tem natura facit ex aqua, & terra aluminofa , aut (ut Plinius ait) ex aqua &
limo, ideft, terra? exudantis natura . Ceterum Alumen rupeum folida? eft
fubftantia?, colore candido, & aliquando fubrubro vifitur , Cryftalli modo
pellucens, quando fcilicet optime depuratum , defa?catumque fit. Facultate*
autem hoc caeteris Aluminibus fimile eft, quanvis non a?que valida : aftringit
fimiliter , & exiccat. Uritur, & in pulverem redigitur, atque excrefcenti carni
utiliter imponitur : ciim torretur , in bullas tumet seque, ac nitrum . Hoc ipfo
( non quidem ufto ) locis quibufdam vinum vile confervatur; prohibet enirru
ne in vafis fiant turbulenta, fed qui hasc faciunt, parum valetudini confulunt.
Porro alia inter Alumina recenfentur , qua? nullam cum Alumine cogna-
tionem habent, veluti eft Alumen Scagliol<e , Alumen Catini, & Alumen fa?cis
vini.
Alumen Scagliofa Alumen Scagliolce officina? appellant, quod lapidem fpecularem vocamus,
quid fit. eo , quod Aluminis inftar pelluceat, & in fquamas fcindatur : quapropter Sca-
gliolum vocant, quafi fquamofum: vulgo Afini' fpeculum nominatur, de quo
inferius etiam fumus diduri.
Alumen Catini Alumen Catini, cujus in Salium Armario mentionem fecimus , ex herba?
quid. cujufdam cinere conficitur, qua? Kali ab Arabibus vocatur, vulgo Soda ; quod
quidem Aluminis genus a vitrariis duntaxat expetitur, ad vitrum fcilicet in
fornace expurgandum.
Alumen fecis. Alumen fa?cis vini fit ex vini fa?ce in globos compada, atque Sole ficca-
ta, deinde tam diu exufta , donec candorem ducat; quo mulieres pra?cipue
utuntur , ut earum crines flavefcant.
N 0 T
Artificialis Alumi-
nis confedtio.
Alumen quomodo
natura gignatur.
Quibus indiciis aci-
dum , & Alkali in_»
Alumine deprehen-
datur .
Conflat Alumen, ut afferunt Chymici, ex acido fulphureo , ac materia terreflrl vel lapidea alkalica,
ex quorum complexione ac copulatione fal iftefalfus efficitur : quod non ineleganter experimentis
demonftratur, ac praefertim ex ipfius confeftione , quae artificio fit hoc modo . Diluatur creta in
fpiritu fulphuris aut chalcanthi: ex diffolutione cryftalli concrefcent, Alumen admodum referentes .
Itaque non abfimili ratione Alumen natura quoque gigni probabile eft , feu dum particulas falino-
acidae in fucco aqueo lapidefcente fluitantes, una cum ipfo in lapideam fubftantiam concrefcunt, feu
dum eaedem particulae a terreflribus vaporibus abreptae , lapidum , aut alterius corporis foffilis du-
rioris poros fubeuntes implicantur , ac detinentur .
Acidum vero multis rationibus in Alumine deprehenditur . Diflillatum enim phlegma acidum emittit:
ipfius autem folutio papyrum coeruleam , ac fuccum heliotropii rubro colore fatis intenfo tingit ,
lac coagulat , folutionem gallarum turbat, albam efficit, & nonnihil ex ipfa praecipitat. Si cum_>
oleo tartari , aut alio liquore alkalico mifceatur , praecipitatur pulvis quidam albus , ac ad lapideam
fubftantiam accedens . Etenim acidum Aluminis diffolutum , cum poiis falis tartari , aut alterius
alkalici aptius congruit, ideo cum eo facilius fociatur, relifta lapidea materia, qua detinebatur .
Cryftallorum AIu- Aluminis cryftalli figuram referunt , ut plurimum oftaedricam : Hinc Gulielminus ejus dementares
minis figura. particulas femioctaedricas effe contendit, feu pyramides bafes quadratas habentes , quarum bafes
° fi uniantur, odtaedrum efformant.
INDEX
& vcfperi; a?ftate etiam interdiu, donec calcem reftin&am materia ipfa referat»
Ha?c tunc materia in a?ream cortinam aqua fervente plenam paulatim conjici-
tur 5 certa quadam quantitate, quse fufficiens a Miniftris judicatur, & batillis,
qua? ufque ad fundum pertingunt, materia ipfa ab imo revolvitur, agitaturque,
& cum aqua commifcetur. Aquam tandem Alumine refertam, & ad congelan-<
dum aptam , per canaliculos ducunt in quofdam lacus querneos, vel cerreos ,
in quibus aqua congelatur, &in Alumen denfatur; hyeme, diebus quatuor,
a?ftate, fex ; poftea foraminibus, qua? in lacuum fundo funt, apertis, aquam non
congelatam excipiunt vafculis, & fuper aliam materiam in cortinam refundunt.
Alitium , non eft li-
quidum Graecorum.
iterumque recoquunt: qua? quia non caret Alumine , melior eft aquis Alumi-
Aiumen rupeum fa-nis prorfus expertibus . Diligentius itaque explorata hac conficiendi ratio-
ne , facile deprehendi poteft, Rupeum hoc faditium nequaquam efie liquidum
Gra?cis vocatum, fiquidem ut reliquas , in quibus differunt, notas omittam^,
Aluminis rupei de-
fcriptio, facultates,
& ufus .
illud artificio quodam, quo diximus , fit ex duriflimo quodam lapide: hoc au-
tem natura facit ex aqua, & terra aluminofa , aut (ut Plinius ait) ex aqua &
limo, ideft, terra? exudantis natura . Ceterum Alumen rupeum folida? eft
fubftantia?, colore candido, & aliquando fubrubro vifitur , Cryftalli modo
pellucens, quando fcilicet optime depuratum , defa?catumque fit. Facultate*
autem hoc caeteris Aluminibus fimile eft, quanvis non a?que valida : aftringit
fimiliter , & exiccat. Uritur, & in pulverem redigitur, atque excrefcenti carni
utiliter imponitur : ciim torretur , in bullas tumet seque, ac nitrum . Hoc ipfo
( non quidem ufto ) locis quibufdam vinum vile confervatur; prohibet enirru
ne in vafis fiant turbulenta, fed qui hasc faciunt, parum valetudini confulunt.
Porro alia inter Alumina recenfentur , qua? nullam cum Alumine cogna-
tionem habent, veluti eft Alumen Scagliol<e , Alumen Catini, & Alumen fa?cis
vini.
Alumen Scagliofa Alumen Scagliolce officina? appellant, quod lapidem fpecularem vocamus,
quid fit. eo , quod Aluminis inftar pelluceat, & in fquamas fcindatur : quapropter Sca-
gliolum vocant, quafi fquamofum: vulgo Afini' fpeculum nominatur, de quo
inferius etiam fumus diduri.
Alumen Catini Alumen Catini, cujus in Salium Armario mentionem fecimus , ex herba?
quid. cujufdam cinere conficitur, qua? Kali ab Arabibus vocatur, vulgo Soda ; quod
quidem Aluminis genus a vitrariis duntaxat expetitur, ad vitrum fcilicet in
fornace expurgandum.
Alumen fecis. Alumen fa?cis vini fit ex vini fa?ce in globos compada, atque Sole ficca-
ta, deinde tam diu exufta , donec candorem ducat; quo mulieres pra?cipue
utuntur , ut earum crines flavefcant.
N 0 T
Artificialis Alumi-
nis confedtio.
Alumen quomodo
natura gignatur.
Quibus indiciis aci-
dum , & Alkali in_»
Alumine deprehen-
datur .
Conflat Alumen, ut afferunt Chymici, ex acido fulphureo , ac materia terreflrl vel lapidea alkalica,
ex quorum complexione ac copulatione fal iftefalfus efficitur : quod non ineleganter experimentis
demonftratur, ac praefertim ex ipfius confeftione , quae artificio fit hoc modo . Diluatur creta in
fpiritu fulphuris aut chalcanthi: ex diffolutione cryftalli concrefcent, Alumen admodum referentes .
Itaque non abfimili ratione Alumen natura quoque gigni probabile eft , feu dum particulas falino-
acidae in fucco aqueo lapidefcente fluitantes, una cum ipfo in lapideam fubftantiam concrefcunt, feu
dum eaedem particulae a terreflribus vaporibus abreptae , lapidum , aut alterius corporis foffilis du-
rioris poros fubeuntes implicantur , ac detinentur .
Acidum vero multis rationibus in Alumine deprehenditur . Diflillatum enim phlegma acidum emittit:
ipfius autem folutio papyrum coeruleam , ac fuccum heliotropii rubro colore fatis intenfo tingit ,
lac coagulat , folutionem gallarum turbat, albam efficit, & nonnihil ex ipfa praecipitat. Si cum_>
oleo tartari , aut alio liquore alkalico mifceatur , praecipitatur pulvis quidam albus , ac ad lapideam
fubftantiam accedens . Etenim acidum Aluminis diffolutum , cum poiis falis tartari , aut alterius
alkalici aptius congruit, ideo cum eo facilius fociatur, relifta lapidea materia, qua detinebatur .
Cryftallorum AIu- Aluminis cryftalli figuram referunt , ut plurimum oftaedricam : Hinc Gulielminus ejus dementares
minis figura. particulas femioctaedricas effe contendit, feu pyramides bafes quadratas habentes , quarum bafes
° fi uniantur, odtaedrum efformant.
INDEX