DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.69941#0166
88 Armarium Quintum
n- rrnv z;z , i /limandum fit, quod commune eft in abfconditis rerum caufis remedium, & ab
urina. omnibus iatis tritum > neque vero Plinius caufam tradit ; [a] Cardanus tamen
[a] Lib.^.de fubtuit, unus omnium reddere rationem conatus fuit ,| qua? ut melius illi cefiiffet ex
Cardani fententla fententia , argumentis , & quidem firmis erat fuffulcienda , neque a Tubo Ca?-
<ie yi eleflnca fac- farc $caligero eximia? tum eruditionis , tum fubtilitatis viro impeti, impugaa-
cim improbatur. „ r ° . r ,, 1
ri, & leveras ceniuras incurrere potuifiet, qua? ur m vivis , ita polr morte
ipfum male habebunt; Succinum enim attrahere inquit, quia humidum habet
pingue , quo emiffo ,res ficca combibere cupiens , versiis fontem, ideft Succi-
num movetur . Quam fane rationem Scaliger infigniter infirmavit, & nobis in-
genio fuo fatisfecit. Verum ut inftituti noftri rationem habeamus , neve lon-
gius, quam debita occafione permittitur, excurramus, ledorem ad Scalige-
rum tranfmittimus ; quod ex ejus ledione emolumenti non miniis eum perce-
pturum confidimus , quam animadverfurum quoque , quam temere nonnun-
quam ii faciant, qui aliquid aggrefii non certis infiftunt opinionibus, qua? ex-
tra omnem controverfiam fint.
Caeteriim Succinum ita demum attrahere paleas, feftucafque cen fetur, (i
digitis atteratur, donec incalefcat; alioqui ftupidum , & ignavum fore , quod
per fe nifi exterius digitorum fotu adhibito vim talem non obtineat, quemad-
modum magnes , cujus etfi fuperficies frigeat, neque digitis affricari eum ne-
ceffe fit, ut calorem in fe recipiat, attrahit tamen ferrum , ficuti loco fuo dice-
[b] Ex Agricola lib. mus.Illud vero mirum,Cardano [£] dicente, ad Pucecam ab humo folia ad duos
^.dc nat.foj]'. pedes in fublime rapta fuiffe Succini vi. Si p ileas,& arida folia oleo lini contin-
Tbeopbrajtus de la- gas,Succinum illa non rapit. Veteres nonnulli Lyncurium,five Lyngurium illud
... , appellarunt, fabulose exiftimantes ex urina Lyncis animalis fieri. Strabo quo-
Plinius Ub. 37. c. 3- que per Lyngurium Succinum iplum interpretari videtur, cum Icribit: Abunaat
Solinus in Polybi- #pud eos , qui lyguriam habitant , Lyngurius , quod ele Pirum quidam appel^
Strabo'lib 4 Geo- Succini autem origine varia? funt feriptorum opiniones , quas Plinius
graph. ex veteribus, ex recentibus vero Agricola latifiime, & explicatifiime exequun-
PUniuslib. 37. c. 2, tur 5 qUiE c.'im longius evagentur, quam hic aferibi debeant, abipfis audori-
^p'ioolaiib. 4. de^ ^us ^unt petenda?. Hoc fcire modo licet hodie a peritis hominibus, qui Pruf-
nat fof fiam longis itineribus peragrarunt, deprehenfum effe, nihil aliud elfe Succi-
Succmum^quo mo- num, quam liquidum bitumen, quod per meatus fubterraneos dei ibitur, &
oguuretui. in mare devoluitur, cujus procellis hinc inde agitatum, adeo concutitur, ut a
maris frigore ineam, quam videmus, duritiem condenfetur, ejufdemque
falfedine transformetur.
LocuSe Provenit copiose in mari Germanico, pra?fertim inSvecia, &Prufiia;
Ex terra enim in mare delapfum , vel maris tempeftate ad litus expellitur, vi 1
rufticorum opera, quibus Principes pro fervis ibi utuntur, in ipfo mari excipi-
turhaud exiguum illis ipfis, qui maritima loca tenent, vedigal pra?ftans . Re-
petitur quoque in Africa, aliifque locis compluribus . Nicias in TEgypto na-
fci eodem modo , quo in Europa , memoria? prodidit. Theophraftus vero , &
Xenocrates in Hifpania dixerunt inveniri, cum Oceani tempcftas ad Pyremei
promontorium illud ipfum expellat.
Succini differentia. Differt Succinum inter fe colore , nam prout materia, ex qua generari
folet, purior, tenuior , crafliorque eft, varia? in eo colorum differentiae confpi-
ciuntur; vel enim candidum repetitur, vel fubalbum, vel fulvum , vel fa-
lernum , vel decodi mellis colorem referens , vel nigrum denique , quod idem
cum Gagate effe judicatur . Candidum autem omne genus Succini redditur ,
cum longam fcilicet in aqua falfa traxerit moram : vetuftate etenim candorem
confequitur. Omne fereperfpicuum inveniri folet, fed pra?cipue fulvum , &
quod falernum vinum colore imitatur , in quibus fivpe varia perpulchre con-
fpiciuntur : Interlucent enim herbarum folia , cortices, palea? , vel aliquando
animalcula, ut mufea?, apes, culices , aranea?, vermiculi , formica?, lacerta?,
rana?, pifciculi, & id genus alia ; qua? quidem in liquidum bitumen , aut ciim
adhuc e terra emanaret, involarunt, vel irrepferunt , vel inciderunt , aut
ciim jam in mare influxilfet, innatarunt; atque fic comprehenfa, & inclufa una
con-
n- rrnv z;z , i /limandum fit, quod commune eft in abfconditis rerum caufis remedium, & ab
urina. omnibus iatis tritum > neque vero Plinius caufam tradit ; [a] Cardanus tamen
[a] Lib.^.de fubtuit, unus omnium reddere rationem conatus fuit ,| qua? ut melius illi cefiiffet ex
Cardani fententla fententia , argumentis , & quidem firmis erat fuffulcienda , neque a Tubo Ca?-
<ie yi eleflnca fac- farc $caligero eximia? tum eruditionis , tum fubtilitatis viro impeti, impugaa-
cim improbatur. „ r ° . r ,, 1
ri, & leveras ceniuras incurrere potuifiet, qua? ur m vivis , ita polr morte
ipfum male habebunt; Succinum enim attrahere inquit, quia humidum habet
pingue , quo emiffo ,res ficca combibere cupiens , versiis fontem, ideft Succi-
num movetur . Quam fane rationem Scaliger infigniter infirmavit, & nobis in-
genio fuo fatisfecit. Verum ut inftituti noftri rationem habeamus , neve lon-
gius, quam debita occafione permittitur, excurramus, ledorem ad Scalige-
rum tranfmittimus ; quod ex ejus ledione emolumenti non miniis eum perce-
pturum confidimus , quam animadverfurum quoque , quam temere nonnun-
quam ii faciant, qui aliquid aggrefii non certis infiftunt opinionibus, qua? ex-
tra omnem controverfiam fint.
Caeteriim Succinum ita demum attrahere paleas, feftucafque cen fetur, (i
digitis atteratur, donec incalefcat; alioqui ftupidum , & ignavum fore , quod
per fe nifi exterius digitorum fotu adhibito vim talem non obtineat, quemad-
modum magnes , cujus etfi fuperficies frigeat, neque digitis affricari eum ne-
ceffe fit, ut calorem in fe recipiat, attrahit tamen ferrum , ficuti loco fuo dice-
[b] Ex Agricola lib. mus.Illud vero mirum,Cardano [£] dicente, ad Pucecam ab humo folia ad duos
^.dc nat.foj]'. pedes in fublime rapta fuiffe Succini vi. Si p ileas,& arida folia oleo lini contin-
Tbeopbrajtus de la- gas,Succinum illa non rapit. Veteres nonnulli Lyncurium,five Lyngurium illud
... , appellarunt, fabulose exiftimantes ex urina Lyncis animalis fieri. Strabo quo-
Plinius Ub. 37. c. 3- que per Lyngurium Succinum iplum interpretari videtur, cum Icribit: Abunaat
Solinus in Polybi- #pud eos , qui lyguriam habitant , Lyngurius , quod ele Pirum quidam appel^
Strabo'lib 4 Geo- Succini autem origine varia? funt feriptorum opiniones , quas Plinius
graph. ex veteribus, ex recentibus vero Agricola latifiime, & explicatifiime exequun-
PUniuslib. 37. c. 2, tur 5 qUiE c.'im longius evagentur, quam hic aferibi debeant, abipfis audori-
^p'ioolaiib. 4. de^ ^us ^unt petenda?. Hoc fcire modo licet hodie a peritis hominibus, qui Pruf-
nat fof fiam longis itineribus peragrarunt, deprehenfum effe, nihil aliud elfe Succi-
Succmum^quo mo- num, quam liquidum bitumen, quod per meatus fubterraneos dei ibitur, &
oguuretui. in mare devoluitur, cujus procellis hinc inde agitatum, adeo concutitur, ut a
maris frigore ineam, quam videmus, duritiem condenfetur, ejufdemque
falfedine transformetur.
LocuSe Provenit copiose in mari Germanico, pra?fertim inSvecia, &Prufiia;
Ex terra enim in mare delapfum , vel maris tempeftate ad litus expellitur, vi 1
rufticorum opera, quibus Principes pro fervis ibi utuntur, in ipfo mari excipi-
turhaud exiguum illis ipfis, qui maritima loca tenent, vedigal pra?ftans . Re-
petitur quoque in Africa, aliifque locis compluribus . Nicias in TEgypto na-
fci eodem modo , quo in Europa , memoria? prodidit. Theophraftus vero , &
Xenocrates in Hifpania dixerunt inveniri, cum Oceani tempcftas ad Pyremei
promontorium illud ipfum expellat.
Succini differentia. Differt Succinum inter fe colore , nam prout materia, ex qua generari
folet, purior, tenuior , crafliorque eft, varia? in eo colorum differentiae confpi-
ciuntur; vel enim candidum repetitur, vel fubalbum, vel fulvum , vel fa-
lernum , vel decodi mellis colorem referens , vel nigrum denique , quod idem
cum Gagate effe judicatur . Candidum autem omne genus Succini redditur ,
cum longam fcilicet in aqua falfa traxerit moram : vetuftate etenim candorem
confequitur. Omne fereperfpicuum inveniri folet, fed pra?cipue fulvum , &
quod falernum vinum colore imitatur , in quibus fivpe varia perpulchre con-
fpiciuntur : Interlucent enim herbarum folia , cortices, palea? , vel aliquando
animalcula, ut mufea?, apes, culices , aranea?, vermiculi , formica?, lacerta?,
rana?, pifciculi, & id genus alia ; qua? quidem in liquidum bitumen , aut ciim
adhuc e terra emanaret, involarunt, vel irrepferunt , vel inciderunt , aut
ciim jam in mare influxilfet, innatarunt; atque fic comprehenfa, & inclufa una
con-