DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.69941#0265
Lapides Animalibus innati. 187
DE LAPIDIBUS PISCIUM.
C A P. X.
IN Pifcium natura peculiare videtur in capite lapillos gigni , idquequoti-
diano ufu docemur, ficuti in quadrupedibus, quod aliquiaffirmant, ne a la-
niis quidem unquam compertum eft . Inter pifces lapides habent lupi, mugiles
corvi, coracini, umbrae, paguri, aurata?, fpari, lepati, aliique & maxime fqua-
mofi, etiam ex planis folea, five buglotfus.
[1] Lapidum materiam GabrielFalloppius lapideum in mari fuccum ftatuit, G abriet Fallop.tratt»
quo mare pollere inde probat, quod ad defixos palos lapideas ftrias denfet. Id de metaipjeu fof.c.?.
fluviales aquaequibufdam in locis nihilominus faciunt. Sed quare non in omni pfus^1Iitur FalIop
pifcium genere lapides concrefcunt, cimi fuccusille communis fit ? longe ni-
mis petita efthsec materia? dedudtio , in quo enim humore lapideum fuccum»,
ineffe non dicemus ? in quo terra? commiftum elementum non negabimus ? Ex qua materia-»
Proprius rem intueri poffumus . Pifcibus mucofa , & glutinofa materia eft , & Pifcium lapides gi-
excoqui glutinum docet Ariftoteles ; fed ea in capite, quam alibi copiofior eft; ^rifiotUes t^.^.cap.
lenta item & tenuis , ex qua lapilli ejufdem coloris, & nitoris parvo initio cum xx. de bi/tor. animo/.
pifcium incremento augentur, pro natura? omnium in fuo genere calore , & ca- pifces hpidi-
pitis cerebrique , cui innafcuntur, lapilli apta proportione ; ideoque non in-> bus gignendis aptio-
omnibus. Quos enim Ariftoteles frigus non ferre, atque hieme latere dicit, res’ „
plerifque eorum lapides ineffe colligit Plinius . Eandem formam non habent animai.Mb.^. cap.i/.
omnes : fit hoc diverfa capitis conftitutione , ut inftrumento . Rotundiores in PHniuilib.,9>cap.i6.
paguris , five pagris , qui in cancrorum genere funt. Multis etiam differens co-
loris obfcuritas , pro materia? in diverfo genere varietate vifitur.
[2] E' pluribus pifcium lapidibus auxilia petunt aliqui, occultamque in eis
latere medendi vim credunt; valere autem coracini, lupi, umbrxque lapides vi^e°sruin
adversiis colicum , vel nephriticum dolorem; e collo fufpenfos ad morbum»,
regium conferre coracini lapides exiftimant. Qua ratione ha?c pra?ftent equi- Experimentum Au-
dem nefcire me fateor , tantoque audaciiis, quod fadto periculo occultam vim floris.
nullam animadverterim . Ad Nephritidem Rondeletius homo doCliffimus ex-
pertum fe dicit; comminuere enim renum lapides , vel pituitam , ex quacal- de
culi gignuntur , & retinentur, exiccando , vel propellendo, ut lapis Indicus ,
Judaicus, aut lapis lyncis . Hujus caufam non cjecum lapidum effedum arbi-
tratur ; fed pondus inftare tantum , eorumque gravitate calculos deprimi.
Inter gemmas recenfet Plinius fynodontiten , qui e cerebro pifcium eft ,
qui fynodontes vocantur. Cinaedias quoque ejufdem nominis pifcium gemmas J^emCcap0.'
candidas, & oblongas refert, eventu mirandas, fi modo eft fides, pra?fagiro
cas habitum maris nubilo colore, aut tranquillitate .
N 0 T
[1] Gignuntur lapides etiam in pifcibus, ut & in caeteris animalibus eadem pene ratione, ut diiftum eft
in Capite de Bezoario . Praecipue autem teftacca lapidibus generandis apta funt, quod liquor , ex
quo teftas ipfx concrefcunt, plerunque in lapillos obdurefeat, in cancris,paguris, conchyliis ,
aliifque , ut fufius inferius exponemus cum de margaritis agemus .
£2] Inter pifcium lapides infignes potiflimum funt in medicina,jcancrorum, (qui perperam vulgo oculi
appellantur,)carpionum,ac percarum: qui humorum acrimoniam temperare, ac vi diuretica admo-
dum pollere perhibentur . Alkalica enim funt natura : ideoque acidum abforbent , humorefquc
folvunt funduntque : Hinc fit , ut ferum a reliquis partibus fecretum facilius per urinam effluat.
Verum plerique ex pifcium lapidibus offea potius quam lapidea materia conftant, ut optime
animadvertit Vvormius.
A a 2
D E
DE LAPIDIBUS PISCIUM.
C A P. X.
IN Pifcium natura peculiare videtur in capite lapillos gigni , idquequoti-
diano ufu docemur, ficuti in quadrupedibus, quod aliquiaffirmant, ne a la-
niis quidem unquam compertum eft . Inter pifces lapides habent lupi, mugiles
corvi, coracini, umbrae, paguri, aurata?, fpari, lepati, aliique & maxime fqua-
mofi, etiam ex planis folea, five buglotfus.
[1] Lapidum materiam GabrielFalloppius lapideum in mari fuccum ftatuit, G abriet Fallop.tratt»
quo mare pollere inde probat, quod ad defixos palos lapideas ftrias denfet. Id de metaipjeu fof.c.?.
fluviales aquaequibufdam in locis nihilominus faciunt. Sed quare non in omni pfus^1Iitur FalIop
pifcium genere lapides concrefcunt, cimi fuccusille communis fit ? longe ni-
mis petita efthsec materia? dedudtio , in quo enim humore lapideum fuccum»,
ineffe non dicemus ? in quo terra? commiftum elementum non negabimus ? Ex qua materia-»
Proprius rem intueri poffumus . Pifcibus mucofa , & glutinofa materia eft , & Pifcium lapides gi-
excoqui glutinum docet Ariftoteles ; fed ea in capite, quam alibi copiofior eft; ^rifiotUes t^.^.cap.
lenta item & tenuis , ex qua lapilli ejufdem coloris, & nitoris parvo initio cum xx. de bi/tor. animo/.
pifcium incremento augentur, pro natura? omnium in fuo genere calore , & ca- pifces hpidi-
pitis cerebrique , cui innafcuntur, lapilli apta proportione ; ideoque non in-> bus gignendis aptio-
omnibus. Quos enim Ariftoteles frigus non ferre, atque hieme latere dicit, res’ „
plerifque eorum lapides ineffe colligit Plinius . Eandem formam non habent animai.Mb.^. cap.i/.
omnes : fit hoc diverfa capitis conftitutione , ut inftrumento . Rotundiores in PHniuilib.,9>cap.i6.
paguris , five pagris , qui in cancrorum genere funt. Multis etiam differens co-
loris obfcuritas , pro materia? in diverfo genere varietate vifitur.
[2] E' pluribus pifcium lapidibus auxilia petunt aliqui, occultamque in eis
latere medendi vim credunt; valere autem coracini, lupi, umbrxque lapides vi^e°sruin
adversiis colicum , vel nephriticum dolorem; e collo fufpenfos ad morbum»,
regium conferre coracini lapides exiftimant. Qua ratione ha?c pra?ftent equi- Experimentum Au-
dem nefcire me fateor , tantoque audaciiis, quod fadto periculo occultam vim floris.
nullam animadverterim . Ad Nephritidem Rondeletius homo doCliffimus ex-
pertum fe dicit; comminuere enim renum lapides , vel pituitam , ex quacal- de
culi gignuntur , & retinentur, exiccando , vel propellendo, ut lapis Indicus ,
Judaicus, aut lapis lyncis . Hujus caufam non cjecum lapidum effedum arbi-
tratur ; fed pondus inftare tantum , eorumque gravitate calculos deprimi.
Inter gemmas recenfet Plinius fynodontiten , qui e cerebro pifcium eft ,
qui fynodontes vocantur. Cinaedias quoque ejufdem nominis pifcium gemmas J^emCcap0.'
candidas, & oblongas refert, eventu mirandas, fi modo eft fides, pra?fagiro
cas habitum maris nubilo colore, aut tranquillitate .
N 0 T
[1] Gignuntur lapides etiam in pifcibus, ut & in caeteris animalibus eadem pene ratione, ut diiftum eft
in Capite de Bezoario . Praecipue autem teftacca lapidibus generandis apta funt, quod liquor , ex
quo teftas ipfx concrefcunt, plerunque in lapillos obdurefeat, in cancris,paguris, conchyliis ,
aliifque , ut fufius inferius exponemus cum de margaritis agemus .
£2] Inter pifcium lapides infignes potiflimum funt in medicina,jcancrorum, (qui perperam vulgo oculi
appellantur,)carpionum,ac percarum: qui humorum acrimoniam temperare, ac vi diuretica admo-
dum pollere perhibentur . Alkalica enim funt natura : ideoque acidum abforbent , humorefquc
folvunt funduntque : Hinc fit , ut ferum a reliquis partibus fecretum facilius per urinam effluat.
Verum plerique ex pifcium lapidibus offea potius quam lapidea materia conftant, ut optime
animadvertit Vvormius.
A a 2
D E