DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.25716#0019
na uroczystej inauguracji Uniwersytetu w dniu 14 maja
1818 roku, choć w końcu kwietnia tego właśnie roku był
w Warszawie i zwiedzał Uniwersytet4. W dodatku do 35.
numeru „Gazety Warszawskiey” czytamy: „Dnia tegoż
[28 kwietnia] około południa Nayiaśn. Pan raczył zwiedzić
tuteyszą Bibliotekę publiczną, w pałacu Kazimierowskim
znayduiącą się. Członki Uniwersytetu Król: Warszawskie-
go, uwiadomione poprzedniczo o tym zamiarze, zebraw-
szy się w sali główney teyże Biblioteki oczekiwały Jego przy-
bycia, które gdy nastąpiło, przyięty Monarcha przy wniyściu
pałacu, od JW Stanisława Hrabi Potockiego, Ministra wy-
znań Religiynych i Oświecenia Publicznego, w assystencyi
JWW Staszica, Sierakowskiego, Lipiiiskiego i Lindego, Człon-
ków Kommissyi Rządowey, obeyrzał perystyl i nad wscho-
dami w murze osadzoną tablicę marmurową z napisem ła-
cińskim: Regnante Alexandro I. Consilium Institutionis
publicae, aedes has, uetustate etflammis dirutas, restituit, auxit,
Musis dicaait 1817 [‘za panowania Aleksandra I. ten gmach,
nadwyrężony przez czas i płomienie, Rada Administracyj-
na odbudowała, powiększyła i oddała Muzom na siedzibę
w 1817 roku’]. Przeszedłszy salę pierwszą, dla czytelników
przeznaczoną, oglądał salę, zbiór ksiąg Słowiańsko-Pol-
skich incunabula i rękopisma obeymuiącą, ztąd udał się do
sali wielkiey, z trzech w iędnę połączonych, złożoney, która
mieści w sobie literaturę zagraniczną. Tu przedstawionym
był Monarsze przez Ministra, Rektor Król: Warszawskiego
Uniwersytetu JWIX. Kanonik Szweykowski, tudzież Professo-
rowie, porządkiem pięciu Wydziałów Akademickich”5.
Tak więc obraz Bacciarellego ma zapewne charakter sym-
boliczny, podczas gdy płótno Brodowskiego obrazuje pra-
wdopodobnie wydarzenie opisane w cytowanym tekście. Na
ten fakt z historii Uniwersytetu nie zwrócono dotąd uwagi.
Oba dzieła łączy jednak podobna kompozycja i dramatycz-
ne dzieje. Ich oryginały nie przetrwały do naszych czasów.
Obraz Bacciarellego jest znany ze zmniejszonej repliki
przechowywanej w Muzeum Narodowym w Warszawie,
a dzieło Brodowskiego ze szkicu olejnego należącego do
Muzeum Narodowego w Poznaniu. Ostateczna wersja tego
drugiego obrazu, znacznie większego formatu, wisiała do
1915 roku w różnych pomieszczeniach Uniwersytetu, ale
w tymże roku wywieziona do Rosji (Rostów nad Donem),
miała spłonąć w czasie rewolucji bolszewickiej.
16
1818 roku, choć w końcu kwietnia tego właśnie roku był
w Warszawie i zwiedzał Uniwersytet4. W dodatku do 35.
numeru „Gazety Warszawskiey” czytamy: „Dnia tegoż
[28 kwietnia] około południa Nayiaśn. Pan raczył zwiedzić
tuteyszą Bibliotekę publiczną, w pałacu Kazimierowskim
znayduiącą się. Członki Uniwersytetu Król: Warszawskie-
go, uwiadomione poprzedniczo o tym zamiarze, zebraw-
szy się w sali główney teyże Biblioteki oczekiwały Jego przy-
bycia, które gdy nastąpiło, przyięty Monarcha przy wniyściu
pałacu, od JW Stanisława Hrabi Potockiego, Ministra wy-
znań Religiynych i Oświecenia Publicznego, w assystencyi
JWW Staszica, Sierakowskiego, Lipiiiskiego i Lindego, Człon-
ków Kommissyi Rządowey, obeyrzał perystyl i nad wscho-
dami w murze osadzoną tablicę marmurową z napisem ła-
cińskim: Regnante Alexandro I. Consilium Institutionis
publicae, aedes has, uetustate etflammis dirutas, restituit, auxit,
Musis dicaait 1817 [‘za panowania Aleksandra I. ten gmach,
nadwyrężony przez czas i płomienie, Rada Administracyj-
na odbudowała, powiększyła i oddała Muzom na siedzibę
w 1817 roku’]. Przeszedłszy salę pierwszą, dla czytelników
przeznaczoną, oglądał salę, zbiór ksiąg Słowiańsko-Pol-
skich incunabula i rękopisma obeymuiącą, ztąd udał się do
sali wielkiey, z trzech w iędnę połączonych, złożoney, która
mieści w sobie literaturę zagraniczną. Tu przedstawionym
był Monarsze przez Ministra, Rektor Król: Warszawskiego
Uniwersytetu JWIX. Kanonik Szweykowski, tudzież Professo-
rowie, porządkiem pięciu Wydziałów Akademickich”5.
Tak więc obraz Bacciarellego ma zapewne charakter sym-
boliczny, podczas gdy płótno Brodowskiego obrazuje pra-
wdopodobnie wydarzenie opisane w cytowanym tekście. Na
ten fakt z historii Uniwersytetu nie zwrócono dotąd uwagi.
Oba dzieła łączy jednak podobna kompozycja i dramatycz-
ne dzieje. Ich oryginały nie przetrwały do naszych czasów.
Obraz Bacciarellego jest znany ze zmniejszonej repliki
przechowywanej w Muzeum Narodowym w Warszawie,
a dzieło Brodowskiego ze szkicu olejnego należącego do
Muzeum Narodowego w Poznaniu. Ostateczna wersja tego
drugiego obrazu, znacznie większego formatu, wisiała do
1915 roku w różnych pomieszczeniach Uniwersytetu, ale
w tymże roku wywieziona do Rosji (Rostów nad Donem),
miała spłonąć w czasie rewolucji bolszewickiej.
16