DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.25716#0020
Obraz Brodowskiego, podobnie jak płótno Bacciarelle-
go, jest też znany z kilku sztychów i pewnego rodzaju adap-
tacji wykonanej w niewielkim formacie przez niezbyt uta-
lentowanego malarza, tworzącego w trzeciej lub czwartej
dekadzie XIX wieku (il. 3). Ten mało znany obraz, tak jak
płótno Nadanie konstytucji Księstwu Warszawskiemu, należy
do Muzeum Narodowego w Warszawie. Jest jakby lustrza-
nym odbiciem pierwowzoru Brodowskiego, ale rektor -
ubrany w togę podbitą gronostajami — widnieje po tej sa-
mej, lewej stronie cesarza co Staszic i Potocki (oraz jeszcze
jeden niezidentyfikowany dygnitarz). Po prawej stronie jest
ukazana grupa sześciu, a nie pięciu dziekanów (pierwszy
Uniwersytet Warszawski był pięciowydzialowy). Stojący na
przodzie, najsędziwszy z dziekanów, którego rektor prezen-
tuje Aleksandrowi I, trzyma w prawym ręku zwinięty ru-
lon6. Mamy tu zatem do czynienia nie z symboliczną sce-
ną ustanowienia uczelni, ale raczej z powołaniem któregoś
z jej wydziałów. Najbardziej prawdopodobne wydaje się,
iż owym szóstym dziekanem jest Marcello Bacciarelli, któ-
ry do swej śmierci w dniu 5 stycznia 1818 roku (nie był za-
tem obecny w czasie wizyty Aleksandra I w kwietniu tegoż
roku) pełnił funkcję honorowego dziekana Wydziału Nauk
i Sztuk Pięknych, cala zaś scena to powołanie tego właśnie
Wydziału.
Powstanie Królestwa Polskiego
Królestwo Polskie, potocznie i nieco ironicznie nazywa-
ne Kongresowym, uroczyście proklamowane w Warszawie
20 lipca 1815 roku, zrodziło się z Księstwa Warszawskiego.
Tak w dziejach Polski, jak i na omówionych obrazach Bac-
ciarellego i Brodowskiego miejsce Napoleona zajął Alek-
sander I. O dość łagodnej metamorfozie jednego tworu
politycznego w drugi najlepiej świadczy fakt, że w obydwu
przypadkach (podobnie jak na omawianych obrazach) jed-
ną z dramatis personae był hrabia Stanisław Kostka Potocki
(1755-1821). Ten wykształcony w Italii arystokrata, portre-
towany m.in. przez samego Jacques’a-Louisa Davida, au-
tor wielu książek, w tym rysunkowej rekonstrukcji słynnej
willi Pliniusza Młodszego, wspierający publikację takich
dzieł, jak albumowe wydanie rycin z obrazów Salvatora
17
go, jest też znany z kilku sztychów i pewnego rodzaju adap-
tacji wykonanej w niewielkim formacie przez niezbyt uta-
lentowanego malarza, tworzącego w trzeciej lub czwartej
dekadzie XIX wieku (il. 3). Ten mało znany obraz, tak jak
płótno Nadanie konstytucji Księstwu Warszawskiemu, należy
do Muzeum Narodowego w Warszawie. Jest jakby lustrza-
nym odbiciem pierwowzoru Brodowskiego, ale rektor -
ubrany w togę podbitą gronostajami — widnieje po tej sa-
mej, lewej stronie cesarza co Staszic i Potocki (oraz jeszcze
jeden niezidentyfikowany dygnitarz). Po prawej stronie jest
ukazana grupa sześciu, a nie pięciu dziekanów (pierwszy
Uniwersytet Warszawski był pięciowydzialowy). Stojący na
przodzie, najsędziwszy z dziekanów, którego rektor prezen-
tuje Aleksandrowi I, trzyma w prawym ręku zwinięty ru-
lon6. Mamy tu zatem do czynienia nie z symboliczną sce-
ną ustanowienia uczelni, ale raczej z powołaniem któregoś
z jej wydziałów. Najbardziej prawdopodobne wydaje się,
iż owym szóstym dziekanem jest Marcello Bacciarelli, któ-
ry do swej śmierci w dniu 5 stycznia 1818 roku (nie był za-
tem obecny w czasie wizyty Aleksandra I w kwietniu tegoż
roku) pełnił funkcję honorowego dziekana Wydziału Nauk
i Sztuk Pięknych, cala zaś scena to powołanie tego właśnie
Wydziału.
Powstanie Królestwa Polskiego
Królestwo Polskie, potocznie i nieco ironicznie nazywa-
ne Kongresowym, uroczyście proklamowane w Warszawie
20 lipca 1815 roku, zrodziło się z Księstwa Warszawskiego.
Tak w dziejach Polski, jak i na omówionych obrazach Bac-
ciarellego i Brodowskiego miejsce Napoleona zajął Alek-
sander I. O dość łagodnej metamorfozie jednego tworu
politycznego w drugi najlepiej świadczy fakt, że w obydwu
przypadkach (podobnie jak na omawianych obrazach) jed-
ną z dramatis personae był hrabia Stanisław Kostka Potocki
(1755-1821). Ten wykształcony w Italii arystokrata, portre-
towany m.in. przez samego Jacques’a-Louisa Davida, au-
tor wielu książek, w tym rysunkowej rekonstrukcji słynnej
willi Pliniusza Młodszego, wspierający publikację takich
dzieł, jak albumowe wydanie rycin z obrazów Salvatora
17