DOI Artikel:
Migalska, Kinga: Synagoga w Koniecpolu w świetle nieznanych dokumentów: historia - forma - wzorce
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.40996#0036
Dl
> CUHalCLAl
CO CMCfCoHti1 Ij
c/uw,vvioim/C
4. Projekt synagogi w Ko-
niecpolu. Fasada. Archiwum
Państwowe w Łodzi, Akta
Rządu Guberialnego Piotr-
kowskiego Wydziału Admi-
nistracyjnego, sygn. 6274
5. Projekt synagogi w Ko-
niecpolu. Przekrój. Archi-
wum Państwowe w Łodzi,
Akta Rządu Guberialnego
Piotrkowskiego Wydziału
Administracyjnego,
sygn. 6274
czy całości, czy tylko wybranych partii), jednak
nie ma informacji o tym, jak pierwotnie mogła
ona wyglądać.
W aktach dotyczących odbudowy synagogi
zachowały się projekty nieznanego autorstwa,
dzięki którym wiadomo, jaką postać miała
otrzymać odnawiana bożnica39. Jeśli wygląd
poprzedniego budynku odpowiadał powyższej
rekonstrukcji, to - oprócz znacznego podnie-
sienia wysokości - nowy w ogólnym układzie
niewiele się od niego różnił. Synagoga była bo-
wiem jednonawowa bez podpór z przedsion-
kiem i umieszczonym ponad nim babińcem
w postaci otwartego na salę męską balkonu
ograniczonego niską balustradą (il. 5). Cała
przestrzeń przykryta została płaskim drewnia-
nym stropem. Drzwi prowadzące z zewnątrz
do przedsionka oraz drugie, nieco węższe,
z przedsionka do sali głównej, umieszczone
zostały w amfiladzie na głównej osi budynku.
W części północnej znajdowała się wydzielona
klatka schodowa, służąca do komunikacji z ba-
bińcem. Wejście prowadzące do klatki schodo-
wej umieszczono w ścianie północnej, schody
były jednobiegowe, prawdopodobnie drewnia-
ne z balustradą. Główną przestrzeń synagogi
doświetlały dwa okna w ścianie wschodniej,
pięć par w ścianach północnej i południowej
oraz trzy w ścianie zachodniej usytuowane
na wysokości balkonu (wszystkie prostokąt-
ne, zakończone półkoliście, lekko rozglifione
--j-!-1- do wewnątrz). Dodatkowo w przedsionku na
ścianie zachodniej, na wysokości drzwi wej-
ściowych, regularnie po obu jego stronach, przebito dwa mniejsze prostokątne
okienka. Oprócz profilowanego gzymsu wieńczącego, balustrady ozdobionej deko-
racją kasetonową i obramienia drzwi, wnętrze nie otrzymało dekoracji rzeźbiarskiej.
Fasadę synagogi zaprojektowano w duchu klasycyzmu (il. 4). Cztery pilastry na
niskich cokołach podtrzymywały belkowanie i znajdujący się ponad nim tympanon.
W przestrzeniach pomiędzy nimi znajdowały się odpowiednio po bokach pary okien,
zaś w przestrzeni środkowej wejście główne, zwieńczone profilowanym gzymsem
i umieszczone ponad nim okno. Pole tympanonu zdobił medalion z gwiazdą Dawida,
zaś szczyt wieńczyły tablice z Dekalogiem, posadowione na niskim cokoliku flanko-
wanym po bokach spływami wolutowymi. Dodatkowo w narożnikach umieszczono
szczyciki zwieńczone niewielkimi kulami. Parawanowa fasada była nieco szersza
niż sam budynek. Dekoracja pozostałych elewacji ograniczała się wyłącznie do
profilowanego gzymsu koronującego i zaakcentowania lizenami narożników.
39 APŁ, ARGPWA, sygn. 6274.
34
ARTYKUŁY
Kinga Migaiska
> CUHalCLAl
CO CMCfCoHti1 Ij
c/uw,vvioim/C
4. Projekt synagogi w Ko-
niecpolu. Fasada. Archiwum
Państwowe w Łodzi, Akta
Rządu Guberialnego Piotr-
kowskiego Wydziału Admi-
nistracyjnego, sygn. 6274
5. Projekt synagogi w Ko-
niecpolu. Przekrój. Archi-
wum Państwowe w Łodzi,
Akta Rządu Guberialnego
Piotrkowskiego Wydziału
Administracyjnego,
sygn. 6274
czy całości, czy tylko wybranych partii), jednak
nie ma informacji o tym, jak pierwotnie mogła
ona wyglądać.
W aktach dotyczących odbudowy synagogi
zachowały się projekty nieznanego autorstwa,
dzięki którym wiadomo, jaką postać miała
otrzymać odnawiana bożnica39. Jeśli wygląd
poprzedniego budynku odpowiadał powyższej
rekonstrukcji, to - oprócz znacznego podnie-
sienia wysokości - nowy w ogólnym układzie
niewiele się od niego różnił. Synagoga była bo-
wiem jednonawowa bez podpór z przedsion-
kiem i umieszczonym ponad nim babińcem
w postaci otwartego na salę męską balkonu
ograniczonego niską balustradą (il. 5). Cała
przestrzeń przykryta została płaskim drewnia-
nym stropem. Drzwi prowadzące z zewnątrz
do przedsionka oraz drugie, nieco węższe,
z przedsionka do sali głównej, umieszczone
zostały w amfiladzie na głównej osi budynku.
W części północnej znajdowała się wydzielona
klatka schodowa, służąca do komunikacji z ba-
bińcem. Wejście prowadzące do klatki schodo-
wej umieszczono w ścianie północnej, schody
były jednobiegowe, prawdopodobnie drewnia-
ne z balustradą. Główną przestrzeń synagogi
doświetlały dwa okna w ścianie wschodniej,
pięć par w ścianach północnej i południowej
oraz trzy w ścianie zachodniej usytuowane
na wysokości balkonu (wszystkie prostokąt-
ne, zakończone półkoliście, lekko rozglifione
--j-!-1- do wewnątrz). Dodatkowo w przedsionku na
ścianie zachodniej, na wysokości drzwi wej-
ściowych, regularnie po obu jego stronach, przebito dwa mniejsze prostokątne
okienka. Oprócz profilowanego gzymsu wieńczącego, balustrady ozdobionej deko-
racją kasetonową i obramienia drzwi, wnętrze nie otrzymało dekoracji rzeźbiarskiej.
Fasadę synagogi zaprojektowano w duchu klasycyzmu (il. 4). Cztery pilastry na
niskich cokołach podtrzymywały belkowanie i znajdujący się ponad nim tympanon.
W przestrzeniach pomiędzy nimi znajdowały się odpowiednio po bokach pary okien,
zaś w przestrzeni środkowej wejście główne, zwieńczone profilowanym gzymsem
i umieszczone ponad nim okno. Pole tympanonu zdobił medalion z gwiazdą Dawida,
zaś szczyt wieńczyły tablice z Dekalogiem, posadowione na niskim cokoliku flanko-
wanym po bokach spływami wolutowymi. Dodatkowo w narożnikach umieszczono
szczyciki zwieńczone niewielkimi kulami. Parawanowa fasada była nieco szersza
niż sam budynek. Dekoracja pozostałych elewacji ograniczała się wyłącznie do
profilowanego gzymsu koronującego i zaakcentowania lizenami narożników.
39 APŁ, ARGPWA, sygn. 6274.
34
ARTYKUŁY
Kinga Migaiska