Modus: Prace z historii sztuki (16.2016)

W poszukiwaniu
zaginionej ramki.
Epizod z dziejów drukarstwa
na Rusi

modus
prace z historii sztuki
xvi, 2016


Przedmiot niniejszego omówienia stanowi ornamentalna ramka
na karcie książki drukowanej.

w ścianie, w prześwicie którego ukazany jest
św. Łukasz. Na wzór średniowiecznego skryby
siedzi za pulpitem i przepisuje ze zwoju tekst
Ewangelii1.
Wydany w Moskwie Apostoł charakteryzuje
się bogatą szatą graficzną. Opisana całostroni-
cowa rycina umieszczona została na początku
kodeksu. Oprócz niej księgę zdobi 48 winiet
nagłówkowych o 20 różnych wzorach, jedna


Po raz pierwszy umieścili ją Iwan Fedorow i Piotr Mścisławiec w Apostole wydanym AGNIESZKA
w Moskwie w 1564 roku (il. 1). Zbudowano ją w dwóch planach: w głębi ciężkie, pro- GRONEK
stokątne filary w dole spięte fryzem z antyte-
tycznie ułożonymi rogami obfitości otulonymi
liśćmi akantu, w górze podtrzymują łuk pokry-
ty reliefowym kimationem jońskim, astraga-
lem i roślinną wicią. Natomiast na pierwszym
planie wysokie cokoły ozdobione ornamentem
kandelabrowym dźwigają kolumny z pseudo-
korynckimi kapitelami wspierającymi kamien-
ną półkę, pośrodku której ustawiono mały, pę-
katy wazon z pojedynczym kwiatem i dwoma
grubymi liśćmi. Trzon kolumn w % wysokości
wybrzusza się regularnym owalem, spiętym
z obu stron pierścieniami - niby szlachetny
kamień koszyczkami - z wsuniętymi pod
spód liśćmi akantu. Ta wyszukana dekoracja
architektoniczno-rzeźbiarska otacza otwór


•*

\


ii f

i;



Repr. por. ii.II. 3anacKO, Mucmeu,Ka cnadiąuna
lecma Oedopoea, JlbBiB 1974, s. 169, il. 43.

1. Frontispis, Apostoł, Moskwa, wyd. I. Fedorow, 1564.
Fot. wg http://commons.wikimedia.org/wiki/
File: Apostol_1564_Frontispis.jpg

ARTYKUŁY

5