DOI Artikel:
Dworzak, Agata: Przeworski snycerz Antoni Rarogiewicz (1858-1925) – zarys twórczości
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.41992#0036
1. Antoni Rarogiewicz
w pracowni, fotografia,
sygn. MP-F-8765.
Rep. Agata Dworzak
2. Wizytówka pracowni
stolarsko-rzeźbiarskiej
Antoniego Rarogiewicza
w Przeworsku,
MP-DA-1235/3.
Fot. Agata Dworzak
o profilu pozaartystycznym - tka-
ckim i szewskim5. Jego warsztat
stolarsko-snycerski, w którym zo-
stał uwieczniony wraz z pomocni-
kami na zachowanej w zbiorach
rodzinnych fotografii6 (ii. 1-2),
mieścił się przy ul. Juliusza Sło-
wackiego 3117. Antoni, pierwszy
z prawej, trzymający niczym atry-
but zapewne szkic przygotowaw-
czy, nadzoruje prace swych cze-
ladników. Na pierwszym planie
widać figurę św. Rocha oraz dwa
kapitele kompozytowe, na stole
ustawiono mniejsze rzeźby przed-
stawiające św. Józefa oraz Matkę
Boską, zaś jedyny znany z na-
zwiska współpracownik - Stefan
Mucha - wsparty jest na kolejnej
kompozytowej głowicy. Interesu-
jące jest szczególnie tło zdjęcia,
gdzie na ścianie zawieszone zosta-
ły liczne elementy ornamentalne:
znaczących rozmiarów małżowi-
nowe ucho ołtarzowe (o stylizacji
zbliżonej do projektów autorstwa
Johanna Georga Erasmusa), rocailleowa obudowa na zegar ścienny i rama lustra,
a także pojedyncze aplikacje małżowinowe i groteskowa maska przygotowana do
wypełnienia płyciny. Na ile pozwala to stwierdzić jakość zdjęcia, wszystkie elementy
wyróżniają się dokładnością i biegłością w opracowaniu detali, wystawiając dobre
świadectwo warsztatowi Rarogiewicza. Wnoszą także nieco informacji na temat stylu
rzeźb powstałych w jego pracowni, o wysmukłych proporcjach i lejących szatach.
Niejasne stosunki łączyły snycerza z Cechem kowalskim, ślusarskim, stolarskim
i murarskim w Przeworsku. Zachowane księgi cechowe wzmiankują go zaledwie
trzykrotnie - w latach 1909-1912 zatrudniał w swoim warsztacie czeladnika cechowe-
go Tadeusza Pieczonkę (otrzymującego od majstra utrzymanie i zakwaterowanie)8,
w 1913 r. opłacił zaległą (za 1912 r.) składkę w wysokości 20 koron oraz składkę za
5 M. Wołoszyn, Korzenie tradycji rodzinnej - przeworskie rody mieszczańskie w XVIII-XX w., Prze-
worsk 2008, s. 12.
6 Muzeum w Przeworsku (dalej: MP), zesp. Fotografie, sygn. 8765, trzeci z prawej to Stefan Mucha,
z tyłu ołówkiem „warsztat na ul. Ogrodowej”. Mucha był członkiem komitet organizacyjnego,
który doprowadził do powołania przeworskiej „Gwiazdy”, zob. J. Krogulecki, Towarzystwo miesz-
czan chrześcijańskich „Gwiazda” w Przeworsku 1892-1926 z krótkim szkicem dziejów Przeworska
z okazji uroczystości obchodów 35-lecia istnienia Towarzystwa, Tarnów 1926, s. 9.
7 M. Wołoszyn, Znaniprzeworszczanie: Antoni Rarogiewicz (1858-1925),„Wiadomości Samorządowe
Przeworska”, 2/81,2011, s. 11.
8 MP-zesp. Dary (dalej cyt. DA) sygn. 221, „Księga pomocników 1908”, wpis nr 36; MP-DA-218,
„Księga uczniów cechu kowali, ślusarzy i stolarzy”, wpis nr 66. Pieczonka, rodowity przewor-
szczanin, mając 18 lat został przyjęty na naukę u Rarogiewicza 19.03.1909, a wyzwolony 19.03.1912.
36
ARTYKUŁY
Agata Dworzak
w pracowni, fotografia,
sygn. MP-F-8765.
Rep. Agata Dworzak
2. Wizytówka pracowni
stolarsko-rzeźbiarskiej
Antoniego Rarogiewicza
w Przeworsku,
MP-DA-1235/3.
Fot. Agata Dworzak
o profilu pozaartystycznym - tka-
ckim i szewskim5. Jego warsztat
stolarsko-snycerski, w którym zo-
stał uwieczniony wraz z pomocni-
kami na zachowanej w zbiorach
rodzinnych fotografii6 (ii. 1-2),
mieścił się przy ul. Juliusza Sło-
wackiego 3117. Antoni, pierwszy
z prawej, trzymający niczym atry-
but zapewne szkic przygotowaw-
czy, nadzoruje prace swych cze-
ladników. Na pierwszym planie
widać figurę św. Rocha oraz dwa
kapitele kompozytowe, na stole
ustawiono mniejsze rzeźby przed-
stawiające św. Józefa oraz Matkę
Boską, zaś jedyny znany z na-
zwiska współpracownik - Stefan
Mucha - wsparty jest na kolejnej
kompozytowej głowicy. Interesu-
jące jest szczególnie tło zdjęcia,
gdzie na ścianie zawieszone zosta-
ły liczne elementy ornamentalne:
znaczących rozmiarów małżowi-
nowe ucho ołtarzowe (o stylizacji
zbliżonej do projektów autorstwa
Johanna Georga Erasmusa), rocailleowa obudowa na zegar ścienny i rama lustra,
a także pojedyncze aplikacje małżowinowe i groteskowa maska przygotowana do
wypełnienia płyciny. Na ile pozwala to stwierdzić jakość zdjęcia, wszystkie elementy
wyróżniają się dokładnością i biegłością w opracowaniu detali, wystawiając dobre
świadectwo warsztatowi Rarogiewicza. Wnoszą także nieco informacji na temat stylu
rzeźb powstałych w jego pracowni, o wysmukłych proporcjach i lejących szatach.
Niejasne stosunki łączyły snycerza z Cechem kowalskim, ślusarskim, stolarskim
i murarskim w Przeworsku. Zachowane księgi cechowe wzmiankują go zaledwie
trzykrotnie - w latach 1909-1912 zatrudniał w swoim warsztacie czeladnika cechowe-
go Tadeusza Pieczonkę (otrzymującego od majstra utrzymanie i zakwaterowanie)8,
w 1913 r. opłacił zaległą (za 1912 r.) składkę w wysokości 20 koron oraz składkę za
5 M. Wołoszyn, Korzenie tradycji rodzinnej - przeworskie rody mieszczańskie w XVIII-XX w., Prze-
worsk 2008, s. 12.
6 Muzeum w Przeworsku (dalej: MP), zesp. Fotografie, sygn. 8765, trzeci z prawej to Stefan Mucha,
z tyłu ołówkiem „warsztat na ul. Ogrodowej”. Mucha był członkiem komitet organizacyjnego,
który doprowadził do powołania przeworskiej „Gwiazdy”, zob. J. Krogulecki, Towarzystwo miesz-
czan chrześcijańskich „Gwiazda” w Przeworsku 1892-1926 z krótkim szkicem dziejów Przeworska
z okazji uroczystości obchodów 35-lecia istnienia Towarzystwa, Tarnów 1926, s. 9.
7 M. Wołoszyn, Znaniprzeworszczanie: Antoni Rarogiewicz (1858-1925),„Wiadomości Samorządowe
Przeworska”, 2/81,2011, s. 11.
8 MP-zesp. Dary (dalej cyt. DA) sygn. 221, „Księga pomocników 1908”, wpis nr 36; MP-DA-218,
„Księga uczniów cechu kowali, ślusarzy i stolarzy”, wpis nr 66. Pieczonka, rodowity przewor-
szczanin, mając 18 lat został przyjęty na naukę u Rarogiewicza 19.03.1909, a wyzwolony 19.03.1912.
36
ARTYKUŁY
Agata Dworzak