DOI Artikel:
Doroszuk, Hanna: Atlas Mnemosyne jako źródło inspiracji w sztuce współczesnej na przykładzie twórczości Goshki Macugi
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.41992#0075
Atlas Mnemosyne jako źródło
inspiracji w sztuce współczesnej
na przykładzie twórczości
Goshki Macugi
modus
prace z historii sztuki
xvii, 2017
Niniejszy artykuł stanowi próbę przybliżenia inspiracji płynących z Atlasu Mne- HANNA
mosyne Abyego Warburga w działaniach podejmowanych przez artystów współ- doroszuk
czesnych, na przykładzie twórczości Goshki Macugi.
Obecnie jednym z wybitniejszych interpretatorów spuścizny Warbur-
ga pozostaje Georges Didi-Huberman, który, oprócz niewątpliwego wkładu
w warstwie teoretycznej, dokonał próby przeniesienia Warburgiańskich me-
tod w sferę praktyczną. Francuski filozof zorganizował w 2010 r. w madryc-
kim Museo de Reina Sofia wystawę Atlas. Jak unieść świat na własnych bar-
kach?1.
Zobaczyć można było na niej prace klasyków wczesnej awangardy, surreali-
stów, artystów współczesnych, fotografie dokumentalne i inne obiekty związane
z szeroko pojętą kulturą wizualną. Co istotne, w projekcie nastąpiła rezygnacja
z prac tradycyjnie kojarzonych z danym artystą na rzecz słabiej rozpoznawalnych
artefaktów. Znajdywały się tam takie przedmioty, jak należący do Paula Klee zielnik
opatrzony rozmyślaniami teoretycznymi, cykl poświęcony architekturze preko-
lumbijskiej Josefa Albersa czy fotografie przypadkowych przedmiotów, wykonane
przez Roberta Rauschenberga, oraz nowojorskich graffiti autorstwa Sola LeWitta.
Na wystawie nie brakowało też notatek, manuskryptów, dokumentacji fotogra-
ficznych, szkiców, diagramów, a Didi-Huberman nawiązał do Atlasu Mnemosyne
również w sposób dosłowny, otwierając ekspozycję wyborem plansz zestawionych
z rycinami Goi. Projekt z Madrytu zapoczątkował serię kolejnych odsłon, które
w niezmienionej formie prezentowane były jeszcze w Hamburgu2 oraz w Karls-
ruhe3. Późniejsze etapy zaś polegały na zupełnej rezygnacji z artefaktów na rzecz
1 Atlas. How to Carry the World on Ones Back?, kurator: G. Didi-Huberman, Museo Reina Sofia,
Madryt, 26.11.2010-28.03.2011.
2 Atlas, How to Carry the World on Ones Back?, kurator: G. Didi-Huberman, Stiftung Falckenberg,
Hamburg, 24.09.2011-21.11.2011.
3 Atlas. How to Carry the World on Ones Back?, kurator: G. Didi-Huberman, Zentrum fur Kunst
und Medientechnologie, Karlsruhe, 7.05.2010-28.08.2010.
ARTYKUŁY 75
inspiracji w sztuce współczesnej
na przykładzie twórczości
Goshki Macugi
modus
prace z historii sztuki
xvii, 2017
Niniejszy artykuł stanowi próbę przybliżenia inspiracji płynących z Atlasu Mne- HANNA
mosyne Abyego Warburga w działaniach podejmowanych przez artystów współ- doroszuk
czesnych, na przykładzie twórczości Goshki Macugi.
Obecnie jednym z wybitniejszych interpretatorów spuścizny Warbur-
ga pozostaje Georges Didi-Huberman, który, oprócz niewątpliwego wkładu
w warstwie teoretycznej, dokonał próby przeniesienia Warburgiańskich me-
tod w sferę praktyczną. Francuski filozof zorganizował w 2010 r. w madryc-
kim Museo de Reina Sofia wystawę Atlas. Jak unieść świat na własnych bar-
kach?1.
Zobaczyć można było na niej prace klasyków wczesnej awangardy, surreali-
stów, artystów współczesnych, fotografie dokumentalne i inne obiekty związane
z szeroko pojętą kulturą wizualną. Co istotne, w projekcie nastąpiła rezygnacja
z prac tradycyjnie kojarzonych z danym artystą na rzecz słabiej rozpoznawalnych
artefaktów. Znajdywały się tam takie przedmioty, jak należący do Paula Klee zielnik
opatrzony rozmyślaniami teoretycznymi, cykl poświęcony architekturze preko-
lumbijskiej Josefa Albersa czy fotografie przypadkowych przedmiotów, wykonane
przez Roberta Rauschenberga, oraz nowojorskich graffiti autorstwa Sola LeWitta.
Na wystawie nie brakowało też notatek, manuskryptów, dokumentacji fotogra-
ficznych, szkiców, diagramów, a Didi-Huberman nawiązał do Atlasu Mnemosyne
również w sposób dosłowny, otwierając ekspozycję wyborem plansz zestawionych
z rycinami Goi. Projekt z Madrytu zapoczątkował serię kolejnych odsłon, które
w niezmienionej formie prezentowane były jeszcze w Hamburgu2 oraz w Karls-
ruhe3. Późniejsze etapy zaś polegały na zupełnej rezygnacji z artefaktów na rzecz
1 Atlas. How to Carry the World on Ones Back?, kurator: G. Didi-Huberman, Museo Reina Sofia,
Madryt, 26.11.2010-28.03.2011.
2 Atlas, How to Carry the World on Ones Back?, kurator: G. Didi-Huberman, Stiftung Falckenberg,
Hamburg, 24.09.2011-21.11.2011.
3 Atlas. How to Carry the World on Ones Back?, kurator: G. Didi-Huberman, Zentrum fur Kunst
und Medientechnologie, Karlsruhe, 7.05.2010-28.08.2010.
ARTYKUŁY 75