DOI article:
Hupalo, Viera: Ikonografia przedstawień na medalikach religijnych z grobów w kościele pobernardyńskim w Dubnie na Wołyniu (Ukraina)
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.49247#0299
IKONOGRAFIA PRZEDSTAWIEŃ NA MEDALIKACH RELIGIJNYCH...
wykonane dewocjonalia. Najwybitniejszym centrum, skąd dewocjonalia o podobnej
jakości docierały do najdalej położonych zakątków ekumeny chrześcijańskiej, był
Rzym, gdzie działały warsztaty medalierskie o wysokim poziomie artystycznym"2.
W ciągu XVII-XIX w. włoskie rzemieślnicze ośrodki osiągnęły szczyty sztuki
medalierskiej112 113. Medaliki z Dubna, moim zdaniem, reprezentują właśnie takie
wytworne wyroby, w których mamy podstawy dopatrywać się tak włoskiej, jak
i w ogóle zachodnioeuropejskiej metryki. Natomiast treść ideowa, jaką zawierają,
potwierdza, że Dubno znajdowało się w zasięgu rozpowszechniania religijno-
estetycznych wpływów, które z Rzymu różnymi drogami docierały na wschodnie
tereny ekumeny chrześcijańskiej, oraz wskazuje na łączność miejscowej dubieńskiej
wspólnoty z zachodnim światem Kościoła rzymskokatolickiego.
KATALOG / INSKRYPCJE
1. CHRYSTUS ZBAWICIEL-MATKA ZBAWICIELA (tabl. 1, il. la-b)
Awers: SALVATOR MVN[DI] SAL[VATOR] NfOSTRVM]
Rewers: MAT[ER] SALVATO[RIS] O[RA] P[RO NOBIS]
Rozmiar: 29 x 27, 2 mm, z uszkiem 38,4 mm; średnica uszka 7 mm
Metal: mosiądz
2. JEZUS NAZAREŃSKI WYKUPIONY - ŚW. JAN NEPOMUCEN (tabl. 1, il. 2a-b)
Awers: IESVS NAZAR[IENSIS]
Rewers: S[ANCTVS] IO[ANNES] NEPOMVC[ENVS] MfARTVRVS]
Rozmiar: średnica 34,1 mm, z uszkiem - 44, 1 mm; średnica uszka 6,1 mm
Metal: mosiądz, pozłacany
3. NAJŚWIĘTSZA MARIA PANNA NIEPOKALANEGO POCZĘCIA - ŚW. MICHAŁ
ARCHANIOŁ (tabl. 1, il. 5a-b)
Awers: B[EATA] VIRGO S[INE] PECfCATO] ORIG[INALI] CONCEPT[A]
Rewers: VIVIT DEVS
Rozmiar: 46 x 37,7 mm, z uszkiem 56 mm; średnica uszka 6,6 mm
Metal: mosiądz
4. MATKA BOSKA POCIESZENIA SOKALSKA (tabl. 1, il. 3a-b)
Awers: BfEATISSIMA] V[TRGO] MfARIA] SOKAL[IENSIS] AB INNOC[ENTIVM] XIII
1724 8 SEPTEMBER] CORONATA
Rewers: SVB BENEDICfTO] XIII P[A]P[A]
Rozmiar: średnica 26 mm
Metal: srebro
112 Aktywność warsztatów działaj ących w XVII w. na terenach Polski stopniowo wygasała, dlatego już w XVIII w.,
według opinii badaczy, w królewstwie nic było żadnego znaczącego medaliera. Produkcją dewocjonaliów
zajmowały się pracownie na terenach Niemiec, Austrii, Hiszpanii (SAMEK 1984: 242; KOŁYSZKO 2013: 246).
113 Do grona najwybitniejszych mcdalicrów należeli: Gaspar Moronc Mola(FORRER 1904, vol. 4: 111-117),
rodzina Hamcranich (FORRER 1904, vol. 2: 392-403), Francesco i Ignazio Bianchi (FORRER 1904, vol. 1:
184-185) i wiciu innych.
295
wykonane dewocjonalia. Najwybitniejszym centrum, skąd dewocjonalia o podobnej
jakości docierały do najdalej położonych zakątków ekumeny chrześcijańskiej, był
Rzym, gdzie działały warsztaty medalierskie o wysokim poziomie artystycznym"2.
W ciągu XVII-XIX w. włoskie rzemieślnicze ośrodki osiągnęły szczyty sztuki
medalierskiej112 113. Medaliki z Dubna, moim zdaniem, reprezentują właśnie takie
wytworne wyroby, w których mamy podstawy dopatrywać się tak włoskiej, jak
i w ogóle zachodnioeuropejskiej metryki. Natomiast treść ideowa, jaką zawierają,
potwierdza, że Dubno znajdowało się w zasięgu rozpowszechniania religijno-
estetycznych wpływów, które z Rzymu różnymi drogami docierały na wschodnie
tereny ekumeny chrześcijańskiej, oraz wskazuje na łączność miejscowej dubieńskiej
wspólnoty z zachodnim światem Kościoła rzymskokatolickiego.
KATALOG / INSKRYPCJE
1. CHRYSTUS ZBAWICIEL-MATKA ZBAWICIELA (tabl. 1, il. la-b)
Awers: SALVATOR MVN[DI] SAL[VATOR] NfOSTRVM]
Rewers: MAT[ER] SALVATO[RIS] O[RA] P[RO NOBIS]
Rozmiar: 29 x 27, 2 mm, z uszkiem 38,4 mm; średnica uszka 7 mm
Metal: mosiądz
2. JEZUS NAZAREŃSKI WYKUPIONY - ŚW. JAN NEPOMUCEN (tabl. 1, il. 2a-b)
Awers: IESVS NAZAR[IENSIS]
Rewers: S[ANCTVS] IO[ANNES] NEPOMVC[ENVS] MfARTVRVS]
Rozmiar: średnica 34,1 mm, z uszkiem - 44, 1 mm; średnica uszka 6,1 mm
Metal: mosiądz, pozłacany
3. NAJŚWIĘTSZA MARIA PANNA NIEPOKALANEGO POCZĘCIA - ŚW. MICHAŁ
ARCHANIOŁ (tabl. 1, il. 5a-b)
Awers: B[EATA] VIRGO S[INE] PECfCATO] ORIG[INALI] CONCEPT[A]
Rewers: VIVIT DEVS
Rozmiar: 46 x 37,7 mm, z uszkiem 56 mm; średnica uszka 6,6 mm
Metal: mosiądz
4. MATKA BOSKA POCIESZENIA SOKALSKA (tabl. 1, il. 3a-b)
Awers: BfEATISSIMA] V[TRGO] MfARIA] SOKAL[IENSIS] AB INNOC[ENTIVM] XIII
1724 8 SEPTEMBER] CORONATA
Rewers: SVB BENEDICfTO] XIII P[A]P[A]
Rozmiar: średnica 26 mm
Metal: srebro
112 Aktywność warsztatów działaj ących w XVII w. na terenach Polski stopniowo wygasała, dlatego już w XVIII w.,
według opinii badaczy, w królewstwie nic było żadnego znaczącego medaliera. Produkcją dewocjonaliów
zajmowały się pracownie na terenach Niemiec, Austrii, Hiszpanii (SAMEK 1984: 242; KOŁYSZKO 2013: 246).
113 Do grona najwybitniejszych mcdalicrów należeli: Gaspar Moronc Mola(FORRER 1904, vol. 4: 111-117),
rodzina Hamcranich (FORRER 1904, vol. 2: 392-403), Francesco i Ignazio Bianchi (FORRER 1904, vol. 1:
184-185) i wiciu innych.
295