DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.33707#0047
WIEK XVII!,
Gobeliny z warszta^tu Glaize'a.
Nowym etapem w dziejach gobeünnictwa było zreorganizowanie na wielką skaię
warsztatów gobelinniczych w Paryżu w 1662 roku przez ministra Colberta, a ktôrym
w 1667 roku dano nazwç r<?y«A <f<?y /<z Warsztaty te
stały się głównem poiem działainości słynnego dekoratora, Karoła Le Bruna (j* tópo),
który jako twórca całego szeregu kartonów do gobeiinów stworzył własny sty), pozo-
stawił szkołę. Świetny rozkwit gobehnnictwa we Francji idzie w parze z rozkwitem sztuki
za panowania Ludwika XIV. Paryż staje się znowu wyrocznią mody i będzie nią aż po
dziś dzień. Jak dawniej o fłamandzkich, tak w wieku XVIII ubiegano się w pierwszym
rzędzie o francuskich gobeiinników.
Mamy pewność, że w wieku XVIII Poiacy zamawiaii gobełiny we Francji, nato-
miast nie znam dotychczas zupełnie pewnego gobełinu francuskiego, który miałby prawo
obywatelstwa na naszej ziemi od XVII wieku. Franciszek Saiezy Potocki zamówił
w Aubusson około roku 1756 serję gobeiinów na temat Historja Aieksandra Wiełkiego,
która jest przeróbką słynnej Æ'y/<t/rz' podług kartonów Le Bruna h Serja ta
jest obecnie w części własnością Franciszka )ir. Potockiego z Peczary, w części zaś
A!freda hr. Potockiego w Łańcucie. Dwa identyczne, od tej serji wcześniejsze gobehny
z herbem Pogoń w Muzeum XX. Czartoryskich w Krakowie, z których jeden ma sygna-
turę J. NERMONT Ao <736, nie wyszły — wbrew przypuszczeniu Świeykowskiego^ —
z warsztatu produkującego w Po)sce, a!e utkane zostały w Dreźnie d)a Augusta HI
Niema już żadnej wątphwości, że w wieku XVIII tkano w Poisce gobeliny, a)bo-
wiem istnieją tego rodzaju zabytki z sygnaturami, jak również, aczkolwiek skąpe, archi-
wa!ja. Naprzód zajmiemy się gobehnami fundacji biskupa Andrzeja Stanisława Kostki
Załuskiego, które znajdują się w Płocku, Krakowie i Nieborowie. Wprawdzie wykonał
^ J. Paga.czewski, (7^/<?//^ % A//y/i77y'ç Z/<?/;y^7%ł/7-^ fP/<?///<^*ć? y/^ w V^/y^r<?. Odbitka
z z^g^/g/ZM z lutego i marca IQ2Ó. Krakdw 1926. p. 22.
2 E. Świeykowski. ^7-/yy/yrz^<^v /^c/w/z / Krakdw ięoó. p. izj8.
^ J. Pagacze wski, (Pć?/^//^ 2 ^<?r/<?77% w ć?^7-/ć?7y.s-/-/<rA w -Ar/z^w/<f. Æ?iw/y//
Z//y/ć?7y/ *&/^/ ./. Krakdw 1919. pp. óy 8y. W pracy tej (p. 8^) skianiaiem się do przypuszczenia, że gobeliny
te tkane byiy dia ksiecia Augusta Aieksandra Czartoryskiego, dziś jednak zmuszony jestem zmienid zdanie,
aibowiem w Wiianowie znaiaziem fragmenty dwdch identycznych, do tej serji naież§cych gobeiindw, na ktdrych
widnieje orzei polski. Tak wiec na tych gobelinach rozparcelowano zioźony herb Korony i Litwy. Może byd, źe
znajd^ sie jeszcze takie same gobeliny z herbem elektordw saskich, wiec z mieczami.
Gobeliny z warszta^tu Glaize'a.
Nowym etapem w dziejach gobeünnictwa było zreorganizowanie na wielką skaię
warsztatów gobelinniczych w Paryżu w 1662 roku przez ministra Colberta, a ktôrym
w 1667 roku dano nazwç r<?y«A <f<?y /<z Warsztaty te
stały się głównem poiem działainości słynnego dekoratora, Karoła Le Bruna (j* tópo),
który jako twórca całego szeregu kartonów do gobeiinów stworzył własny sty), pozo-
stawił szkołę. Świetny rozkwit gobehnnictwa we Francji idzie w parze z rozkwitem sztuki
za panowania Ludwika XIV. Paryż staje się znowu wyrocznią mody i będzie nią aż po
dziś dzień. Jak dawniej o fłamandzkich, tak w wieku XVIII ubiegano się w pierwszym
rzędzie o francuskich gobeiinników.
Mamy pewność, że w wieku XVIII Poiacy zamawiaii gobełiny we Francji, nato-
miast nie znam dotychczas zupełnie pewnego gobełinu francuskiego, który miałby prawo
obywatelstwa na naszej ziemi od XVII wieku. Franciszek Saiezy Potocki zamówił
w Aubusson około roku 1756 serję gobeiinów na temat Historja Aieksandra Wiełkiego,
która jest przeróbką słynnej Æ'y/<t/rz' podług kartonów Le Bruna h Serja ta
jest obecnie w części własnością Franciszka )ir. Potockiego z Peczary, w części zaś
A!freda hr. Potockiego w Łańcucie. Dwa identyczne, od tej serji wcześniejsze gobehny
z herbem Pogoń w Muzeum XX. Czartoryskich w Krakowie, z których jeden ma sygna-
turę J. NERMONT Ao <736, nie wyszły — wbrew przypuszczeniu Świeykowskiego^ —
z warsztatu produkującego w Po)sce, a!e utkane zostały w Dreźnie d)a Augusta HI
Niema już żadnej wątphwości, że w wieku XVIII tkano w Poisce gobeliny, a)bo-
wiem istnieją tego rodzaju zabytki z sygnaturami, jak również, aczkolwiek skąpe, archi-
wa!ja. Naprzód zajmiemy się gobehnami fundacji biskupa Andrzeja Stanisława Kostki
Załuskiego, które znajdują się w Płocku, Krakowie i Nieborowie. Wprawdzie wykonał
^ J. Paga.czewski, (7^/<?//^ % A//y/i77y'ç Z/<?/;y^7%ł/7-^ fP/<?///<^*ć? y/^ w V^/y^r<?. Odbitka
z z^g^/g/ZM z lutego i marca IQ2Ó. Krakdw 1926. p. 22.
2 E. Świeykowski. ^7-/yy/yrz^<^v /^c/w/z / Krakdw ięoó. p. izj8.
^ J. Pagacze wski, (Pć?/^//^ 2 ^<?r/<?77% w ć?^7-/ć?7y.s-/-/<rA w -Ar/z^w/<f. Æ?iw/y//
Z//y/ć?7y/ *&/^/ ./. Krakdw 1919. pp. óy 8y. W pracy tej (p. 8^) skianiaiem się do przypuszczenia, że gobeliny
te tkane byiy dia ksiecia Augusta Aieksandra Czartoryskiego, dziś jednak zmuszony jestem zmienid zdanie,
aibowiem w Wiianowie znaiaziem fragmenty dwdch identycznych, do tej serji naież§cych gobeiindw, na ktdrych
widnieje orzei polski. Tak wiec na tych gobelinach rozparcelowano zioźony herb Korony i Litwy. Może byd, źe
znajd^ sie jeszcze takie same gobeliny z herbem elektordw saskich, wiec z mieczami.