Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Pagaczewski, Julian
Gobeliny polskie — Kraków [u.a.], 1929

DOI Page / Citation link: 
https://doi.org/10.11588/diglit.33707#0130
Overview
loading ...
Facsimile
0.5
1 cm
facsimile
Scroll
OCR fulltext
H7

nów — /WW<M & /a7M: 7TM7T7 <* */ 7777^7777^77^ r?/7tM Zygmunt AugUSt zapi-
suje w 1571 roku testamentem siostrom swoim między innemi 'fianderskie opony ze
złotem ałbo ilgurami i prostej robotyc W szacunku szpalerów Jana Schillinga, krakow-
skiego pisarza miejskiego z 1603 roku, istnieje, obok szpaierów w ścisłem tego słowa
znaczeniu, pozycja: ^opona niderlandzkiej roboty z osobami, stara, spłowiała, szeroka
na łokci 5, a na dłużą łokci 9, każdy łokieć po 1 zł. gro. 4* s. W inwentarzu skarbca
kościoła Marjackiego w Krakowie z 1620 roku wymienione są 'dwie opony zielone
nidertandskie, na nich są Hgury z historji o Abrahamie« W zamku wicekróla w Neapolu
urządzono dnia 11 stycznia 1626 roku wspaniałe przyjęcie d)a królewicza Władysława.
"Sala wszystka obita była oponami inderlanskiemi - pisze Stefan Pac — jakich ani
przedtem ani potem w tej drodze nie widzieliśmy. Dał je był ojciec jego (t. j. wice-
króla) robić, kiedy wszystkiem rządził w Inderlandzie« Antwerpji widzieliśtny dom,
w którym kosztowne opony, co je na wszystek świat rozsyłają, przedają« W Parmie
'pokoje królewicowe obite były oponami inderlańskiemi, dziwnie kosztownemi, od złota
a od jedwabiu samego tkanemi, które Alexander, książę parmeńskie, będąc gubernato-
rem w Inderlandzie, dał był robić. Nasze pokoje także oponami mało co podlejszemi
od królewicowych obite były« Biskup Gembicki testamentem z 1637 roku zapisuje
«JMP. Gnieźnieńskiemu ośm sztuk opon puliedwabnych <777777 /&/<77'7h /ó?77777/7' <*/ 7G7777',
a nadto Portier inderlandzkich dzianych dwie« Nie inną też, jak tylko tą techniką
wykonane tkaniny miał na myśli nasz sielankopisarz:
Ona i haftowaniem przednią sławę miała,
Ona i najsztuczniejsze opony wiązała
Gobeliny w źródłach polskich dosyć często zowią się także j^«:/<?z*«^/. Szpalery
w ścisłem tego słowa znaczeniu są to obicia ścienne, zszywane pionowo z wąskich
brytów skórzanych, wytłaczanych formami we wzory, lakierowanych barwnie i miejcsami
złoconych. Skór takich używano także i do obijania krzeseł, na antependja i t. p. Sza-
cunek szpaierów Jana SchiHinga, pisarza miejskiego z 1603 roku, daje nam pojęcie
o rodzaju tych wyrobów: «Naprzód szpalery skórzane złociste w kwiaty, stare, oblazłe,
których jest skór 23, każda skóra po groszy dziesięć. Item. Wezgłówek małych na
stołki, także po jednej stronie złocistych, starych, skórzanych 6, po gro. to. Kołdta na
łoże skórzana, we środek czerwona a po krajach złocista, za zł. 6« Tego rodzaju
^ A. Chmiel, M^w^/ 7/. ć^7*(37tc Æ^7ty^7*w(3!/(77*(f7^ Ć7c/t7/*/ L. Kraków 1913. p. 73. Cf.
P. Popiei, g?*/y.y7fy<rz7t<f 7t(Z (/?(/<? 7*s<r Zj/^777/t7t/(3! Z Z(3^Z^w «S'<?W(?7y7t(t Z(?7t<r7*(3!. «S/^7*(3!?wz(/(3!7t/(3!
^ Z^-s^/lactW Z?t(/?<! T/. Leszno l8^<^. p. 133. Cf. A. Przezdziecki, y(3!^//(77t^/^(7Z/&/<rZ/Z Kraków
1868. p. 231.
s A. Grabowski, 77tt(3!y/(3! Kraków 1830. pp. 168—169.
* A. Grabowski, 7%(?.y2<y Lipsk 1834.. p. ibl.
^ S. Pac, (P^7*(3!z (f?(/(77*^w 7t(?^<rz^^A^P/Z (ed. J. K. Plebański). Wrociaw 1834. p. 134.
^ Ibidem, p. 67.
? Ibidem, p. 107.
s Zz<%<?7* (?7*<rAtz/7 Æ777. Ćl^/^^Z^/A Z*rr/<ryf(z<r Ć7*(?c. ?7t </?«? c(77t//7t^7t/?t7* Tlrj/^TTt^Tt/^ <r/ GyćńctY/f, Ztv^7t-
Gz/^/(3!^7t^ Æy^M/(77*^w (3t7t7t(7 zy// łzZ %7t7:M7M Rkps. Archiwum Kapituiy Metropo-
litalnej Krakowskiej. Sygn. nr. 33.
9 S. Szymonowicz, (/?ć/7/(3^/<ry/(3!, ^//^<ł/(3!777/M777 Æ?/^7ty, wiersze <^3 i ^ó. Cf. M. S. B. Linde^
Z/7. Lwów 1837. p. 370.
10 A. Grabowski, Z^(3!W7t<r ^^/^/ 77M#.r/<3: Żr^ć??^. Kraków 1830. pp. 1Ó8 — IÓ9.
 
Annotationen