DOI Artikel:
Dreścik, Jan: Epitafium Jana Leopolity: próba interpretacji treści
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.26678#0037
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO
CCCCLXXIX
PRACE Z HISTORII SZTUKI Z. 14
1977
Jan Dreścik
EPITAFIUM JANA LEOPOLITY
PRÓBA INTERPRETACJI TREŚCI *
W kościele Mariackim, w nawie głównej, po północnej stronie, przy pierw-
szym od zachodu filarze, zwrócone w stronę Padovanowskiego cyborium,
umieszczone jest epitafium Jana Leopolity * 1.
Jan Nicz Kasprowicz, zwany Leopolitą, urodził się w r. 1523. Pochodził,
jak wskazuje przydomek, ze Lwowa. W r. 1544 uzyskał stopień magistra
sztuk wyzwolonych i jako docent (extraneus) prowadził wykłady na tym
wydziale, objaśniając pisma Cycerona, Owidiusza (w tym Metamorfozy),
Terencjusza i innych. Oprócz tego kierował szkołą parafialną na Kazimierzu.
W r. 1550 powołany został do Kolegium Mniejszego, osiem lat później wszedł
do Kolegium Większego. Święcenia kapłańskie przyjął w r. 1560, oddał się
jednocześnie studiom teologicznym i pracy dydaktycznej. Dokonawszy po-
prawy starego, nieudanego przekładu Pisma Świętego na język polski, ogłosił
go drukiem w r. 1561. Wykłady uniwersyteckie Leopolity były dwukrotnie
wizytowane przez legatów papieskich, w listopadzie r. 1563 przez Francesca
Commendoniego i 22 VI 1565 przez Juliusza Ruggierego 2. Ten ostatni zaprosił
* Artykul ten powstał niejako „na marginesie” pracy magisterskiej o epitafiach krakowskich
napisanej w r. 1974 pod kierunkiem Prof. dr Jerzego Szablowskiego. Chciałbym też podziękować
Panu Prof. dr Lechowi Kalinowskiemu za wcześniejsze zapoznanie się z artykułem i uwagi oraz
Panu Dr Adamowi Małkiewiczowi za pomoc w przygotowaniu go do druku.
1 Najpewniej jest to pierwotne usytuowanie tego epitafium. Częściowe przesłonięcie go przez
klasycystyczny nagrobek Szymona Weryhy Darowskiego (zm. 1787) wyklucza przesunięcie podczas
restauracji kościoła w r. 1891.
2 Wzmiankę o okolićznościach pierwszej wizyty w liście Commendoniego do Karola Borromeu-
sza z dnia 24 XI 1563, zob. Pamiętniki o dawnej Polsce z czasów Zygmimta Augusta, obejmujące
listy Franciszka Commendoni do Karola Borromeusza, Wilno 1851, I, s. 14.
31
CCCCLXXIX
PRACE Z HISTORII SZTUKI Z. 14
1977
Jan Dreścik
EPITAFIUM JANA LEOPOLITY
PRÓBA INTERPRETACJI TREŚCI *
W kościele Mariackim, w nawie głównej, po północnej stronie, przy pierw-
szym od zachodu filarze, zwrócone w stronę Padovanowskiego cyborium,
umieszczone jest epitafium Jana Leopolity * 1.
Jan Nicz Kasprowicz, zwany Leopolitą, urodził się w r. 1523. Pochodził,
jak wskazuje przydomek, ze Lwowa. W r. 1544 uzyskał stopień magistra
sztuk wyzwolonych i jako docent (extraneus) prowadził wykłady na tym
wydziale, objaśniając pisma Cycerona, Owidiusza (w tym Metamorfozy),
Terencjusza i innych. Oprócz tego kierował szkołą parafialną na Kazimierzu.
W r. 1550 powołany został do Kolegium Mniejszego, osiem lat później wszedł
do Kolegium Większego. Święcenia kapłańskie przyjął w r. 1560, oddał się
jednocześnie studiom teologicznym i pracy dydaktycznej. Dokonawszy po-
prawy starego, nieudanego przekładu Pisma Świętego na język polski, ogłosił
go drukiem w r. 1561. Wykłady uniwersyteckie Leopolity były dwukrotnie
wizytowane przez legatów papieskich, w listopadzie r. 1563 przez Francesca
Commendoniego i 22 VI 1565 przez Juliusza Ruggierego 2. Ten ostatni zaprosił
* Artykul ten powstał niejako „na marginesie” pracy magisterskiej o epitafiach krakowskich
napisanej w r. 1974 pod kierunkiem Prof. dr Jerzego Szablowskiego. Chciałbym też podziękować
Panu Prof. dr Lechowi Kalinowskiemu za wcześniejsze zapoznanie się z artykułem i uwagi oraz
Panu Dr Adamowi Małkiewiczowi za pomoc w przygotowaniu go do druku.
1 Najpewniej jest to pierwotne usytuowanie tego epitafium. Częściowe przesłonięcie go przez
klasycystyczny nagrobek Szymona Weryhy Darowskiego (zm. 1787) wyklucza przesunięcie podczas
restauracji kościoła w r. 1891.
2 Wzmiankę o okolićznościach pierwszej wizyty w liście Commendoniego do Karola Borromeu-
sza z dnia 24 XI 1563, zob. Pamiętniki o dawnej Polsce z czasów Zygmimta Augusta, obejmujące
listy Franciszka Commendoni do Karola Borromeusza, Wilno 1851, I, s. 14.
31