DOI Artikel:
Giżyńska-Matecka, Marta: Portret biskupa Andrzeja Zwawiszy Trzebickiego w krużgankach klasztoru oo. franciszkanów w Krakowie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.26678#0055
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO
CCCCLXXIX
PRACE Z HISTORII SZTUKI Z. 14
1977
Marta Giżyńska-Matecka
PORTRET biskupa andrzeja zawiszy trzebickiego
W KRUŻGANKACH KLASZTORU OO. FRANCISZKANÓW
W KRAKOWIE*
W krużgankach klasztoru oo. franciszkanów w Krakowie pośród wielu
ipnych wizerunków biskupich znajduje się portret Andrzeja Zawiszy Trzebic-
kiego, biskupa krakowskiego w latach 1657—1679. Wyróżniający się swą
klasą artystyczną portret nosi znaleziony podczas XIX-wiecznej restauracji
podpis DANIEL FRECHER i datę 1664.0 artyścietymnic bliżej nie wiadomo —
■ do czasu znalezienia owego tajemniczego podpisu nawet jego nazwisko nie
było znane, a zatem nie uwzględniane w opracowaniach dziejów sztuki polskiej.
Nazwiska tego nie podawały również wcześniejsze słowniki artystów — ani
poiskie, ani obce. Pomimo to portret nasz uważany był zawsze za dzieło
znakomitego pędzla. Porównywano go niekiedy z twórczością Rubensa iub
przypisywano Van Dyckowi. Nic więc dziwnego, że gdy w r. 1832 został
skradziony przez nieznanego sprawcę, przełożony zakonu oo. franciszkanów ks.
Franciszek Czekan, przerażony zaginięciem „nieocenionego zabytku”, uciekł
się do podstępu i ogłosił z ambony, że sprawca jest mu znany. Ta nieco kon-
trowersyjna metoda okazała się jednak skuteczna, bo wkrótce potem obraz
został podrzucony do wirydarza klasztornego. Cała ta przygoda nie wyszła
mu chyba na dobre, skoro w r. 1847 przebywający w Krakowie Michał Giżycki,
właścięiel dóbr w guberni wołyńskiej, wyłożył pewną sumę na jego restaurącję L.
* Artykui niniejszy jest skróconą wersją pracy raagisterskiej, która powstała pod kierunkiem
prof. dra Jerzego Szablowskiego w ramach Seminarium Sztuki Nowożytnej Uniwersytetu Jagieiio-
skiego w iatach 1970—73. Panu Profesorowi Jerzemu Szablowskiemu składam gorące podziękowa-
nia za pómoc i cenne uwagi, których mi udzielał w trakcie pisania pracy.
1 K. Hoszowski, Żywot Andrzeja Zawiszy Trzebickiego biskupa krakowskiego,K.rakówA861,
s. 338—339.
43
CCCCLXXIX
PRACE Z HISTORII SZTUKI Z. 14
1977
Marta Giżyńska-Matecka
PORTRET biskupa andrzeja zawiszy trzebickiego
W KRUŻGANKACH KLASZTORU OO. FRANCISZKANÓW
W KRAKOWIE*
W krużgankach klasztoru oo. franciszkanów w Krakowie pośród wielu
ipnych wizerunków biskupich znajduje się portret Andrzeja Zawiszy Trzebic-
kiego, biskupa krakowskiego w latach 1657—1679. Wyróżniający się swą
klasą artystyczną portret nosi znaleziony podczas XIX-wiecznej restauracji
podpis DANIEL FRECHER i datę 1664.0 artyścietymnic bliżej nie wiadomo —
■ do czasu znalezienia owego tajemniczego podpisu nawet jego nazwisko nie
było znane, a zatem nie uwzględniane w opracowaniach dziejów sztuki polskiej.
Nazwiska tego nie podawały również wcześniejsze słowniki artystów — ani
poiskie, ani obce. Pomimo to portret nasz uważany był zawsze za dzieło
znakomitego pędzla. Porównywano go niekiedy z twórczością Rubensa iub
przypisywano Van Dyckowi. Nic więc dziwnego, że gdy w r. 1832 został
skradziony przez nieznanego sprawcę, przełożony zakonu oo. franciszkanów ks.
Franciszek Czekan, przerażony zaginięciem „nieocenionego zabytku”, uciekł
się do podstępu i ogłosił z ambony, że sprawca jest mu znany. Ta nieco kon-
trowersyjna metoda okazała się jednak skuteczna, bo wkrótce potem obraz
został podrzucony do wirydarza klasztornego. Cała ta przygoda nie wyszła
mu chyba na dobre, skoro w r. 1847 przebywający w Krakowie Michał Giżycki,
właścięiel dóbr w guberni wołyńskiej, wyłożył pewną sumę na jego restaurącję L.
* Artykui niniejszy jest skróconą wersją pracy raagisterskiej, która powstała pod kierunkiem
prof. dra Jerzego Szablowskiego w ramach Seminarium Sztuki Nowożytnej Uniwersytetu Jagieiio-
skiego w iatach 1970—73. Panu Profesorowi Jerzemu Szablowskiemu składam gorące podziękowa-
nia za pómoc i cenne uwagi, których mi udzielał w trakcie pisania pracy.
1 K. Hoszowski, Żywot Andrzeja Zawiszy Trzebickiego biskupa krakowskiego,K.rakówA861,
s. 338—339.
43