DOI Artikel:
Małkiewicz, Adam: Architekt Bartłomiej Nataniel Wąsowski - teoretyk i praktyk: uwagi na marginesie nowej monografii
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.26678#0101
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO
CCCCLXXIX
PRACE Z HISTORII SZTUKI Z. 14
1977
Adam Małkiewicz
ARCHITEKT BARTŁOMIEJ NATANIEL WĄSOWSKI —
TEORETYK I PRAKTYK
UWAGI NA MARGINESIE NOWEJ MONOGRAFII *
Jezuita Bartłomiej Nataniel Wąsowski (1617—1687), teoretyk architektury
i wszechstronny artysta-amator, pedagog i reformator szkolnictwa, teolog
i organizator zakonny, jedna z ciekawszych postaci w polskiej kulturze XVII
wieku, dopiero teraz doczekał się obszernej monografii. Książka Jerzego
Baranowskiego, sumiennie opracowana i starannie wydana z ilustracjami
czytelnie odbitymi na kredowym papierze, stanowi cenną pozycję w bibliotece
historyka architektury.
Omawiana monografia jest nieznacznie zmienioną wersją rozprawy dok-
torskiej napisanej w r. 1964. Dziesięcioletnie opóźnienie publikacji w pewnym
stopniu zmniejszyło atrakcyjność tej wartościowej książki; w ogłoszeniu
bowiem szeregu spostrzeżeń i wniosków uprzedziłi Autora — bądź samo-
dzielnie, bądź w oparciu o maszynopis jego dysertacji — inni badacze, niekiedy
zresztą dając pełniejszą interpretację niektórych probłemów. Wyjątkowo —
nawet na polskie stosunki — długo, bo aż 2\ roku (od kwietnia 1973 do paź-
dziernika 1975), trwał sam druk, dla porównania warto podać, iż dla innych
książek z tej serii okres od oddania tekstu do składania do ukończenia druku
rzadko przekraczał 3 kwartały. Tak więc od złożenia przez Autora gotowego
maszynopisu do dotarcia książki do czytelnika musiało upłynąć ponad
3 lata — i to wyjaśnia braki w wyzyskaniu najnowszej literatury.
Okazały tom zawiera, oprócz zwięzłej właściwej monografii (s. 9—95),
obszerniejszą część dokumentacyjną (s. 96—276), obejmującą kalendarium
biograficzne, trasę podróży Wąsowskiego po Europie w latach 1650—1655
i łacirisko-polską edycję traktatu Callitectonicorum liber, ponadto dodany jest
* J. Baranowski, Bartłomiej Nataniel Wąsowski, teoretyk i architekt XVII w., Wrociaw—War-
szawa—Kraków—Gdańsk 1975 (Studia z historii sztuki, XX).
73
CCCCLXXIX
PRACE Z HISTORII SZTUKI Z. 14
1977
Adam Małkiewicz
ARCHITEKT BARTŁOMIEJ NATANIEL WĄSOWSKI —
TEORETYK I PRAKTYK
UWAGI NA MARGINESIE NOWEJ MONOGRAFII *
Jezuita Bartłomiej Nataniel Wąsowski (1617—1687), teoretyk architektury
i wszechstronny artysta-amator, pedagog i reformator szkolnictwa, teolog
i organizator zakonny, jedna z ciekawszych postaci w polskiej kulturze XVII
wieku, dopiero teraz doczekał się obszernej monografii. Książka Jerzego
Baranowskiego, sumiennie opracowana i starannie wydana z ilustracjami
czytelnie odbitymi na kredowym papierze, stanowi cenną pozycję w bibliotece
historyka architektury.
Omawiana monografia jest nieznacznie zmienioną wersją rozprawy dok-
torskiej napisanej w r. 1964. Dziesięcioletnie opóźnienie publikacji w pewnym
stopniu zmniejszyło atrakcyjność tej wartościowej książki; w ogłoszeniu
bowiem szeregu spostrzeżeń i wniosków uprzedziłi Autora — bądź samo-
dzielnie, bądź w oparciu o maszynopis jego dysertacji — inni badacze, niekiedy
zresztą dając pełniejszą interpretację niektórych probłemów. Wyjątkowo —
nawet na polskie stosunki — długo, bo aż 2\ roku (od kwietnia 1973 do paź-
dziernika 1975), trwał sam druk, dla porównania warto podać, iż dla innych
książek z tej serii okres od oddania tekstu do składania do ukończenia druku
rzadko przekraczał 3 kwartały. Tak więc od złożenia przez Autora gotowego
maszynopisu do dotarcia książki do czytelnika musiało upłynąć ponad
3 lata — i to wyjaśnia braki w wyzyskaniu najnowszej literatury.
Okazały tom zawiera, oprócz zwięzłej właściwej monografii (s. 9—95),
obszerniejszą część dokumentacyjną (s. 96—276), obejmującą kalendarium
biograficzne, trasę podróży Wąsowskiego po Europie w latach 1650—1655
i łacirisko-polską edycję traktatu Callitectonicorum liber, ponadto dodany jest
* J. Baranowski, Bartłomiej Nataniel Wąsowski, teoretyk i architekt XVII w., Wrociaw—War-
szawa—Kraków—Gdańsk 1975 (Studia z historii sztuki, XX).
73