DOI Artikel:
Krakowski, Piotr: Historia sztuki nowoczesnej na Uniwersytecie Jagiellońskim po drugiej wojnie światowej
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.26759#0150
132
Wymienione, zazwyczaj sporych rozmiarów książki poprzedzały mniejsze
rozprawy i artykuły publikowane w katalogach wystaw, czasopismach i wy-
dawnictwach zbiorowych, dotyczące zarówno poszczególnych artystów (J. Pan-
kiewicz, P. Michałowski, S. Filipkiewicz, H. Rodakowski, M. i A. Gierymscy,
L. Wyczółkowski, St. Wyspiański, O. Boznańska, S. I. Witkiewicz, A. Grot-
tger), jak i całych kierunków czy tendencji artystycznych (impresjonizm,
kubizm i zbliżone mu kierunki, genealogia malarstwa okresu Młodej Polski,
ekspresjonizm poznański i ugrupowanie „Bunt”, formizm krakowski).
Osobny charakter miały artykuły krytyczne i polemiczne, spośród któ-
rych wymienić nałeży choćby szkic krytyczny Uwagi o rozprawie na temat
budowy obrazu zamieszczony w „Twórczości” z roku 1946, a napisany w związ-
ku z rozprawą Romana Ingardena O budowie obrazu 1. Najważniejszy jednakże
był ogłoszony w tym samym roku w „Odrodzeniu” (Nr 23/80) artykuł za-
tytułowany O hermetyzmie i izolacji dzisiejszego malarstwa, artykuł, który
wywołał głośną w owym czasie dyskusję na temat „formalizmu” w sztuce,
prowadzoną głównie przez J. Przybosia, A. Ważyka i Z. Pronaszkę. Wspomnieć
także warto o artykule pt. O świadomości plastycznej, artykule, który powstał
w następstwie wcześniejszej recenzji krakowskiej wystawy obrazów Olgi
Boznańskiej w „Odrodzeniu” (1946, Nr 62). Autor na przykładzie twórczości
wielkiej malarki podjął próbę analizy problemu procesu twórczego w zależ-
ności od typu psychicznego artysty, próbę określenia zarówno roli intelektu,
jak i spontanicznego działania, które dyktuje intuicja i talent. Polemicznie
potraktowane zostały wreszcie artykuły Kłopoty z realizmem i Kręta droga
myślenia, opublikowane w r. 1964 w „Polityce”, w związku z książką Rogera
Garaudy’ego D'un realisme sans rirages (Paris 1963). Na koniec wspomnieć
trzeba o teoretycznej pracy pt. Strukturalizm w historii sztuki, ogłoszonej
w „Studiach Metodologicznych” (Poznań 1969), a stanowiącej sprawozdawczo-
-krytyczną próbę oceny przydatności metody strukturalistycznej w dzisiej-
szych badaniach nad sztuką.
Profesora Dobrowolskiego jako doświadczonego muzeologa, dyrektora
w latach 1925—1927 Muzeum Miejskiego w Bydgoszczy, w 1927—1939
dyrektora Muzeum Śląskiego w Katowicach i 1950—1956 dyrektora Muzeum
Narodowego w Krakowie — interesowały wreszcie problemy muzealnicze.
Dał temu wyraz, współredagując ze Stefanem Komornickim pracę zbiorową
Muzealnictwo (Kraków 1947), gdzie również opracował szereg problemów:
zarys historii muzealnictwa, społeczno-oświatową rolę muzeów, zakres zbio-
rów muzealnych, budownictwo muzealne, architekturę wnętrz i sprzęty mu-
zealne, muzea typu ogólnego, następnie muzea etnograficzne, historyczno-
-artystyczne, diecezjalne, a także uwagi wstępne odnoszące się do konserwacji
1 T. Dobrowolski, Uwagi o rozprawie na temat budowy obrazu (Twórczość 1946, nr 12,
s. 79—100). — Jest to recenzja rozprawy Romana Ingardena, O budowie obrazu. Szkic z teorii
sztuki, Kraków 1946 (Rozprawy Wydzialu Filozoficznego PAU, t. LXVII, nr 1).
Wymienione, zazwyczaj sporych rozmiarów książki poprzedzały mniejsze
rozprawy i artykuły publikowane w katalogach wystaw, czasopismach i wy-
dawnictwach zbiorowych, dotyczące zarówno poszczególnych artystów (J. Pan-
kiewicz, P. Michałowski, S. Filipkiewicz, H. Rodakowski, M. i A. Gierymscy,
L. Wyczółkowski, St. Wyspiański, O. Boznańska, S. I. Witkiewicz, A. Grot-
tger), jak i całych kierunków czy tendencji artystycznych (impresjonizm,
kubizm i zbliżone mu kierunki, genealogia malarstwa okresu Młodej Polski,
ekspresjonizm poznański i ugrupowanie „Bunt”, formizm krakowski).
Osobny charakter miały artykuły krytyczne i polemiczne, spośród któ-
rych wymienić nałeży choćby szkic krytyczny Uwagi o rozprawie na temat
budowy obrazu zamieszczony w „Twórczości” z roku 1946, a napisany w związ-
ku z rozprawą Romana Ingardena O budowie obrazu 1. Najważniejszy jednakże
był ogłoszony w tym samym roku w „Odrodzeniu” (Nr 23/80) artykuł za-
tytułowany O hermetyzmie i izolacji dzisiejszego malarstwa, artykuł, który
wywołał głośną w owym czasie dyskusję na temat „formalizmu” w sztuce,
prowadzoną głównie przez J. Przybosia, A. Ważyka i Z. Pronaszkę. Wspomnieć
także warto o artykule pt. O świadomości plastycznej, artykule, który powstał
w następstwie wcześniejszej recenzji krakowskiej wystawy obrazów Olgi
Boznańskiej w „Odrodzeniu” (1946, Nr 62). Autor na przykładzie twórczości
wielkiej malarki podjął próbę analizy problemu procesu twórczego w zależ-
ności od typu psychicznego artysty, próbę określenia zarówno roli intelektu,
jak i spontanicznego działania, które dyktuje intuicja i talent. Polemicznie
potraktowane zostały wreszcie artykuły Kłopoty z realizmem i Kręta droga
myślenia, opublikowane w r. 1964 w „Polityce”, w związku z książką Rogera
Garaudy’ego D'un realisme sans rirages (Paris 1963). Na koniec wspomnieć
trzeba o teoretycznej pracy pt. Strukturalizm w historii sztuki, ogłoszonej
w „Studiach Metodologicznych” (Poznań 1969), a stanowiącej sprawozdawczo-
-krytyczną próbę oceny przydatności metody strukturalistycznej w dzisiej-
szych badaniach nad sztuką.
Profesora Dobrowolskiego jako doświadczonego muzeologa, dyrektora
w latach 1925—1927 Muzeum Miejskiego w Bydgoszczy, w 1927—1939
dyrektora Muzeum Śląskiego w Katowicach i 1950—1956 dyrektora Muzeum
Narodowego w Krakowie — interesowały wreszcie problemy muzealnicze.
Dał temu wyraz, współredagując ze Stefanem Komornickim pracę zbiorową
Muzealnictwo (Kraków 1947), gdzie również opracował szereg problemów:
zarys historii muzealnictwa, społeczno-oświatową rolę muzeów, zakres zbio-
rów muzealnych, budownictwo muzealne, architekturę wnętrz i sprzęty mu-
zealne, muzea typu ogólnego, następnie muzea etnograficzne, historyczno-
-artystyczne, diecezjalne, a także uwagi wstępne odnoszące się do konserwacji
1 T. Dobrowolski, Uwagi o rozprawie na temat budowy obrazu (Twórczość 1946, nr 12,
s. 79—100). — Jest to recenzja rozprawy Romana Ingardena, O budowie obrazu. Szkic z teorii
sztuki, Kraków 1946 (Rozprawy Wydzialu Filozoficznego PAU, t. LXVII, nr 1).