Instytut Historii Sztuki <Danzig> [Editor]; Zakład Historii Sztuki <Danzig> [Editor]: Porta Aurea: Rocznik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego (14.2015)

II. 23. Dieric Bouts (naśladowca),
Maria z Dzieciątkiem, ostatnia ćwierć
XV w., Koninklijk Museum voor Schone
Kunsten, Antwerpia, fot. ze zbiorów
autora


II. 24. Dieric Bouts (krąg), Maria
z Dzieciątkiem, ostatnia ćwierć XV w.,
Metropolitan Museum of Art, Nowy
Jork, fot. ze zbiorów autora

W malarstwie niderlandzkim można odna-
leźć też inne cechy i motywy pokrewne rzeźbom
z Sianowa i Garczyna. Twarze o podobnym, regu-
larnym, silnie zgeometryzowanym kształcie wystę-
pują na obrazach Petrusa Christusa i Geertgena
tot Sint Jansa57. Podobnie wyszukany jak w Sia-
nowie (ale nie identyczny) motyw ujmowania
stopki Jezusa przez Marię (pomiędzy rozsta-
wionymi palcami) można zobaczyć na obrazie
z ostatniej ćwierci XV w. przypisywanemu na-
śladowcy Dierica Boutsa (Antwerpia, Konin-
klijk Museum voor Schone Kunsten, il. 23)58.
W rzeźbie w Garczynie można zaś dostrzec
powtórzenie popularnego w malarstwie nider-
landzkim - na przykład w kręgu Dierica Bout-
sa (Nowy Jork, Metropolitan Museum of Art.,
il. 24) czy Mistrza Legendy św. Łucji - ukła-
du stykających się pod kątem prostym nóżek
Dzieciątka59. Zbieżności pomiędzy Madonna-
mi z Sianowa i Garczyna a sztuką niderlandzką
dają się również zaobserwować w przestrzen-
nych walorach rzeźb. Podobne do omawianych
figur wizerunki Madonn, spowitych w obszerne,
rzeźby datowanej ostatnio na lata 1430-1435 i wywodzo-
nej ze źródeł francusko-niderlandzkich, zob. Monika
Jakubek-Raczkowska, Rzeźba gdańska przełomu XIV
i XV wieku, Warszawa 2006, s. 76, 82.
57 Por. Madonna Exeter, Zwiastowanie (na skrzydle
tryptyku), Portret młodej damy Petrusa Christusa (Berlin,
Staatliche Museen) oraz Opłakiwanie z retabulum ołtarza
głównego w komandorii św. Jana w Haarlemie (Wiedeń,
Kunsthistorisches Museum), Pokłon Trzech Króli (Cleve-
land, Museum of Art.), Wielka Święta Rodzina (Amsterdam,
Rijksmuseum), Madonna w glorii (Rotterdam, Museum
Boijmans Van Beuningen), Nocne Narodziny Geertgena tot
Sint Jansa (Londyn, National Gallery), zob. Ziemba, Sztuka
Burgundii i Niderlandów..., s. 340 i nn., 522 i nn., 716,
il. 378, 382, 384, 386, 388, 698, 700, 949.
5S Max J. Friedlander, Early Netherlandish Painting,
vol. 3, Dieric Bouts and Joos van Gent, Comments and
Notes by Nicole Veronee-Verhaegen, Leyden-Brussels
1968, il. 92.
59 Ibidem, il. 93, 93a-d, 97; idem, Early Netherlandish
Painting, vol. 6, Hans Memlinc and Gerard David, Comments
and Notes by Nicole Veronee-Verhaegen, Leyden-Brussels
1971, il. 146-147.

50