Instytut Historii Sztuki <Danzig> [Editor]; Zakład Historii Sztuki <Danzig> [Editor]: Porta Aurea: Rocznik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego (14.2015)

II. 27. Maria z Dzieciątkiem,
około 1500, kościół św. Katarzyny,
Stężyca, fot. Andrzej Woziński

jak w rzeźbie sianeckiej - naniesione płasko, obwie-
dzione ciemnym konturem i cieniowane gdzienie-
gdzie kreskami tego samego koloru. Motyw owocu
granatu zdobiący szaty obu pruskich Marii można
spotkać także w malarstwie gdańskim drugiej po-
łowy XV w., np. w Dużym Ołtarzu Ferberów z lat
1480-1498 czy w retabulum św. św. Szymona i Judy
Tadeusza z lat 1485-149074, znajdujących się w gdań-
skim kościele Panny Marii, jak i na kilku tkaninach
pochodzących z tej samej świątyni75. Nie można wy-
kluczyć, że polichromia figur z Garczyna i Sianowa,
wykonanych przez lubeckiego rzeźbiarza pracujące-
go w Gdańsku, została nałożona przez miejscowego
malarza w oparciu o tutejsze wzorce i tutaj stosowa-
ną technikę - zbieżne z występującymi w Lubece76.
Wydaje się, że w Gdańsku lub okolicy mogły
znajdować się jeszcze inne rzeźby pochodzenia
lubeckiego powielające schemat, którego warian-
tami są prace w Garczynie i Sianowie. W kościele
św. Katarzyny w Stężycy niedaleko Kartuz zacho-
wała się niewielka, mierząca 62 cm wysokości, prze-
ciętnej jakości artystycznej figurka Marii z Dzie-
ciątkiem (il. 27)77. Rysunek draperii na jej szacie
powtarza w uproszczeniu układ fałd na odzieniu
Madonn w Lubece, Hamburgu i Sianowie. Bieg

dolnego brzegu płaszcza Marii w Stężycy, który opada ukosem od prawego
kolana ku lewej stopie, jest taki sam jak w Hamburgu i Lubece. Identyczne jak

74 Justyna Olszewska-Świetlik, Technologia i technika gdańskiego malarstwa tablicowego
drugiej połowy XV wieku, Toruń 2005, kat. 3, 10, il. 132, 137.
75 August Hinz, Die Schatzkammer der Marienkirche zu Danzig, Danzig 1870, s. 58, Taf.
LXXIIIA, s. 74, Taf. LXVIII, s. 84, Taf. LXIV, s. 86, Taf. LXIII, s. 94, Taf. LIX, s. 114, Taf. XLIX;
Henri Silbermann, Die Seide, Ihre Geschichte, Gewinnung und Verarbeitung, Dresden 1897,
Bd. 1, s. 96-97, Fig. 8; Walter Mannowsky, Der Danziger Paramentenschatz: Kirchliche Gewan-
der und Stickereien aus der Marienkirche, Berlin 1931-1938, Bd. 1, Taf. 21, Abb. 14, Taf. 25, Abb.
20, Taf. 41, Abb. 27, Bd. 2, Taf. 85-86, Abb. 74-77, Bd. 3, Taf. 114 Abb. 85, Taf. 116, Abb. 99-100,
Taf. 130, Abb. 124-125, Bd. 4, Taf. 134, Abb. 159, Taf. 135, Abb. 183, Taf. 146, Abb. 255.
76 O tym, że polichromia była zazwyczaj wykonywana przez innego rzemieślnika aniżeli
rzeźbiarz, zob. m.in. Eike Oellermann, Die spatgotische Skulptur und ihre Bemalung [w:] Tilman
Riemenschneider. Fruhe Werke. Ausstellung im Mainfrankischen Museum Wiirzburg, Berlin
1981, s. 275- 283; idem, Polychrome or not? That is the question [w:] Tilman Riemenschneider,
c. 1460-1531, ed. Julien Chapuis (Symposium Papers XLII, National Gallery of Art, Washington),
New Haven-London 2004, s. 118 i nn.
77 Brosig, Plastyka gotycka..., s. 42; Rogoziński, Zabytki..., s. 32; Woziński, Późnogotycka
rzeźba..., s. 48, kat. 438. Rzeźba ta ma wtórne korony, promienie oraz cokół; prawdopodobnie
wtórna jest również polichromia.

54