DOI Artikel:
Odya-Nwachukwu, Paulina: Obraz Matki Bożej Kościerskiej (Różańcowej) z kościoła pw. Świętej Trójcy w Kościerzynie i jego srebrne dekoracje
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.43438#0126
Paulina Odya-Nwachukwu
Obraz Matki Bożej Kościerskiej (Różańcowej)
z kościoła pw. Świętej Trójcy w Kościerzynie
i jego srebrne dekoracje
W kościele pw. Świętej Trójcy w Kościerzynie znajduje się obraz przedstawiający
Matkę Bożą Różańcową, udekorowany srebrną sukienką i medalionami różańco-
wymi (ii. 1). Jest on szczególnie interesujący ze względu na brak tego typu plakiet
na terenie Pomorza. Zespół kościerskich medalionów jest najprawdopodobniej
jednym z trzech tego rodzaju zabytków zachowanych w Polsce, obok srebrnych pla-
kiet z poznańskiego kościoła OO. Dominikanów, przechowywanych w muzeum
w Kórniku, oraz niekompletnego zespołu w kościele parafialnym w Grucie.
Istniejący w obecnej formie kościół w Kościerzynie wzniesiono dopiero
w latach 1914-1917 na miejscu starej świątyni, której wyposażenie częściowo
się zachowało. Pierwszy murowany kościół był budowlą barokową. W litera-
turze pojawiają się wątpliwości dotyczące dokładnego czasu jej powstania1,
wyjaśniają je jednak dokumenty wizytacji biskupich. Wizytacja przeprowa-
dzona w 1686 r. na zlecenie biskupa Bonawentury Madalińskiego jako pierw-
sza wspomina o murowanej świątyni zbudowanej w Kościerzynie 40 lat wcześ-
niej2. Wizytacja biskupa Krzysztofa Antoniego Szembeka w latach 1701-1702
również podaje informację o murowanym kościele3. Z kolei w dokumentach
wizytacyjnych biskupa Konstantego Felicjana Szaniawskiego z lat 1710-1711
odnotowano, że kościół wzniesiono 60 lat wcześniej4. W dokumentach
z wizytacji przeprowadzonej przez biskupa Antoniego Kazimierza Ostro-
wskiego w 1766 r. świątynia jest datowana na 1642 r.5 Kościół kościerski spło-
nął w 1709 r., a nową murowaną budowlę zaczęto wznosić w 1724 r. przy dużej
pomocy ojców kartuzów z nieodległych Kartuz6. Odbudowaną świątynię kon-
sekrowano w 1769 r. Rozebrano ją na początku XX w., kiedy stała się zbyt mała
dla rosnącej liczby wiernych. Następnie na jej miejscu wzniesiono, istniejący
do dziś, neobarokowy kościół.
1 Niniejszy tekst jest skróconą wersją pracy licencjackiej napisanej w 2012 r. w Instytucie
Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego pod kierunkiem dr. Jacka Kriegseisena.
2 Archiwum Diecezjalne w Pelplinie [dalej: ADP], sygn. G 20a, Wizytacja Archidiakonatu
Pomorskiego przeprowadzona przez biskupa Bonawenturę Madalińskiego w latach 1686-1687.
3 ADP, sygn. G 24, Wizytacja Archidiakonatu Pomorskiego przeprowadzona przez biskupa
Krzysztofa Antoniego Szembeka w latach 1701-1702.
4 ADP, sygn. G 26, Wizytacja Archidiakonatu Pomorskiego przeprowadzona przez biskupa
Konstantego Felicjana Szaniawskiego w latach 1710-1711.
5 ADP, sygn. G 63a, Wizytacja Archidiakonatu Pomorskiego przeprowadzona przez biskupa
Antoniego Kazimierza Ostrowskiego w 1766 r.
6 ADP, sygn. G 26.
120
Obraz Matki Bożej Kościerskiej (Różańcowej)
z kościoła pw. Świętej Trójcy w Kościerzynie
i jego srebrne dekoracje
W kościele pw. Świętej Trójcy w Kościerzynie znajduje się obraz przedstawiający
Matkę Bożą Różańcową, udekorowany srebrną sukienką i medalionami różańco-
wymi (ii. 1). Jest on szczególnie interesujący ze względu na brak tego typu plakiet
na terenie Pomorza. Zespół kościerskich medalionów jest najprawdopodobniej
jednym z trzech tego rodzaju zabytków zachowanych w Polsce, obok srebrnych pla-
kiet z poznańskiego kościoła OO. Dominikanów, przechowywanych w muzeum
w Kórniku, oraz niekompletnego zespołu w kościele parafialnym w Grucie.
Istniejący w obecnej formie kościół w Kościerzynie wzniesiono dopiero
w latach 1914-1917 na miejscu starej świątyni, której wyposażenie częściowo
się zachowało. Pierwszy murowany kościół był budowlą barokową. W litera-
turze pojawiają się wątpliwości dotyczące dokładnego czasu jej powstania1,
wyjaśniają je jednak dokumenty wizytacji biskupich. Wizytacja przeprowa-
dzona w 1686 r. na zlecenie biskupa Bonawentury Madalińskiego jako pierw-
sza wspomina o murowanej świątyni zbudowanej w Kościerzynie 40 lat wcześ-
niej2. Wizytacja biskupa Krzysztofa Antoniego Szembeka w latach 1701-1702
również podaje informację o murowanym kościele3. Z kolei w dokumentach
wizytacyjnych biskupa Konstantego Felicjana Szaniawskiego z lat 1710-1711
odnotowano, że kościół wzniesiono 60 lat wcześniej4. W dokumentach
z wizytacji przeprowadzonej przez biskupa Antoniego Kazimierza Ostro-
wskiego w 1766 r. świątynia jest datowana na 1642 r.5 Kościół kościerski spło-
nął w 1709 r., a nową murowaną budowlę zaczęto wznosić w 1724 r. przy dużej
pomocy ojców kartuzów z nieodległych Kartuz6. Odbudowaną świątynię kon-
sekrowano w 1769 r. Rozebrano ją na początku XX w., kiedy stała się zbyt mała
dla rosnącej liczby wiernych. Następnie na jej miejscu wzniesiono, istniejący
do dziś, neobarokowy kościół.
1 Niniejszy tekst jest skróconą wersją pracy licencjackiej napisanej w 2012 r. w Instytucie
Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego pod kierunkiem dr. Jacka Kriegseisena.
2 Archiwum Diecezjalne w Pelplinie [dalej: ADP], sygn. G 20a, Wizytacja Archidiakonatu
Pomorskiego przeprowadzona przez biskupa Bonawenturę Madalińskiego w latach 1686-1687.
3 ADP, sygn. G 24, Wizytacja Archidiakonatu Pomorskiego przeprowadzona przez biskupa
Krzysztofa Antoniego Szembeka w latach 1701-1702.
4 ADP, sygn. G 26, Wizytacja Archidiakonatu Pomorskiego przeprowadzona przez biskupa
Konstantego Felicjana Szaniawskiego w latach 1710-1711.
5 ADP, sygn. G 63a, Wizytacja Archidiakonatu Pomorskiego przeprowadzona przez biskupa
Antoniego Kazimierza Ostrowskiego w 1766 r.
6 ADP, sygn. G 26.
120