Instytut Historii Sztuki <Danzig> [Editor]; Zakład Historii Sztuki <Danzig> [Editor]: Porta Aurea: Rocznik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego (16.2017)

II. 18. Wilhelm Richter (atryb.), fragment portalu kaplicy św. Stanisława, 1653-1660,
południowa strona ambitu, katedra w Gnieźnie, fot. Alicja Scheffs

ucha, charakteryzuje wszystkie potwierdzone umową z Richterem gnieźnień-
skie portale. Poza tym forma kartusza ze zwieńczenia omawianego epitafium
również bliska jest zarówno odpowiednikowi z portalu kaplicy pw. Pana Jezusa,
jak i kartuszom na portalach prowadzących do kaplic Łubieńskich, Kołudzkich
i św. Stanisława. Profil dekoracyjnych konsoli umieszczonych w fartuchu epi-
tafium jest niemal identyczny z ukształtowaniem tych elementów w portalu
kaplicy Bożego Ciała. Precyzja szlifu kamienia oraz czyste opracowanie detalu
tylko potwierdzają wcześniejszą atrybucję.
Wczesnobarokowe epitafium prałata, dziekana i kanonika gnieźnieńskiego
Aleksandra Głembockiego (ii. 20) ufundowane zostało pośmiertnie przez
egzekutorów jego testamentu, zapewne bezpośrednio po 1660 r.41 Znajduje się
ono w prezbiterium pomiędzy kaplicami Niepokalanego Poczęcia NMP i Pana
Jezusa42. Dzieło to jest wiernym odwzorowaniem powstałego wcześniej pomnika
Piotra Odorowskiego. Wykonano je z czarnego (wszystkie elementy konstruk-
cyjne oraz tło) i białego (detale dekoracyjne) wapienia43.
Pełna umiaru, wyważona kompozycja jest niemal identyczna z zastosowaną
w epitafium Piotra Odorowskiego. Oprócz ograniczonej, dwubarwnej jedynie
kolorystyki pomnik różni się od pierwowzoru tym, że w dolnej części zamiast

41 Katedra gnieźnieńska..., s. 259.
42 Polkowski, Katedra gnieźnieńska..., s. 202.
43 Katalog zabytków sztuki w Polsce..., s. 24.

37

Wilhelm
Richter i jego
dzieła
w katedrze
gnieźnieńskiej