Instytut Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]; Zakład Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]: Porta Aurea: Rocznik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego (16.2017)

dopełnia przez współczesne realia: rezyg-
nuje z perspektywy hierarchicznej, aktua-
lizuje ubiór, a w sposobie charakterystyki
postaci zachowuje konwencję utrzymaną
w duchu dwudziestowiecznego realizmu.
Grupa Madonny z Dzieciątkiem mogłaby
być uznana wręcz za rejestrację lirycznego
obrazka matki tulącej niemowlę, zaobser-
wowanego przez rzeźbiarkę na miejskim
skwerze.
W późniejszym Sądzie Ostatecznym
ukazanym w tympanonie ponad brązo-
wymi drzwiami w kościele św. Brygidy10
(il. 3) Szczodrowska stosuje układ kom-
pozycji wypracowany w średniowiecznej
rzeźbie portalowej, ale przede wszystkim
w piętnastowiecznym malarstwie nie-
mieckim i niderlandzkim. W swoim uję-

li. 2. Epitafium Wierzbięty z Branic, 1425, Muzeum
Narodowe w Krakowie, fot. Wikimedia Commons,
the free media repository

ciu tematu artystka wykorzystuje swobodę
kompozycji malarskich, nieobecną w roz-
wiązaniach średniowiecznych płasko-
rzeźb podporządkowanych podziałom
architektonicznym. W ujęciach szczegółowych wprowadza motywy zaczerpnięte
zarówno z malarstwa, jak i rzeźby: układ niektórych postaci (Sąd Ostateczny
Stefana Lochnera) czy anioł odpychający potępionych oddzielonych sznurem
(Sąd Ostateczny w portalu północnym katedry w Reims). Jednocześnie artystka
modyfikuje w duchu realizmu tradycyjny schemat ikonograficzny, zastępując
rybackim więcierzem wyobrażenia otchłani piekielnej i wprowadzając geome-
tryczną konstrukcję do centrum kompozycji, w którym zwyczajowo ukazywano
zmartwychwstanie ciał. Natomiast w miejscu tradycyjnego ujęcia zbawionych
ukazuje symboliczne przedstawienie grupy ludzi stojących na unoszonej przez
anioły draperii, która przybiera zarys granic Polski.

z innymi autorskimi rozwiązaniami, które mogą wydawać się nieraz dość odległe wobec jej założeń
i preferencji. Może to być także przywołanie określonych rozwiązań formalnych, kompozycyjnych,
kolorystycznych czy w przypadku dzieła rzeźbiarskiego sposobów określania jego powierzchni czy
bryły. Nawiązania te mogą dotyczyć zarówno pewnych konwencji rozumianych w sposób ogólny,
jak i odniesień do twórczości konkretnych artystów, w czym nie musi wcale przeszkadzać bariera
dyscypliny twórczej czy też inna granica wizualnego medium”. Zob. Rafał Boettner-Łubowski,
Rozwiązania quasi-klasyczne, ich specyfika i artystyczne konsekwencje, „Dyskurs. Pismo Naukowo-
-Artystyczne ASP we Wrocławiu” 2011, vol. 12, s. 46-47.
10 Więcej na temat dekoracji drzwi do kościoła św. Brygidy w Gdańsku zob. Grażyna Ryba,
Kościół jako refugium zbiorowej pamięci. Z twórczości Elżbiety Szczodrowskiej-Peplińskiej [w:] Mesja-
nizm polski i martyrologia narodowa w sztuce sakralnej i religijnej, red. Grażyna Ryba, Rzeszów
2016, s. 90-103.

198