DOI Artikel:
Kruk, Mirosław Piotr: Ikona z Manoppello: czy istnieje nauka alternatywna?
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.45145#0245
By nie mnożyć cytatów podobnej wartości, pozwólmy sobie na jeszcze jeden
obecny w tekście oraz powtórzony pod zdjęciami fragmentów obrazu Matki
Boskiej z Guadalupe: „Tymczasem w tej meksykańskiej ikonie brak malarskich
pigmentów, co poświadczone zostało przez naukowców przyrodników, z których
jeden jest laureatem Nagrody Nobla”26.
Co wynika z lektury tych i innych fragmentów tekstu? Otóż autorzy bez roz-
poznania materiału, z którego wykonano podobrazie, uznali, że obraz powstał
na nim na drodze nadprzyrodzonej. W przypadku wizerunku z Guadalupe
wspierają się „poświadczeniami naukowców przyrodników, z których jeden
jest laureatem Nagrody Nobla”, ale nie są w stanie nawet podać jego nazwiska
czy powołać się w przypisie na jakąkolwiek poważną publikację na ten temat,
wydaną w czasopiśmie recenzowanym.
W związku z tym rodzą się pytania fundamentalne, z których zasadnicze
brzmi: Czym właściwie jest nauka? By nie szukać daleko, posłużmy się defi-
nicją nauki przytoczoną przez Magdalenę Gajewską i Krzysztofa Sobczaka:
„Nauka - autonomiczna część kultury służąca wyjaśnieniu funkcjonowania
świata, w którym żyje człowiek. Nauka jest budowana i rozwijana wyłącznie
za pomocą tzw. metody naukowej lub metod naukowych nazywanych też para-
dygmatami nauki poprzez działalność badawczą prowadzącą do publikowania
wyników naukowych dociekań. Proces publikowania i wielokrotne powtarzanie
badań w celu weryfikacji ich wyników prowadzi do powstania wiedzy nauko-
wej. Zarówno ta wiedza, jak i sposoby jej gromadzenia określane są razem
jako nauka. W opozycji do świata nauki posługującego się metodą naukową
znajdują się pseudonauka (i paranauka), której przedstawiciele odrzucają takie
podejście do prowadzania badań. Naukowcy wytykają im, że wykorzystują auto-
rytet nauki, aby promować niesprawdzone hipotezy i domysły, które nie dają się
zweryfikować naukowo”27.
W moim przekonaniu zwrócono tu dostateczną uwagę na kryterium
rozgraniczające badania, które zasługują na miano naukowych, od tych,
które na to nie zasługują. Badania fizyko-chemiczne to obecnie niezbędny
element weryfikujący m.in. właściwości materiałów i procesy, jakim podlegają.
Bez ich udziału głoszenie tez o nadprzyrodzoności określonych zjawisk
przywołuje pytania o fundamenty ludzkiego poznania. Dlatego warto, moim
zdaniem, zwrócić uwagę na jedno, bardzo istotne w kontekście powyższych
rozważań stwierdzenie, które pada w publikacji Aszyk i Treppy: „[...] nie jest
rzeczą uczciwą uchylanie się przed odwoływaniem się do niej [tj. działania
nadprzyrodzoności - MPK] jako przyczyny sprawczej tylko dlatego, że stoi
to w sprzeczności do panującej mody w nauce, której wyznacznikiem, jeśli
nie swoistym dogmatem, jest to, by w badaniach rzeczywistości wszystko
26 Ibidem, s. 83.
27 Magdalena Gajewska, Krzysztof Sobczak, Edukacja filozoficzna - ścieżka edukacyjna.
Gdynia 2009, s. 12.
Ikona
z Manoppello:
czy istnieje
nauka
alternatywna?
245
obecny w tekście oraz powtórzony pod zdjęciami fragmentów obrazu Matki
Boskiej z Guadalupe: „Tymczasem w tej meksykańskiej ikonie brak malarskich
pigmentów, co poświadczone zostało przez naukowców przyrodników, z których
jeden jest laureatem Nagrody Nobla”26.
Co wynika z lektury tych i innych fragmentów tekstu? Otóż autorzy bez roz-
poznania materiału, z którego wykonano podobrazie, uznali, że obraz powstał
na nim na drodze nadprzyrodzonej. W przypadku wizerunku z Guadalupe
wspierają się „poświadczeniami naukowców przyrodników, z których jeden
jest laureatem Nagrody Nobla”, ale nie są w stanie nawet podać jego nazwiska
czy powołać się w przypisie na jakąkolwiek poważną publikację na ten temat,
wydaną w czasopiśmie recenzowanym.
W związku z tym rodzą się pytania fundamentalne, z których zasadnicze
brzmi: Czym właściwie jest nauka? By nie szukać daleko, posłużmy się defi-
nicją nauki przytoczoną przez Magdalenę Gajewską i Krzysztofa Sobczaka:
„Nauka - autonomiczna część kultury służąca wyjaśnieniu funkcjonowania
świata, w którym żyje człowiek. Nauka jest budowana i rozwijana wyłącznie
za pomocą tzw. metody naukowej lub metod naukowych nazywanych też para-
dygmatami nauki poprzez działalność badawczą prowadzącą do publikowania
wyników naukowych dociekań. Proces publikowania i wielokrotne powtarzanie
badań w celu weryfikacji ich wyników prowadzi do powstania wiedzy nauko-
wej. Zarówno ta wiedza, jak i sposoby jej gromadzenia określane są razem
jako nauka. W opozycji do świata nauki posługującego się metodą naukową
znajdują się pseudonauka (i paranauka), której przedstawiciele odrzucają takie
podejście do prowadzania badań. Naukowcy wytykają im, że wykorzystują auto-
rytet nauki, aby promować niesprawdzone hipotezy i domysły, które nie dają się
zweryfikować naukowo”27.
W moim przekonaniu zwrócono tu dostateczną uwagę na kryterium
rozgraniczające badania, które zasługują na miano naukowych, od tych,
które na to nie zasługują. Badania fizyko-chemiczne to obecnie niezbędny
element weryfikujący m.in. właściwości materiałów i procesy, jakim podlegają.
Bez ich udziału głoszenie tez o nadprzyrodzoności określonych zjawisk
przywołuje pytania o fundamenty ludzkiego poznania. Dlatego warto, moim
zdaniem, zwrócić uwagę na jedno, bardzo istotne w kontekście powyższych
rozważań stwierdzenie, które pada w publikacji Aszyk i Treppy: „[...] nie jest
rzeczą uczciwą uchylanie się przed odwoływaniem się do niej [tj. działania
nadprzyrodzoności - MPK] jako przyczyny sprawczej tylko dlatego, że stoi
to w sprzeczności do panującej mody w nauce, której wyznacznikiem, jeśli
nie swoistym dogmatem, jest to, by w badaniach rzeczywistości wszystko
26 Ibidem, s. 83.
27 Magdalena Gajewska, Krzysztof Sobczak, Edukacja filozoficzna - ścieżka edukacyjna.
Gdynia 2009, s. 12.
Ikona
z Manoppello:
czy istnieje
nauka
alternatywna?
245