DOI article:
Zinkiewicz-Ryndziewicz, Aniela; Ryndziewicz, Zygmunt: Wczesnogotycki kielich w Starym Targu
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.37088#0085
78
ANIELA ZINKIEWICZ-RYNDZIEWICZ, ZYGMUNT RYNDZIEWICZ
dotyczącej dawnego złotnictwa pruskiego^ podaje datę odnalezienia
kielicha, łączy go z warsztatem malborskim, zamieszcza krótki opis
i datuje na początek XIV w. Określa go jako najstarszy znany kielich
z terenu byłego państwa krzyżackiego, wyznaczając mu jednoczesne
ważną rolę w historii rozwoju tego naczynia liturgicznego w Prusach.
Publikuje również zdjęcie całego kielicha oraz samej stopy. Drugi z ba-
daczy, B. Schmidt, w pracy o charakterze katalogowym, dotyczącej
głównie architektury wymienionych ziend, publikuje zdjęcie kielicha,
powtarza wiadomości podane przez E. Czihaka, dodając, że kielich zo-
stał zakopany podczas jednej z wojen szwedzkich. Z prac polskich po-
wstałych w okresie międzywojennym, dotyczących rzemiosła artysty-
cznego, jedynie A. Bochnak i J. Pagaczewski w artykule o darach złot-
niczych Kazimierza Wielkiego^ wspominają o kielichu ze Starego Tar-
gu*\ datując go na rok około 1300 i zwracając uwagę na pewne analogie
z kielichem z Trzemeszna. Na analogie omawianego obiektu z kielicha-
mi z Nadrenii, Westfalii i Dolnej Saksonii wskazuje J. M. Fritz w pracy
szeroko omawiającej późnogotyckie grawerunki na przedmiotach złot-
nictwa', tłumacząc to tym, iż przybywający na tereny Prus osadnicy
i rycerze zakonni, pochodzący z wymienionych prowincji, przynieśli ze
sobą tamtejszy zasób wartości artystycznych. Szczególnie bliskie zwią-
zki formalne z omawianym obiektem dostrzega w kielichu w Stahle
(Westfalia). Ponadto omawiany zabytek jedynie wymieniany jest w pu-
blikacji G. Dehio i E. Gaiłaś Ostatnio kielich ze Starego Targu wzmian-
kuje K. Szczepkowska-Naliwajek w artykule będącym fragmentem
pracy doktorskiej, traktującym o zasobach złotnictwa na Pomorzu^.
*
Ze względu na brak wiadomości źródłowych dotyczących omawia-
nego kielicha: jego fundacji, proweniencji i czasu powstania, dzieje
tego obiektu można powiązać z historią parafii Stary Targ, dla której
prawdopodobnie został ufundowany.
Stary Targ otrzymał lokację na prawie chełmińskim w latach
Die Edeiscdmiedekaast/rdńerer Zeitea m Preassea. Bd. 1. Leipzig 1908 s. 178.
^ Die Baa- and Kansfdenkmaier Pomezaniens. Bd. 3. Kreis Stuhm, Danzig 1909 s. 247.
^ Dari/ ziotnicze Kazimierza Wieikiepo dia kościoMto poiskicd. „Rocznik Krakow-
ski". T. XXV s. 16.
^ Mylnie tłumaczą nazwę miejscowości na Stary Gród.
^ Gestocdene Biider, GranierM%(ye7! aa/ deatscden Goidscdmiedearbeiten der Epat-
potik. Koln 1966 s. 330.
s Haadbacd der deatscben Kanstdenkmaier. Deatscdordeasiaad Preassen. Mun-
chen-Berlin 1952 s. 124.
^ Zasoby złotnictuja pomors/ciepo. „Rocznik Gdański" 1980.
ANIELA ZINKIEWICZ-RYNDZIEWICZ, ZYGMUNT RYNDZIEWICZ
dotyczącej dawnego złotnictwa pruskiego^ podaje datę odnalezienia
kielicha, łączy go z warsztatem malborskim, zamieszcza krótki opis
i datuje na początek XIV w. Określa go jako najstarszy znany kielich
z terenu byłego państwa krzyżackiego, wyznaczając mu jednoczesne
ważną rolę w historii rozwoju tego naczynia liturgicznego w Prusach.
Publikuje również zdjęcie całego kielicha oraz samej stopy. Drugi z ba-
daczy, B. Schmidt, w pracy o charakterze katalogowym, dotyczącej
głównie architektury wymienionych ziend, publikuje zdjęcie kielicha,
powtarza wiadomości podane przez E. Czihaka, dodając, że kielich zo-
stał zakopany podczas jednej z wojen szwedzkich. Z prac polskich po-
wstałych w okresie międzywojennym, dotyczących rzemiosła artysty-
cznego, jedynie A. Bochnak i J. Pagaczewski w artykule o darach złot-
niczych Kazimierza Wielkiego^ wspominają o kielichu ze Starego Tar-
gu*\ datując go na rok około 1300 i zwracając uwagę na pewne analogie
z kielichem z Trzemeszna. Na analogie omawianego obiektu z kielicha-
mi z Nadrenii, Westfalii i Dolnej Saksonii wskazuje J. M. Fritz w pracy
szeroko omawiającej późnogotyckie grawerunki na przedmiotach złot-
nictwa', tłumacząc to tym, iż przybywający na tereny Prus osadnicy
i rycerze zakonni, pochodzący z wymienionych prowincji, przynieśli ze
sobą tamtejszy zasób wartości artystycznych. Szczególnie bliskie zwią-
zki formalne z omawianym obiektem dostrzega w kielichu w Stahle
(Westfalia). Ponadto omawiany zabytek jedynie wymieniany jest w pu-
blikacji G. Dehio i E. Gaiłaś Ostatnio kielich ze Starego Targu wzmian-
kuje K. Szczepkowska-Naliwajek w artykule będącym fragmentem
pracy doktorskiej, traktującym o zasobach złotnictwa na Pomorzu^.
*
Ze względu na brak wiadomości źródłowych dotyczących omawia-
nego kielicha: jego fundacji, proweniencji i czasu powstania, dzieje
tego obiektu można powiązać z historią parafii Stary Targ, dla której
prawdopodobnie został ufundowany.
Stary Targ otrzymał lokację na prawie chełmińskim w latach
Die Edeiscdmiedekaast/rdńerer Zeitea m Preassea. Bd. 1. Leipzig 1908 s. 178.
^ Die Baa- and Kansfdenkmaier Pomezaniens. Bd. 3. Kreis Stuhm, Danzig 1909 s. 247.
^ Dari/ ziotnicze Kazimierza Wieikiepo dia kościoMto poiskicd. „Rocznik Krakow-
ski". T. XXV s. 16.
^ Mylnie tłumaczą nazwę miejscowości na Stary Gród.
^ Gestocdene Biider, GranierM%(ye7! aa/ deatscden Goidscdmiedearbeiten der Epat-
potik. Koln 1966 s. 330.
s Haadbacd der deatscben Kanstdenkmaier. Deatscdordeasiaad Preassen. Mun-
chen-Berlin 1952 s. 124.
^ Zasoby złotnictuja pomors/ciepo. „Rocznik Gdański" 1980.