Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Overview
loading ...
Facsimile
0.5
1 cm
facsimile
Scroll
OCR fulltext
144

IRENA ROLSKA-BORUCH

zowały ówczesne drzeworyty^. Upowszechnienie tej idei spowodowało
pojawienie się koron na obrazach z wizerunkami świętych^, a także
na obrazach przedstawiających Matkę Boską. Wiązało się z tym żywio-
łowe nasilenie kultu maryjnego w okresie po Soborze Trydenckim^.
Po naświetleniu dziejów rozwoju korony zamkniętej na terenie Pol-
ski nie może dziwić ofiarowanie Matce Boskiej Kijańskiej cesarskich
koron. Takie oddanie czci Matce Bożej w XVII w. było wynikiem ewo-
lucji polskiej myśli religijnej, tradycji i wydarzeń historycznych.
Lata czterdzieste aż po lata pięćdziesiąte XVII w. były okresem
burzliwym w dziejach Lubelszczyzny. W tym czasie była ona central-
nym miejscem Polski toczącej działania wojenne na Ukrainie. W la-
tach 1648—1654 Lubelszczyzna była bastionem Rzeczypospolitej, bazą
zaopatrzeniową i miejscem postoju wojsk polskich^. Być może po od-
parciu wroga, zdławieniu antyszlacheckich wystąpień i po otrząśnięciu
się po grabieżach wojsk^, miasto Lublin mogło ufundować korony
Matce Boskiej Kijańskiej. Ukoronowanie Marii z obrazu w Kijanach
cesarską koroną w 1653 r. (data na koronie Marii), jeszcze przed śluba-
mi Jana Kazimierza (1656 r.), potwierdza już wyrobioną popularność
kultu maryjnego w całym kraju, a także i przygotowanie narodu do
przyjęcia Matki Boskiej jako Królowej Polski.

*

Czas panowania dynastii Wazów sprzyjał rozwojowi sztuk plasty-
cznych^. Po zwycięstwie kontrreformacji z nową siłą rozwija się malar-
stwo polskie. Dużą rolę w jego rozpowszechnieniu odegrał Zygmunt
III, sprowadzając do Polski wielu artystów europejskich z Niemiec, Ni-
derlandów i Francji. Największy jednak autorytet w środowisku pol-
skim zdobyła sobie sztuka włoska. Zygmunt III sprowadził do królew-
skiej galerii wiele obrazów z Włoch. Moda na urządzanie zbiorów
sztuki ogarnęła również magnaterię polską. Magnaci podobnie jak król
upatrywali rozwój malarstwa polskiego w działalności malarzy pocho-

^ Tamże s. 15.
^ Tamże s. 14.
Tamże s. 15.
6^ D. Bialic. Dackotae Macierzyasttao. W: Graiia Pieaa. Piadia teoioyiczae o Bo-
garodzicy. Praca zbiór, pod red. B. Przybylskiego. Poznań—Warszawa—Lublin 1965
s. 250.
66 S. Tworek, E. Mierzwa. W okresie taojea i koatrre/oraracji (1643—1696).
W: Dzieje Labeiszczyzay. Pod red. T. Menela. T. 1. Warszawa 1974 s. 355—362.
66 Tomkiewicz, jw. s. 11.
 
Annotationen