DOI Artikel:
Mazurczak, Urszula M.: Miasto w pejzażu malarstwa niderlandzkiego: topika i obrazowanie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.27559#0045
MIASTO W PEJZAŻU MALARSTWA NIDERLANDZKIEGO
43
np. Jan Poucełle, podejmując podróże zwłaszcza do Itałii, wprowadzali do
swoich obrazów poggiottowskie wzory, również architekturyW ówczes-
nej Itałii styl budownictwa zdecydowanie różnił się od francuskiej archi-
tektury gotyckiej zarówno tej z okresu romańskiego, jak i - tym bardziej
- współczesnej. Wprowadzona do północnego malarstwa jest rodzajem cyta-
tu ubogacającego kompozycje i będącego wyrazem świadomych dążeń po-
znawczych. W ßrewmrzM Je ßeJeviLe, powstałym w łatach 1323-1326,
pojawiają się zminiaturyzowane formy architektury florenckiej jako miejsca
dła alegorycznych postaci iłustrujących kolejne miesiące'"*. Architektura
ta została przez malarza przejęta z malarskich kompozycji Giotta, które
poznał nasz miniaturzysta będąc w Padwie i Florencji, a następnie dopa-
sowana do nowych sytuacji scenicznych. Asymilacja tego, co rodzime,
z tym, co „obce", została przyswojona bynajmniej nie jako fantazyjna
dekoracja lub symboliczny skrót, łecz jako realna, acz zminiaturyzowana
rzeczywistość. Na ilustracji z kodeksu Mirac/ey Je Notre Dome (fok 70v.)
artysta wymalował Palazzo Vecchio z Florencji, utożsamiane jako symbol
władzy Republiki, która odmiennością swojego ustroju administracyjnego
musiała fascynować człowieka z Północy. Tę formę architektoniczną od-
wzorował malarz z autopsji, podczas swojego pobytu w tym mieście w la-
tach 1320-1323'^. Nie jest zatem malarską transpozycją istniejących już
modeli malarskich, ałe architekturą oddaną z bezpośredniego doświadczenia
miasta i jego realiów.
W omawianym malarstwie miniatorskim pojawiają się formy architektury
pochodzącej spoza tradycji budownictwa łacińskiego europejskiego, mia-
nowicie orientalnego. Znajdujemy inspiracje budownictwa bizantyńskiego
i arabskiego najczęściej w tych scenach, gdzie rozgrywają się wydarzenia
święte, jak np. w scenie Zwmj'fowmrm znanego nam już kodeksu Livre
JWeure^ Loro/a ƒƒƒ (fol. 20). Misterna konstrukcja świątyni złożona jest
z detali architektury orientalnej, widocznej zwłaszcza w konstrukcji kopuły,
a także arabskich minaretów, opinających wieże jak ornament w wyrobach
złotniczych. Styl łączenia architektury współczesnej z tą, która powstała
w odległym czasie i przestrzeni, stworzył archaizacje, które znało już
miniatorstwo wczesnośredniowieczne i romańskie, jednak teraz daje się
zaobserwować większą rzetelność odtwórczą i świadomość jej odrębności.
Tamże, s. 85 n.
'4 Tamże.
Tamże.
43
np. Jan Poucełle, podejmując podróże zwłaszcza do Itałii, wprowadzali do
swoich obrazów poggiottowskie wzory, również architekturyW ówczes-
nej Itałii styl budownictwa zdecydowanie różnił się od francuskiej archi-
tektury gotyckiej zarówno tej z okresu romańskiego, jak i - tym bardziej
- współczesnej. Wprowadzona do północnego malarstwa jest rodzajem cyta-
tu ubogacającego kompozycje i będącego wyrazem świadomych dążeń po-
znawczych. W ßrewmrzM Je ßeJeviLe, powstałym w łatach 1323-1326,
pojawiają się zminiaturyzowane formy architektury florenckiej jako miejsca
dła alegorycznych postaci iłustrujących kolejne miesiące'"*. Architektura
ta została przez malarza przejęta z malarskich kompozycji Giotta, które
poznał nasz miniaturzysta będąc w Padwie i Florencji, a następnie dopa-
sowana do nowych sytuacji scenicznych. Asymilacja tego, co rodzime,
z tym, co „obce", została przyswojona bynajmniej nie jako fantazyjna
dekoracja lub symboliczny skrót, łecz jako realna, acz zminiaturyzowana
rzeczywistość. Na ilustracji z kodeksu Mirac/ey Je Notre Dome (fok 70v.)
artysta wymalował Palazzo Vecchio z Florencji, utożsamiane jako symbol
władzy Republiki, która odmiennością swojego ustroju administracyjnego
musiała fascynować człowieka z Północy. Tę formę architektoniczną od-
wzorował malarz z autopsji, podczas swojego pobytu w tym mieście w la-
tach 1320-1323'^. Nie jest zatem malarską transpozycją istniejących już
modeli malarskich, ałe architekturą oddaną z bezpośredniego doświadczenia
miasta i jego realiów.
W omawianym malarstwie miniatorskim pojawiają się formy architektury
pochodzącej spoza tradycji budownictwa łacińskiego europejskiego, mia-
nowicie orientalnego. Znajdujemy inspiracje budownictwa bizantyńskiego
i arabskiego najczęściej w tych scenach, gdzie rozgrywają się wydarzenia
święte, jak np. w scenie Zwmj'fowmrm znanego nam już kodeksu Livre
JWeure^ Loro/a ƒƒƒ (fol. 20). Misterna konstrukcja świątyni złożona jest
z detali architektury orientalnej, widocznej zwłaszcza w konstrukcji kopuły,
a także arabskich minaretów, opinających wieże jak ornament w wyrobach
złotniczych. Styl łączenia architektury współczesnej z tą, która powstała
w odległym czasie i przestrzeni, stworzył archaizacje, które znało już
miniatorstwo wczesnośredniowieczne i romańskie, jednak teraz daje się
zaobserwować większą rzetelność odtwórczą i świadomość jej odrębności.
Tamże, s. 85 n.
'4 Tamże.
Tamże.