DOI Heft:
II. Z zagadnień sztuki polskiej
DOI Artikel:Samek, Jan: Res-imagines: Ze studiów nad rzemiosłem artystycznym czasów nowożytnych w Polsce (lata 1600-1800)
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.13396#0188
182
JAN SAMEK
7. Lawaterz z lat 1753—1764 w kościele parafialnym 8. Chrzcielnica z około 1750 r. w kościele
w Dukli ewangelickim w Kluczborku
Mojżesza i Chrystusa Ukrzyżowanego, zaś w Chlewie —■ prymitywne, choć nie pozbawione swoistego
uroku, bez rzeźb figuralnych, co świadczy o niewykształceniu się typu. Najbardziej udaną kompozycję
reprezentuje chrzcielnica z Lędzin, gdzie rzeźby Adama, Ewy i puttów nie rozbijają sylwety, a czarę
zręcznie umieszczono w rozłożystej koronie drzewa.
Wyjaśnienie tego tematu w chrzcielnicach' daje samo przeznaczenie przedmiotu; przypominał on,
że chrzest gładzi grzech pierworodny. Warto tu dodać, że Adam i Ewa przedstawiani byli bardzo często
na chrzcielnicach średniowiecznych20.
Formę Drzewa wiadomości złego i dobrego nadano także relikwiarzowi w kościele parafialnym
w Białej, pochodzącemu prawdopodobnie z XVIII w.21 Jak dotąd jest to obiekt odosobniony; rozwią-
zania takie były jednak stosowane w złotnictwie, o czym świadczy okazały relikwiarz augsburskiej roboty
w kościele Św. Jakuba w Straubingu22, z ok. 1739, zawierający partykułę Krzyża Św.
20 Za przykład może posłużyć chrzcielnica z 1423 r. w kościele Św. Krzyża w Krakowie (por. A. Bochnak, J. Pa-
gaczewski, Polskie rzemiosło artystyczne wieków średnich, Kraków 1959, s. 202).
21 J. Szabłowski, Katalog zabytków sztuki w Polsce, 1, Woj. krakowskie, Powiat bialski, Kraków 1951, s. 3; ostatnio
relikwiarza w Białej nie udało się odnaleźć; według informacji uzyskanej od prof. Jerzego Szabłowskiego wykonany był
z metalu i posiadał puncę z literą T.
22 Ausstellung, Kirchliche Kunstschàtze aus Bayern, Katalog, Miinchen 1930, s. 46, fig. 62.
JAN SAMEK
7. Lawaterz z lat 1753—1764 w kościele parafialnym 8. Chrzcielnica z około 1750 r. w kościele
w Dukli ewangelickim w Kluczborku
Mojżesza i Chrystusa Ukrzyżowanego, zaś w Chlewie —■ prymitywne, choć nie pozbawione swoistego
uroku, bez rzeźb figuralnych, co świadczy o niewykształceniu się typu. Najbardziej udaną kompozycję
reprezentuje chrzcielnica z Lędzin, gdzie rzeźby Adama, Ewy i puttów nie rozbijają sylwety, a czarę
zręcznie umieszczono w rozłożystej koronie drzewa.
Wyjaśnienie tego tematu w chrzcielnicach' daje samo przeznaczenie przedmiotu; przypominał on,
że chrzest gładzi grzech pierworodny. Warto tu dodać, że Adam i Ewa przedstawiani byli bardzo często
na chrzcielnicach średniowiecznych20.
Formę Drzewa wiadomości złego i dobrego nadano także relikwiarzowi w kościele parafialnym
w Białej, pochodzącemu prawdopodobnie z XVIII w.21 Jak dotąd jest to obiekt odosobniony; rozwią-
zania takie były jednak stosowane w złotnictwie, o czym świadczy okazały relikwiarz augsburskiej roboty
w kościele Św. Jakuba w Straubingu22, z ok. 1739, zawierający partykułę Krzyża Św.
20 Za przykład może posłużyć chrzcielnica z 1423 r. w kościele Św. Krzyża w Krakowie (por. A. Bochnak, J. Pa-
gaczewski, Polskie rzemiosło artystyczne wieków średnich, Kraków 1959, s. 202).
21 J. Szabłowski, Katalog zabytków sztuki w Polsce, 1, Woj. krakowskie, Powiat bialski, Kraków 1951, s. 3; ostatnio
relikwiarza w Białej nie udało się odnaleźć; według informacji uzyskanej od prof. Jerzego Szabłowskiego wykonany był
z metalu i posiadał puncę z literą T.
22 Ausstellung, Kirchliche Kunstschàtze aus Bayern, Katalog, Miinchen 1930, s. 46, fig. 62.