DOI Heft:
II. Z zagadnień sztuki polskiej
DOI Artikel:Samek, Jan: Res-imagines: Ze studiów nad rzemiosłem artystycznym czasów nowożytnych w Polsce (lata 1600-1800)
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.13396#0198
192
JAN SAMEK
...............-........ ......... haftach na ornatach69. Pierwsze
większe nasilenie tematu Arbor
Issai mamy z początkiem XVI w.
§ f w malarstwie. Wymienić tu moż-
/ na miniatury z Drzewem Jessego
? w Graduale Jana Olbrachta, ukoń-
'Ęa. -JL. ... '•• ' czonym w 1506 r. (dwa przedsta-
wienia)70, w Mszale nr 4 w Biblio-
* . czątkuXVI w.71 oraz wtzw. gnieź-
\ nieńskim Kodeksie Olbrachta z tegoż
;~ czasu72. Z późniejszych lat XVI w.
Щ§ку.Г-Л ;:.'- Щ pochodzi malowana predella w ka-
plicy Św. Anny przy kościele
parafialnym w Gostyniu, wyko-
nana w 1546 r.73, i rycina karty
tytułowej Biblii Leopolity wydanej
w 1561 r.74
Popularność przedstawień
Drzewa Jessego zwieńczonego po-
stacią Matki Boskiej łączyć moż-
na z rozwijającym się kultem
" Niepokalanego Poczęcia Marii,
którego wyrazem było wprowa-
Hi miŁ *" : ЯГ d/cnie w 1509 r. przez biskupa
krakowskiego Jana Konarskiego
święta Niepokalanego Poczęcia75.
Liczne przykłady zastosowania te-
• Jt - • j*Ękl- matu Drzewa Jessego w XVII w.,
" %T$"' prawie we wszystkich przypad-
: kach z posążkiem Matki Boskiej
wyjaśnienia pierwowzoru siedem-
21. Relikwiarz z około 1700 r. w klasztorze klarysek w Krakowie nastowiecznych realizacji Drzewa
Jessego. Przykładem i wzorem
69 Wymienić tu można ornaty: z 2. poł. XV w. w Muzeum Pomorskim w Gdańsku, z lat 1480—1490 w Muzeum
Historycznym Miasta Krakowa oraz XV/XVI w. w Muzeum Narodowym w Warszawie (por. M. Gutkowska-Rych-
lewska, M. Taszycka, Polskie hafty średniowieczne, Katalog wystawy maj—czerwiec 1967, Kraków 1967, s. 46, fig. 30;
s. 58—59, fig. 46; s. 63, fig. 52).
70 Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, 4, Miasto Kraków, cz. 1, Wawel, s. 134—135, fig. 489.
71 S. Sawicka, Nieznany krakowski rękopis iluminowany z początku XVI wieku, [w:] Studia renesansowe, 2, Wrocław
1957, s. 55, fig. 41.
72 Z. Rozanow, Gnieźnieński kodeks Olbrachta, [w:] Studia renesansowe, 4, Wrocław—Warszawa—Kraków 1964,
s. 386, fig. 23.
73 Z. Białłowicz-Krygierowa, Katalog zabytków sztuki w Polsce, 5, Woj. poznańskie, Powiat gostyński, Warszawa
1961, s. 14, fig. 82.
74 Biblia, to jest księgi Starego i Nowego Zakonu..., w Krakowie w drukarni Scharfenbergera 1561, karta tytułowa Nowego
Testamentu.
75 M. Goetel-Kopffowa, Mecenat kulturalny Jana Konarskiego (1447—1525), [w:] Rozprawy i Sprawozdania Muzeum
Narodowego w Krakowie, 18, Kraków 1964, s. 65—66; M. Goetel-Kopffowa, Z badań nad rozwojem tematów ikonograficznych
w małopolskim malarstwie pierwszej ćwierci XVI wieku, [w:] Sprawozdania z posiedzeń Komisji Oddziału PAN w Krakowie, Kra-
ków 1966, s. 182.
76 Por. S. Załęski, OO. Jezuici w Polsce, 2, Lwów 1901, s. 358 i nn.
JAN SAMEK
...............-........ ......... haftach na ornatach69. Pierwsze
większe nasilenie tematu Arbor
Issai mamy z początkiem XVI w.
§ f w malarstwie. Wymienić tu moż-
/ na miniatury z Drzewem Jessego
? w Graduale Jana Olbrachta, ukoń-
'Ęa. -JL. ... '•• ' czonym w 1506 r. (dwa przedsta-
wienia)70, w Mszale nr 4 w Biblio-
* . czątkuXVI w.71 oraz wtzw. gnieź-
\ nieńskim Kodeksie Olbrachta z tegoż
;~ czasu72. Z późniejszych lat XVI w.
Щ§ку.Г-Л ;:.'- Щ pochodzi malowana predella w ka-
plicy Św. Anny przy kościele
parafialnym w Gostyniu, wyko-
nana w 1546 r.73, i rycina karty
tytułowej Biblii Leopolity wydanej
w 1561 r.74
Popularność przedstawień
Drzewa Jessego zwieńczonego po-
stacią Matki Boskiej łączyć moż-
na z rozwijającym się kultem
" Niepokalanego Poczęcia Marii,
którego wyrazem było wprowa-
Hi miŁ *" : ЯГ d/cnie w 1509 r. przez biskupa
krakowskiego Jana Konarskiego
święta Niepokalanego Poczęcia75.
Liczne przykłady zastosowania te-
• Jt - • j*Ękl- matu Drzewa Jessego w XVII w.,
" %T$"' prawie we wszystkich przypad-
: kach z posążkiem Matki Boskiej
wyjaśnienia pierwowzoru siedem-
21. Relikwiarz z około 1700 r. w klasztorze klarysek w Krakowie nastowiecznych realizacji Drzewa
Jessego. Przykładem i wzorem
69 Wymienić tu można ornaty: z 2. poł. XV w. w Muzeum Pomorskim w Gdańsku, z lat 1480—1490 w Muzeum
Historycznym Miasta Krakowa oraz XV/XVI w. w Muzeum Narodowym w Warszawie (por. M. Gutkowska-Rych-
lewska, M. Taszycka, Polskie hafty średniowieczne, Katalog wystawy maj—czerwiec 1967, Kraków 1967, s. 46, fig. 30;
s. 58—59, fig. 46; s. 63, fig. 52).
70 Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, 4, Miasto Kraków, cz. 1, Wawel, s. 134—135, fig. 489.
71 S. Sawicka, Nieznany krakowski rękopis iluminowany z początku XVI wieku, [w:] Studia renesansowe, 2, Wrocław
1957, s. 55, fig. 41.
72 Z. Rozanow, Gnieźnieński kodeks Olbrachta, [w:] Studia renesansowe, 4, Wrocław—Warszawa—Kraków 1964,
s. 386, fig. 23.
73 Z. Białłowicz-Krygierowa, Katalog zabytków sztuki w Polsce, 5, Woj. poznańskie, Powiat gostyński, Warszawa
1961, s. 14, fig. 82.
74 Biblia, to jest księgi Starego i Nowego Zakonu..., w Krakowie w drukarni Scharfenbergera 1561, karta tytułowa Nowego
Testamentu.
75 M. Goetel-Kopffowa, Mecenat kulturalny Jana Konarskiego (1447—1525), [w:] Rozprawy i Sprawozdania Muzeum
Narodowego w Krakowie, 18, Kraków 1964, s. 65—66; M. Goetel-Kopffowa, Z badań nad rozwojem tematów ikonograficznych
w małopolskim malarstwie pierwszej ćwierci XVI wieku, [w:] Sprawozdania z posiedzeń Komisji Oddziału PAN w Krakowie, Kra-
ków 1966, s. 182.
76 Por. S. Załęski, OO. Jezuici w Polsce, 2, Lwów 1901, s. 358 i nn.