DOI Heft:
II. Z zagadnień sztuki polskiej
DOI Artikel:Samek, Jan: Res-imagines: Ze studiów nad rzemiosłem artystycznym czasów nowożytnych w Polsce (lata 1600-1800)
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.13396#0230
224
JAN SAMEK
j - WMÊBÊffi^Œ* Centralna świątynia pojawia się też niekiedy
m чГ'■N^vâfc w chrzcielnicach. Zastosowano ja we wzmianko-
I jW \ ШмШШг*" - Vt> i wanejjuż siedemnastowiecznej chrzcielnicy w koś-
••jp' i I il ^^^Sfcfi^^^H^'Jfe, s ciele parafialnym w Ostropie (ryc. 48)241. W miej-
j\fp i З^^^^'-^^^Ш^^ щ sce pokrywy występuje tu wysoka, ośmioboczna,
ШВв % jak w omawianych tabernakulach, otwierająca
-^^^•жТ^ГаШЙИК^р ' się na boki nastawa przykryta kopułką z latarnią.
^ ^ ' '''' Ro^
62. Chrzcielnica z 1. połowy XVIII r. w kościele rze tego typU wyrabiane były w środowiskach
parafialnym w Kotłowie złotniczych m. in. na terenie Niemiec, przy
braku cech miejskich i imiennych trudno osta-
tecznie rozstrzygnąć, czy wszystkie z nich są polskimi wyrobami247. Biorąc pod uwagę rozpowsze-
chnienie motywu kręconej kolumny, nie można uważać zastosowanie jej w lichtarzach wykonywanych
w Polsce za zależne od treści ideowych właściwych tej formie248.
Spośród przedstawień symbolicznych najwięcej dzieł oryginalnych, które niejednokrotnie posiadają
wysoką wartość artystyczną, dały realizacje w formie łodzi-okrętu. Stosowano je dla ambon, chrzcielnic,
ławek i relikwiarzy.
Najbardziej przedstawienie to rozpowszechniło się w Polsce w kazalnicach. Do niedawna znano ich
241 Por. przypis 164.
242 Samek, Wyniki objazdu inwentaryzacyjnego zabytków pow. brzozowskiego w woj. rzeszowskim, s. 422.
243 S. Tomkowicz, Powiat krakowski, [w:] Teka Grona Konserwatorów Galicji Zachodniej, 2, Kraków 1906, s. 313.
244 Dobrowolski, Sztuka województwa śląskiego, Katowice 1933, fig. 76; Lepiarczyk, Powiat rybnicki, s. 20, fig. 91.
245 Olszewski, Solarzówna, Powiat myszkowski, s. 11, fig. 98.
246 K. Kutrzebianka, E. Smulikowsk a-R o w i ń s к a, Katalog zabytków sztuki w Polsce, 8, Woj. lubelskie, Powiat
chełmski, Warszawa 1969, s. 50, fig. 180.
247 Przykładowo por. Schmitt, op. cit., 1, 1937, rp. 521, fig. 3 na szp. 518 (sub voce Altarleuchter, opr. G. Stuhlfauth).
248 Por. A. Fuchs, Die Spiralsdule in der Kunstgeschichte, „Westfalen", Bd. 29, 1951, s. 127—140; cf. L. Kalinowski,
Barok: styl czy epoka, „Biul. Hist. Sztuki", 20, 1958, s. 110.
JAN SAMEK
j - WMÊBÊffi^Œ* Centralna świątynia pojawia się też niekiedy
m чГ'■N^vâfc w chrzcielnicach. Zastosowano ja we wzmianko-
I jW \ ШмШШг*" - Vt> i wanejjuż siedemnastowiecznej chrzcielnicy w koś-
••jp' i I il ^^^Sfcfi^^^H^'Jfe, s ciele parafialnym w Ostropie (ryc. 48)241. W miej-
j\fp i З^^^^'-^^^Ш^^ щ sce pokrywy występuje tu wysoka, ośmioboczna,
ШВв % jak w omawianych tabernakulach, otwierająca
-^^^•жТ^ГаШЙИК^р ' się na boki nastawa przykryta kopułką z latarnią.
^ ^ ' '''' Ro^
62. Chrzcielnica z 1. połowy XVIII r. w kościele rze tego typU wyrabiane były w środowiskach
parafialnym w Kotłowie złotniczych m. in. na terenie Niemiec, przy
braku cech miejskich i imiennych trudno osta-
tecznie rozstrzygnąć, czy wszystkie z nich są polskimi wyrobami247. Biorąc pod uwagę rozpowsze-
chnienie motywu kręconej kolumny, nie można uważać zastosowanie jej w lichtarzach wykonywanych
w Polsce za zależne od treści ideowych właściwych tej formie248.
Spośród przedstawień symbolicznych najwięcej dzieł oryginalnych, które niejednokrotnie posiadają
wysoką wartość artystyczną, dały realizacje w formie łodzi-okrętu. Stosowano je dla ambon, chrzcielnic,
ławek i relikwiarzy.
Najbardziej przedstawienie to rozpowszechniło się w Polsce w kazalnicach. Do niedawna znano ich
241 Por. przypis 164.
242 Samek, Wyniki objazdu inwentaryzacyjnego zabytków pow. brzozowskiego w woj. rzeszowskim, s. 422.
243 S. Tomkowicz, Powiat krakowski, [w:] Teka Grona Konserwatorów Galicji Zachodniej, 2, Kraków 1906, s. 313.
244 Dobrowolski, Sztuka województwa śląskiego, Katowice 1933, fig. 76; Lepiarczyk, Powiat rybnicki, s. 20, fig. 91.
245 Olszewski, Solarzówna, Powiat myszkowski, s. 11, fig. 98.
246 K. Kutrzebianka, E. Smulikowsk a-R o w i ń s к a, Katalog zabytków sztuki w Polsce, 8, Woj. lubelskie, Powiat
chełmski, Warszawa 1969, s. 50, fig. 180.
247 Przykładowo por. Schmitt, op. cit., 1, 1937, rp. 521, fig. 3 na szp. 518 (sub voce Altarleuchter, opr. G. Stuhlfauth).
248 Por. A. Fuchs, Die Spiralsdule in der Kunstgeschichte, „Westfalen", Bd. 29, 1951, s. 127—140; cf. L. Kalinowski,
Barok: styl czy epoka, „Biul. Hist. Sztuki", 20, 1958, s. 110.