DOI issue:
II. Z zagadnień sztuki polskiej
DOI article:Jaroszewski, Tadeusz Stefan: Nurt awangardowy architektury polskiej doby Oświecenia
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.13396#0269
NURT AWANGARDOWY ARCHITEKTURY OŚWIECENIA
263
|;:: ; 1 i j
—U
II ! 1
rf • .
Ж
щ Ь ' ï
21. J. Ch. Kamsetzer, Projekt kaplicy grobowej Poniatowskich
w Łazienkach, wersja III, ok. 1784
nów centralnych, datowane ostrożnie przez Antoniego Wieczorkiewicza na-okres pomiędzy 1772 a 1778,
dalekie już od gadatliwości architektury Biblioteki Załuskich i epatujące kombinacjami najprostszych
brył geometrycznych47. Oba projekty pozbawione są jakichkolwiek adnotacji odnoszących się do miej-
scowości, dla której były przeznaczone, nie wiemy również, kto był zamawiającym. Przez pewien czas
uchodziły za projekty pawilonów dla Jabłonny; nowsze badania hipotezy tej jednak nie potwierdziły.
Jeden z projektów przedstawia pawilon założony na planie kwadratu, z okrągłą salą pośrodku oto-
czoną wieńcem niewielkich pomieszczeń. Salę środkową nakrywa płaska kopuła na wysokim tamburze—•
W sumie jest to zatem daleki bardzo pogłos palladiańskiej Villa Rotonda koło Vicenzy. Zug wypróbował
w tym projekcie bodaj najpopularniejszy we francuskiej architekturze awangardowej tego czasu sposób
kontrastowania dwóch całkowicie różnych brył geometrycznych: sześcianu i walca48. Szatę zewnętrzną
pawilonu, opracowaną nb. bardzo powściągliwie, architekt podporządkował całkowicie temu kontra-
stowi: inny rodzaj boniowania zarezerwował dla walca tamburu, inny dla sześcianu pawilonu właści-
wego. Powstało w ten sposób dzieło niezwykle proste w środkach wyrazu, uderzające przede wszystkim
ekspresją geometrycznej struktury.
Drugi z projektowanych pawilonów skomponowany został odmiennie. Do kwadratowej części
47 A. Wieczorkiewicz, Szymon Bogumił Zug (rękopis pracy doktorskiej), rozdział IV. Projekty znajdują się w Gab.
Ryc. BUW Zb.Jeż., nr 138 i 139.
48 Por. E. Kaufmann, op. cit., s. 197.
263
|;:: ; 1 i j
—U
II ! 1
rf • .
Ж
щ Ь ' ï
21. J. Ch. Kamsetzer, Projekt kaplicy grobowej Poniatowskich
w Łazienkach, wersja III, ok. 1784
nów centralnych, datowane ostrożnie przez Antoniego Wieczorkiewicza na-okres pomiędzy 1772 a 1778,
dalekie już od gadatliwości architektury Biblioteki Załuskich i epatujące kombinacjami najprostszych
brył geometrycznych47. Oba projekty pozbawione są jakichkolwiek adnotacji odnoszących się do miej-
scowości, dla której były przeznaczone, nie wiemy również, kto był zamawiającym. Przez pewien czas
uchodziły za projekty pawilonów dla Jabłonny; nowsze badania hipotezy tej jednak nie potwierdziły.
Jeden z projektów przedstawia pawilon założony na planie kwadratu, z okrągłą salą pośrodku oto-
czoną wieńcem niewielkich pomieszczeń. Salę środkową nakrywa płaska kopuła na wysokim tamburze—•
W sumie jest to zatem daleki bardzo pogłos palladiańskiej Villa Rotonda koło Vicenzy. Zug wypróbował
w tym projekcie bodaj najpopularniejszy we francuskiej architekturze awangardowej tego czasu sposób
kontrastowania dwóch całkowicie różnych brył geometrycznych: sześcianu i walca48. Szatę zewnętrzną
pawilonu, opracowaną nb. bardzo powściągliwie, architekt podporządkował całkowicie temu kontra-
stowi: inny rodzaj boniowania zarezerwował dla walca tamburu, inny dla sześcianu pawilonu właści-
wego. Powstało w ten sposób dzieło niezwykle proste w środkach wyrazu, uderzające przede wszystkim
ekspresją geometrycznej struktury.
Drugi z projektowanych pawilonów skomponowany został odmiennie. Do kwadratowej części
47 A. Wieczorkiewicz, Szymon Bogumił Zug (rękopis pracy doktorskiej), rozdział IV. Projekty znajdują się w Gab.
Ryc. BUW Zb.Jeż., nr 138 i 139.
48 Por. E. Kaufmann, op. cit., s. 197.