DOI Heft:
II. Z zagadnień sztuki polskiej
DOI Artikel:Jaroszewski, Tadeusz Stefan: Nurt awangardowy architektury polskiej doby Oświecenia
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.13396#0270
264
TADEUSZ S. JAROSZEWSKI
UJLl IJ 1.L UJ
22. Odrzucona wersja projektu kościoła w Petrykozach, opatrzona adnotacją „Rejette", rzut poziomy, 1791
23. J. Ch. Kamsetzer, Rzut poziomy kościoła w Petrykozach, w 1795 r.
rodkowej, mieszczącej salę z kolumnadą ustawioną wokoło, przylegają cztery identyczne w kształcie
krótkie ramiona, z których jedno mieści przedsionek, drugie klatkę schodową, a trzecie i czwarte nie-
wielkie pomieszczenia o niewiadomym przeznaczeniu. Partię sali środkowej, zakreśloną przez kolumnadę,
nakrywa spłaszczona kopuła. Regularność kompozycji jest niemal absolutna —■ wyczuwamy tu również
bardzo dalekie echo Villa Rotonda. I znów, podobnie jak w projekcje poprzednim, powierzchnia pawi-
lonu została wyraźnie zróżnicowana, aby uwydatnić strukturę budowli. Sześcian mieszczący salę po-
kryty jest boniowaniem, a „przebijające" go na wylot aneksy są gładkie. I tu geometryczna struktura
budynku wysunęła się na czoło, a pomysł „przebicia" przez bloki aneksów centralnej bryły znajdzie
odpowiednik w kompozycji kościoła ewangelicko-augsburskiego.
Monografista Szymona Bogumiła Zuga Antoni Wieczorkiewicz przywiązywał duże znaczenie do
obu tych projektów49, które otwierają nową fazę eksperymentów formalnych w twórczości architekta.
Kościół ewangelicko-augsburski w Warszawie. O kościele tym pisano stosunkowo dużo50;
tutaj zatem ograniczymy się tylko do kilku uwag. Budowę jego rozpoczęto dnia 24 kwietnia 1777 г.,
uroczyste poświęcenie całkowicie wykończonego kościoła nastąpiło 30 grudnia 1781 r.51 Projekt świą-
49 A. Wieczorkiewicz, op. cit.
50 L. Otto, Przyczynek do historii zboru ewangelicko-augsburskiego warszawskiego 1650—1781, Warszawa 1881, s. 50, 51,
65, 66, 74, 76, 77, 78, 82, 87, 88, 111, 112, 131, 132, 133, 134, 186, 193; A. Lauterbach, Styl Stanisława Augusta, s. 39—40;
tenże, Warszawa, s. 174—176; A. Miłobędzki, op. cit., s. 198—200.
51 L. Otto, op. cit., s. 51 i 186.
TADEUSZ S. JAROSZEWSKI
UJLl IJ 1.L UJ
22. Odrzucona wersja projektu kościoła w Petrykozach, opatrzona adnotacją „Rejette", rzut poziomy, 1791
23. J. Ch. Kamsetzer, Rzut poziomy kościoła w Petrykozach, w 1795 r.
rodkowej, mieszczącej salę z kolumnadą ustawioną wokoło, przylegają cztery identyczne w kształcie
krótkie ramiona, z których jedno mieści przedsionek, drugie klatkę schodową, a trzecie i czwarte nie-
wielkie pomieszczenia o niewiadomym przeznaczeniu. Partię sali środkowej, zakreśloną przez kolumnadę,
nakrywa spłaszczona kopuła. Regularność kompozycji jest niemal absolutna —■ wyczuwamy tu również
bardzo dalekie echo Villa Rotonda. I znów, podobnie jak w projekcje poprzednim, powierzchnia pawi-
lonu została wyraźnie zróżnicowana, aby uwydatnić strukturę budowli. Sześcian mieszczący salę po-
kryty jest boniowaniem, a „przebijające" go na wylot aneksy są gładkie. I tu geometryczna struktura
budynku wysunęła się na czoło, a pomysł „przebicia" przez bloki aneksów centralnej bryły znajdzie
odpowiednik w kompozycji kościoła ewangelicko-augsburskiego.
Monografista Szymona Bogumiła Zuga Antoni Wieczorkiewicz przywiązywał duże znaczenie do
obu tych projektów49, które otwierają nową fazę eksperymentów formalnych w twórczości architekta.
Kościół ewangelicko-augsburski w Warszawie. O kościele tym pisano stosunkowo dużo50;
tutaj zatem ograniczymy się tylko do kilku uwag. Budowę jego rozpoczęto dnia 24 kwietnia 1777 г.,
uroczyste poświęcenie całkowicie wykończonego kościoła nastąpiło 30 grudnia 1781 r.51 Projekt świą-
49 A. Wieczorkiewicz, op. cit.
50 L. Otto, Przyczynek do historii zboru ewangelicko-augsburskiego warszawskiego 1650—1781, Warszawa 1881, s. 50, 51,
65, 66, 74, 76, 77, 78, 82, 87, 88, 111, 112, 131, 132, 133, 134, 186, 193; A. Lauterbach, Styl Stanisława Augusta, s. 39—40;
tenże, Warszawa, s. 174—176; A. Miłobędzki, op. cit., s. 198—200.
51 L. Otto, op. cit., s. 51 i 186.