Rocznik Historii Sztuki (8.1970)

280

TADEUSZ S. JAROSZEWSKI

• • m m

45. S. В. Zug, Projekt świątyni Diany w Arka- 46. S.B. Zug, Projekt świątyni Diany w Arkadii,

dii, rzut poziomy — wariant trzeci, 1783 rzut poziomy — wariant czwarty, 1783

się innymi kryteriami estetycznymi. Odkrycia dla historii sztuki tego interesującego obiektu dokonał
już w bieżącym stuleciu Stanisław Tomkowicz87, ale pierwszym uczonym, który go należycie ocenił,
był dopiero Zygmunt Batowski88.

★

W świetle omówionych powyżej przykładów tendencja do tworzenia kompozycji złożonych z naj-
prostszych brył zarysowuje się bardzo wyraźnie. Lista ilustrujących ją obiektów nie jest oczywiście
kompletna, jednakże dokonany wybór pozwala na zorientowanie się w jej zasięgu i charakterze.

III

Tendencja do zestawiania ze sobą w sposób kontrastowy szeregu różnorodnych brył ujawniła się
w Polsce w ciągu 2 poł. XVIII w. kilkakrotnie. Do najciekawszych przykładów należał niezawodnie
kościół w Skierniewicach, projektowany przez Efraima Szregera, niezrealizowana wersja projektu prze-
budowy ratusza w Wilnie Wawrzyńca Gucewicza i projekt pawilonu ogrodowego księżny Izabelli
z Czartoryskich Lubomirskiej, przypisywany architektowi Thomas de Thomon.

Kościół w Skierniewicach pod wezwaniem Sw. Jakuba został ukończony, jak świadczy napis
na fasadzie, w 1781 r. Fundatorem świątyni był prymas Antoni Ostrowski, który powierzył wykona-

87 S. Tomkowicz, 2 wycieczki do Królestwa Polskiego, [w:] Sprawozdania Komisji do Badania Historii Sztuki w Polsce, t. 8,
1907—1912, s. 198.

88 Z. Batowski w związku z przygotowywaniem monografii Kamsetzera był w latach trzydziestych bieżącego stulecia
w Petrykozach i zaznajomił się ze znajdującym się w Białaczowie archiwum Broel-Platerów. Z wycieczki tej zachowały się
notatki profesora.