DOI Heft:
III. Przeglądy i sprawozdania
DOI Artikel:Chrzanowski, Tadeusz; Kornecki, Marian: Nieznane rzeźby gotyckie kręgu pomorskiego
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.13396#0321
NIEZNANE RZEŹBY GOTYCKIE KRĘGU POMORSKIEGO
315
19. Lidzbark Welski, rzeźba Chrystusa z niewiernym Tomaszem z Wlewska, fragment
Powyższe momenty stanowią jak gdyby zrpowiedź przejścia do nowej fazy stylowej. Datowanie
nic nastręcza większych trudności: zbyt może ostrożne zakwalifikowanie w katalogu zabytków na
4 ćwierć XIV w. można by uściślić, wskazując na lata dziewięćdziesiąte tegoż stulecia.
Madonna Tronująca z Żarnowca. Rozpoczęta w 1967 r. inwentaryzacja zabytków powiatu
puckiego, przeprowadzona przez autorów niniejszego artykułu wraz z R. Brykowskim, .przyniosła
niespodziewanie odkrycie w obiekcie tak dobrze znanym, jakim jest kościół i klasztor w Żarnowcu39.
Jeszcze Brosig40, a za nim w cytowanym wielokrotnie korpusie Clasen —■ zwrócili uwagę na kilka rzeźb
średniowiecznych, m. in. rzeźbę Tronującej Madonny (silnie uszkodzoną, przechowywaną obecnie w skarb-
cu klasztornym), dwóch nieoznaczonych niewiast (tamże) oraz Chrystusa. Nie znaleźliśmy natomiast
żadnej wzmianki o drugiej rzeźbie Tronującej Matki Boskiej z Dzieciątkiem, która umieszczona w szafce,
znajduje się w krużganku klasztornym.
Rzeźba ta jest jeszcze jednym przykładem omówionego typu, ściśle związanym z Madonną „ry-
wałdzką" i jej analogiami. Co więcej, rzeźba ta najbliższa jest może właśnie poprzednio omówionej gru-
pie przez pozycję całkowicie ubranego Dzieciątka (w Żarnowcu tylko nieco bardziej wyprostowanego),
formę tronu z wygiętymi po bokach ku górze poduszkami oraz w układach fałdów szat zbiegających
się w płaskie spirale i esownice. Twarze mimo przemalowań wykazują zdecydowane podobieństwo,
jakkolwiek w rzeźbie z Żarnowca brak delikatnie opracowanych włosów. Datowanie będzie więc analo-
giczne jak w poprzedniej rzeźbie ■—■ lata dziewięćdziesiąte XIV w.
Tronująca Madonna z Mokrego. Podczas inwentaryzacji powiatu grudziądzkiego, przepro-
wadzonej w 1966 r. przez T. Chrzanowskiego, R. Brykowskiego i T. Żurkowską, odnaleziono w ko-
ściele parafialnym w Mokrem nieznaną dotychczas rzeźbę Tronującej Madonny, obecnie umieszczoną
W feretronie. Jej stan nie pozwala na precyzyjniejsze określenie, ponieważ cała górna część grupy uległa
znacznemu przekształceniu, być może jeszcze w XVI w. (na co wskazywałoby specyficzne płaskie trak-
39 W. Jaskowski, Żarnowiec i jego okolica. Zarys historyczno-etnograficzny, [w:] Przewodnik naukowy i literacki, t. 38,
1910; He i se, op. cit.
40 Brosig, Plastyka gotycka...
315
19. Lidzbark Welski, rzeźba Chrystusa z niewiernym Tomaszem z Wlewska, fragment
Powyższe momenty stanowią jak gdyby zrpowiedź przejścia do nowej fazy stylowej. Datowanie
nic nastręcza większych trudności: zbyt może ostrożne zakwalifikowanie w katalogu zabytków na
4 ćwierć XIV w. można by uściślić, wskazując na lata dziewięćdziesiąte tegoż stulecia.
Madonna Tronująca z Żarnowca. Rozpoczęta w 1967 r. inwentaryzacja zabytków powiatu
puckiego, przeprowadzona przez autorów niniejszego artykułu wraz z R. Brykowskim, .przyniosła
niespodziewanie odkrycie w obiekcie tak dobrze znanym, jakim jest kościół i klasztor w Żarnowcu39.
Jeszcze Brosig40, a za nim w cytowanym wielokrotnie korpusie Clasen —■ zwrócili uwagę na kilka rzeźb
średniowiecznych, m. in. rzeźbę Tronującej Madonny (silnie uszkodzoną, przechowywaną obecnie w skarb-
cu klasztornym), dwóch nieoznaczonych niewiast (tamże) oraz Chrystusa. Nie znaleźliśmy natomiast
żadnej wzmianki o drugiej rzeźbie Tronującej Matki Boskiej z Dzieciątkiem, która umieszczona w szafce,
znajduje się w krużganku klasztornym.
Rzeźba ta jest jeszcze jednym przykładem omówionego typu, ściśle związanym z Madonną „ry-
wałdzką" i jej analogiami. Co więcej, rzeźba ta najbliższa jest może właśnie poprzednio omówionej gru-
pie przez pozycję całkowicie ubranego Dzieciątka (w Żarnowcu tylko nieco bardziej wyprostowanego),
formę tronu z wygiętymi po bokach ku górze poduszkami oraz w układach fałdów szat zbiegających
się w płaskie spirale i esownice. Twarze mimo przemalowań wykazują zdecydowane podobieństwo,
jakkolwiek w rzeźbie z Żarnowca brak delikatnie opracowanych włosów. Datowanie będzie więc analo-
giczne jak w poprzedniej rzeźbie ■—■ lata dziewięćdziesiąte XIV w.
Tronująca Madonna z Mokrego. Podczas inwentaryzacji powiatu grudziądzkiego, przepro-
wadzonej w 1966 r. przez T. Chrzanowskiego, R. Brykowskiego i T. Żurkowską, odnaleziono w ko-
ściele parafialnym w Mokrem nieznaną dotychczas rzeźbę Tronującej Madonny, obecnie umieszczoną
W feretronie. Jej stan nie pozwala na precyzyjniejsze określenie, ponieważ cała górna część grupy uległa
znacznemu przekształceniu, być może jeszcze w XVI w. (na co wskazywałoby specyficzne płaskie trak-
39 W. Jaskowski, Żarnowiec i jego okolica. Zarys historyczno-etnograficzny, [w:] Przewodnik naukowy i literacki, t. 38,
1910; He i se, op. cit.
40 Brosig, Plastyka gotycka...