DOI issue:
III. Przeglądy i sprawozdania
DOI article:Chrzanowski, Tadeusz; Kornecki, Marian: Nieznane rzeźby gotyckie kręgu pomorskiego
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.13396#0329
NIEZNANE RZEŹBY GOTYCKIE KRĘGU POMORSKIEGO
323
rokie,,łopatowate" stopy wskazywałyby na przy-
należność zabytku do stylu Madonn na lwie.
Przyjmującjednak trwałość tych cech w warszta-
tach prowincjonalnych, datę powstania krucyfi-
ksu z Sartowic można by ustalić ogólnie na 1. poł.
XV w. Dosyć zbliżony do omawianego krucyfiks
ze Starzyna w pow. puckim Clasen datuje na 2.
ćwierć XV w.55 Pewne wątpliwości w omawia-
nej rzeźbie nasuwają ręce, które prawdopodobnie
nie są pierwotne, ale stwierdzenie tego faktu
będzie można ustalić dopiero drogą zabiegów
konserwatorskich.
Dwie rzeźby świętych w Sępolnie
krajeńskim. W trakcie przeprowadzanej przez
T. Chrzanowskiego i T. Żurkowską inwentary-
zacji powiatu Sępolno Krajeńskie natrafiono
na dwie nieznane dotychczas rzeźby. Znajdują
się one w kościele parafialnym w Sępolnie na
konsolach w prezbiterium i przedstawiają Sw.
Jana Chrzciciela oraz zapewne Marię Magdalenę
(istnieje wątpliwość co do atrybutów podtrzy-
mywanych przez świętą, z których jeden może
być naczyniem na balsamy, natomiast drugi,
rulon, wydaje się stanowić późniejsze uzupeł-
nienie). Obie rzeźby, pochodzące niewątpliwie
z jednego tryptyku, cechuje typowe dla prze-
kwitającego stylu Pięknych Madonn bogactwo
dekoracyjne fałdów, przy czym mimo niewiel-
kiego stosunkowo kontrapostu i prostoty szat
stojących frontalnie postaci uderza brak symetrii
i przerost dekoracyjności w drapowaniu, zwła-
szcza w postaci św. Jana. Poza charakterystycz-
nymi kaskadami fałdów występują w tej rzeźbie
wielokierunkowe załamania na unoszonym na
rękach płaszczu. Twarz św. Jana Chrzciciela
potraktowana jest drobiazgowo, a zamiłowanie
do dekoracyjności przejawia się również w ukła-
dzie włosów oraz trefionej, rozdzielającej się
u dołu brody. Święta wyobrażona jest w kon-
trapoście i posiada twarz opracowaną dość ba-
nalnie; natomiast z dużą starannością potrakto-
wał rzeźbiarz welon, okrywający głowę i wy-
soko podwiązany pod szyją. Sposób traktowania
postaci, ich postawa, twarze, a nawet sposób
trzymania atrybutów (zwłaszcza w przypadku
Sw. Jana Chrzciciela —■ przez płaszcz) wykazują
zbieżność z rzeźbami tryptyku w Kartuzach,
wykonanego w 1444 r.56 To podobieństwo
b
29 a—b. Elbląg, grupa Ukrzyżowania z kościoła Św. Mikołaja
55 Clasen, op. cit., nr kat. 186, fig. 336.
56 Clasen, op. cit., s. 242—244, nr kat. 236, fig.
326—327.
323
rokie,,łopatowate" stopy wskazywałyby na przy-
należność zabytku do stylu Madonn na lwie.
Przyjmującjednak trwałość tych cech w warszta-
tach prowincjonalnych, datę powstania krucyfi-
ksu z Sartowic można by ustalić ogólnie na 1. poł.
XV w. Dosyć zbliżony do omawianego krucyfiks
ze Starzyna w pow. puckim Clasen datuje na 2.
ćwierć XV w.55 Pewne wątpliwości w omawia-
nej rzeźbie nasuwają ręce, które prawdopodobnie
nie są pierwotne, ale stwierdzenie tego faktu
będzie można ustalić dopiero drogą zabiegów
konserwatorskich.
Dwie rzeźby świętych w Sępolnie
krajeńskim. W trakcie przeprowadzanej przez
T. Chrzanowskiego i T. Żurkowską inwentary-
zacji powiatu Sępolno Krajeńskie natrafiono
na dwie nieznane dotychczas rzeźby. Znajdują
się one w kościele parafialnym w Sępolnie na
konsolach w prezbiterium i przedstawiają Sw.
Jana Chrzciciela oraz zapewne Marię Magdalenę
(istnieje wątpliwość co do atrybutów podtrzy-
mywanych przez świętą, z których jeden może
być naczyniem na balsamy, natomiast drugi,
rulon, wydaje się stanowić późniejsze uzupeł-
nienie). Obie rzeźby, pochodzące niewątpliwie
z jednego tryptyku, cechuje typowe dla prze-
kwitającego stylu Pięknych Madonn bogactwo
dekoracyjne fałdów, przy czym mimo niewiel-
kiego stosunkowo kontrapostu i prostoty szat
stojących frontalnie postaci uderza brak symetrii
i przerost dekoracyjności w drapowaniu, zwła-
szcza w postaci św. Jana. Poza charakterystycz-
nymi kaskadami fałdów występują w tej rzeźbie
wielokierunkowe załamania na unoszonym na
rękach płaszczu. Twarz św. Jana Chrzciciela
potraktowana jest drobiazgowo, a zamiłowanie
do dekoracyjności przejawia się również w ukła-
dzie włosów oraz trefionej, rozdzielającej się
u dołu brody. Święta wyobrażona jest w kon-
trapoście i posiada twarz opracowaną dość ba-
nalnie; natomiast z dużą starannością potrakto-
wał rzeźbiarz welon, okrywający głowę i wy-
soko podwiązany pod szyją. Sposób traktowania
postaci, ich postawa, twarze, a nawet sposób
trzymania atrybutów (zwłaszcza w przypadku
Sw. Jana Chrzciciela —■ przez płaszcz) wykazują
zbieżność z rzeźbami tryptyku w Kartuzach,
wykonanego w 1444 r.56 To podobieństwo
b
29 a—b. Elbląg, grupa Ukrzyżowania z kościoła Św. Mikołaja
55 Clasen, op. cit., nr kat. 186, fig. 336.
56 Clasen, op. cit., s. 242—244, nr kat. 236, fig.
326—327.