290
WŁADYSŁAWA JAWORSKA
18. Paul Gauguin, Bretońska Ewa — Nirwana, pastel i akwarela, Marion Koegler
McNay Art Institute, San Antonio
jako początkujący artysta robił doń ilustracje. Można więc sądzić, że to piękna czarownica widziana
oczyma Fausta była bezpośrednim źródłem jego inspiracji. Nie jest jednak wykluczone, że mógł sięgnąć
również do świeżo wydanej (1864) encyklopedii legend i folkloru biblijnej literatury. W liście do przyjacie-
la Rossetti pisał, że maluje teraz „nowoczesną Lilith" (a Modem Lilith) rozczesującą swe olbrzymie złote
włosy i patrzącą na siebie w lustrze z takim „samozapamiętaniem" (self-absorbtiori), która przez swą
fascynację innych wciąga w swój krąg17.
Ażeby pokazać na jakiej fali wypłynęła Lilith — oprócz faktu zainteresowania się nią Goethego,
pozwalam sobie na małą dygresję typu socjologicznego. Na czas, w którym Dante Gabriel maluje
(dodajmy, na zamówienie) Lady Lilith, przypada silny ruch społeczny w Anglii, znany pod nazwą
emancypacji kobiet. Przez zwolenników tego ruchu Lilith zostaje proklamowana jako prototyp kobiety
wolnej, wyzwolonej spod dominacji mężczyzny. Czując swoją równość stworzenia jej — opuściła Adama
i prowadziła niezależny byt. Gdy Rossetti zbierał dokumentację do obrazu, a robił to bardzo starannie —
otrzymał od wydawcy „Athenaeum", rzeczywistego członka Bractwa Prerafaelitów, F. G. Stephena, list
następującej treści:
17 D. G. Rossetti, Letters, ed. O. Doughty and J. R. Wahl, Oxford 1965, II, 850.
WŁADYSŁAWA JAWORSKA
18. Paul Gauguin, Bretońska Ewa — Nirwana, pastel i akwarela, Marion Koegler
McNay Art Institute, San Antonio
jako początkujący artysta robił doń ilustracje. Można więc sądzić, że to piękna czarownica widziana
oczyma Fausta była bezpośrednim źródłem jego inspiracji. Nie jest jednak wykluczone, że mógł sięgnąć
również do świeżo wydanej (1864) encyklopedii legend i folkloru biblijnej literatury. W liście do przyjacie-
la Rossetti pisał, że maluje teraz „nowoczesną Lilith" (a Modem Lilith) rozczesującą swe olbrzymie złote
włosy i patrzącą na siebie w lustrze z takim „samozapamiętaniem" (self-absorbtiori), która przez swą
fascynację innych wciąga w swój krąg17.
Ażeby pokazać na jakiej fali wypłynęła Lilith — oprócz faktu zainteresowania się nią Goethego,
pozwalam sobie na małą dygresję typu socjologicznego. Na czas, w którym Dante Gabriel maluje
(dodajmy, na zamówienie) Lady Lilith, przypada silny ruch społeczny w Anglii, znany pod nazwą
emancypacji kobiet. Przez zwolenników tego ruchu Lilith zostaje proklamowana jako prototyp kobiety
wolnej, wyzwolonej spod dominacji mężczyzny. Czując swoją równość stworzenia jej — opuściła Adama
i prowadziła niezależny byt. Gdy Rossetti zbierał dokumentację do obrazu, a robił to bardzo starannie —
otrzymał od wydawcy „Athenaeum", rzeczywistego członka Bractwa Prerafaelitów, F. G. Stephena, list
następującej treści:
17 D. G. Rossetti, Letters, ed. O. Doughty and J. R. Wahl, Oxford 1965, II, 850.