DOI article:
Jaworska, Władysława: "Kobieta z rudymi włosami"
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.13597#0302
298
WŁADYSŁAWA JAWORSKA
26. Władysław Ślewiński, Kobieta z rudymi włosami, ok. 1896, ol. pł., kolekcja S. Josefowitz, Lozanna
podtekstów, na pół ujawnionych znaczeń. Jest wariacją na temat urody wspaniałych rudych włosów —
i na tym koniec.
Jeśli chcielibyśmy koniecznie jednym zdaniem dać charakterystykę obu obrazów i ostro określić róż-
nicę — powiemy: oba są piękne w sensie estetycznym, ale pierwszy jest w swej wymowie magiczny, drugi
retoryczny.
Od czasu ujawnienia tego studium w 1962 r.28 wchodzi ono jako jedna z czołowych pozycji do
wszystkich ekspozycji grupy Nabis. Choć dzięki linearno-dekoracyjnym walorom można w studium
dopatrzyć się sporo pokrewieństw i filiacji z „prorokami", to jednak w decyzji i energii rysunku, pewności
operowania zmasowaną plamą barwną dzieło zbliżone jest raczej do twórczości Toulouse-Lautreca, żeby
wymienić Modystkę {Mademoiselle Croquesi Margouiń) z Muzeum w Albi i szkic sangwiną Głowa kobiety.
Zapowiedzianym już drugim „zbliżeniem" będzie Studium kobiety siedzącej29. Nawiązując do tych
momentów analizy Czeszącej się kobiety, gdzie była mowa o utajonej wymowie zadumy, medytacji,
nostalgii w tej konkretnej, ale przez swoje otoczenie skomplikowanej postaci — należy podkreślić fakt, że
właściwie wszystkie portrety, autoportrety i studia figuralne Ślewińskiego, w mniejszym lub większym
stopniu, noszą na sobie „piętno refleksyjności". Tak jak bywają wizerunki liryczne i dramatyczne,
słodko-pochlebiające i szyderczo-satyryczne, patetyczne i pokornie ekspiacyjne — tak portrety Ślewiń-
skiego (wliczając w to i autoportrety) mieszczą się w kategoriach psychologiczno-refleksyjnych. Cechuje
28 Por. W. Jaworska, Pracownia Ślewińskiego odnaleziona, „Świat", 1962, nr 24.
29 Studium kobiety siedzącej, ok. 1897, pastel, Muzeum Narodowe, Warszawa. (Obraz został ofiarowany Muzeum Narodowe-
mu w Warszawie przez Armanda Hammera w 1977 z okazji wizyty w Polsce Prezydenta Stanów Zjednoczonych Jimmi Cartera).
WŁADYSŁAWA JAWORSKA
26. Władysław Ślewiński, Kobieta z rudymi włosami, ok. 1896, ol. pł., kolekcja S. Josefowitz, Lozanna
podtekstów, na pół ujawnionych znaczeń. Jest wariacją na temat urody wspaniałych rudych włosów —
i na tym koniec.
Jeśli chcielibyśmy koniecznie jednym zdaniem dać charakterystykę obu obrazów i ostro określić róż-
nicę — powiemy: oba są piękne w sensie estetycznym, ale pierwszy jest w swej wymowie magiczny, drugi
retoryczny.
Od czasu ujawnienia tego studium w 1962 r.28 wchodzi ono jako jedna z czołowych pozycji do
wszystkich ekspozycji grupy Nabis. Choć dzięki linearno-dekoracyjnym walorom można w studium
dopatrzyć się sporo pokrewieństw i filiacji z „prorokami", to jednak w decyzji i energii rysunku, pewności
operowania zmasowaną plamą barwną dzieło zbliżone jest raczej do twórczości Toulouse-Lautreca, żeby
wymienić Modystkę {Mademoiselle Croquesi Margouiń) z Muzeum w Albi i szkic sangwiną Głowa kobiety.
Zapowiedzianym już drugim „zbliżeniem" będzie Studium kobiety siedzącej29. Nawiązując do tych
momentów analizy Czeszącej się kobiety, gdzie była mowa o utajonej wymowie zadumy, medytacji,
nostalgii w tej konkretnej, ale przez swoje otoczenie skomplikowanej postaci — należy podkreślić fakt, że
właściwie wszystkie portrety, autoportrety i studia figuralne Ślewińskiego, w mniejszym lub większym
stopniu, noszą na sobie „piętno refleksyjności". Tak jak bywają wizerunki liryczne i dramatyczne,
słodko-pochlebiające i szyderczo-satyryczne, patetyczne i pokornie ekspiacyjne — tak portrety Ślewiń-
skiego (wliczając w to i autoportrety) mieszczą się w kategoriach psychologiczno-refleksyjnych. Cechuje
28 Por. W. Jaworska, Pracownia Ślewińskiego odnaleziona, „Świat", 1962, nr 24.
29 Studium kobiety siedzącej, ok. 1897, pastel, Muzeum Narodowe, Warszawa. (Obraz został ofiarowany Muzeum Narodowe-
mu w Warszawie przez Armanda Hammera w 1977 z okazji wizyty w Polsce Prezydenta Stanów Zjednoczonych Jimmi Cartera).