Rocznik Historii Sztuki (19.1992)

322

IRENA DŻURKOWA-KOSSOWSKA

f*. » 'l %

\ \ i j

11

18. Witold Wojtkiewicz, Bolesne oględziny, 1904,
Archiwum Fotograficzne Muzeum Narodowego w Krakowie

i Katorżnicy, ale ujawniają się także inne relacje tematyczne i formalno-ekspresyjne, które łącząc wyod-
rębnione części ze sobą tworzą wielowarstwowe, powikłane pole znaczeń. Taka hipotetyczna struktura
cyklu, poprzez określenie pozycji każdego rysunku w kontekście pozostałych, pozwala wydobyć sensy
nieostre przy rozważaniu pojedynczych dzieł, wzbogaca zakres skojarzeń, umożliwia głębsze zrozumienie
dzieła jako całości.

Dla uchwycenia sposobu, w jaki sytuację historyczną 1905 roku widział i pojmował Wojtkiewicz,
najbardziej właściwy wydaje się kontekst dzieł literackich, w których znalazła odzwierciedlenie pro-
blematyka rewolucyjna. Powiązania artysty z literackim nurtem rozrachunkowym wobec estetyki młodo-
polskiej oraz z lewicową publicystyką pozwalają interpretować cykl „Rok 1905" w odniesieniu do
utworów Wyspiańskiego, Berenta i Żeromskiego, do wypowiedzi Brzozowskiego, Irzykowskiego i Feld-
mana.