DOI article:
Kossowska, Irena: Cykl "Rok 1905" Witolda Wojtkiewicza
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.13597#0327
„ROK 1905" WITOLDA WOJTKIEWICZA 323
19. Witold Wojtkiewicz, Czuiostkowi (Zuzanna i starcy), 1904,
Muzeum Narodowe w Krakowie
Wymowa cyklu jest bardzo niejednoznaczna, oscyluje między afirmacją bohaterskiego i samotnego
zrywu proletariatu a bolesno-ironiczną oceną rewolucyjnej rzeczywistości, jej nędzy i jej tragizmu. Za tą
znaczeniową „migotliwością" przemawia także stylistyczna bliskość dzieła i serii „Szkice tragikomiczne",
w której ton tragizmu współbrzmi z prześmiewczym akcentem. Stanowi ono pod względem formal-
no-ekspresyjnym punkt dojścia karykaturalno-ilustratorskiej fazy w twórczości Wojtkiewicza, która nie
wyróżniała go w znaczący sposób z grona współpracujących z czasopismami artystów. Cykl „Rok 1905"
wyznacza przełom w kierunku oryginalnej kreacji artystycznej i zarazem apogeum ekspresjonistycznej
tendencji w graficzno-rysunkowym oeuvre Wojtkiewicza. Synteza i deformacja kształtu, dotychczas
w znacznym stopniu związane z ilustratorską funkcją i satyryczną intencją, gęsta sieć splątanych linii
wpisanych w kontur płaskich, zwiotczałych, „odcieleśnionych" sylwetek ludzkich, ostre kontrasty czerni
i bieli współgrają tu z ekspresjonistyczną formułą obrazowej przestrzeni, spłaszczonej, „ściśniętej",
19. Witold Wojtkiewicz, Czuiostkowi (Zuzanna i starcy), 1904,
Muzeum Narodowe w Krakowie
Wymowa cyklu jest bardzo niejednoznaczna, oscyluje między afirmacją bohaterskiego i samotnego
zrywu proletariatu a bolesno-ironiczną oceną rewolucyjnej rzeczywistości, jej nędzy i jej tragizmu. Za tą
znaczeniową „migotliwością" przemawia także stylistyczna bliskość dzieła i serii „Szkice tragikomiczne",
w której ton tragizmu współbrzmi z prześmiewczym akcentem. Stanowi ono pod względem formal-
no-ekspresyjnym punkt dojścia karykaturalno-ilustratorskiej fazy w twórczości Wojtkiewicza, która nie
wyróżniała go w znaczący sposób z grona współpracujących z czasopismami artystów. Cykl „Rok 1905"
wyznacza przełom w kierunku oryginalnej kreacji artystycznej i zarazem apogeum ekspresjonistycznej
tendencji w graficzno-rysunkowym oeuvre Wojtkiewicza. Synteza i deformacja kształtu, dotychczas
w znacznym stopniu związane z ilustratorską funkcją i satyryczną intencją, gęsta sieć splątanych linii
wpisanych w kontur płaskich, zwiotczałych, „odcieleśnionych" sylwetek ludzkich, ostre kontrasty czerni
i bieli współgrają tu z ekspresjonistyczną formułą obrazowej przestrzeni, spłaszczonej, „ściśniętej",