DOI Artikel:
Karpowicz, Mariusz: Baltazar Fontana - rzeźbiarz
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.13596#0131
BALTAZAR FONTANA - RZEŹBIARZ
127
5. G. B. Barberini, fragment konfesji. Bolonia, kościół S. Petronio.
pozwalają stwierdzić, że gatunek draperii, jaki stosuje w swych pełnych siły, dynamicznych rzeźbach,
znalazł pewne echo w twórczości Baltazara. Szaty poruszone wiatrem, wiewające, opinające sylwetkę,
dynamizujące ją i komplikujące, zwłaszcza jak w drewnianej figurze Matki Boskiej w Balerna (syg-
nowana i datowana 1676), wydają się jednym ze źródeł inspiracji8 (il. 4). Figura ta ze swym układem
ciała, kontrapostem, zwrotem złożonych rąk ku lewej stronie została przez Baltazara powtórzona w figu-
rze Niepokalanie Poczętej w kościele Św. Anny w Krakowie. Trzeba ją zatem uznać za jedno ze źródeł
sztuki naszego Fontany. Podobnie można powiedzieć o czterech świętych w niszach kościoła S. Giuliano
w Como9. Ponadto trzeba zauważyć, że ten właśnie, jedyny artysta, praktykował niejednokrotnie rzeźbę
pełnoplastyczną w drewnie (Balerna, Castel S. Piętro, Katedra w Como)10, co też kilkakrotnie podej-
mował i nasz Baltazar. Spotkać się musieli, ale czy stary mistrz, otoczony śmiertelną zawiścią, udzielał
młodemu wtajemniczenia w arkana pracy w drewnie — trudno mieć pewność, wiele poszlak jednak na to
wskazuje. W każdym razie w Rzymie nie mógł się Baltazar nauczyć snycerki — jeśli — to tylko w kraju
lat dziecinnych.
Z Lironim i jego inspiracjami wiążą się jeszcze następne zaskakujące zapożyczenia. Otóż ołtarz
prawego ramienia transeptu Katedry w Como, słynny ołtarz Assunty, co najmniej dwukrotnie stał się
wzorcem, który Baltazar po swojemu modyfikował i trawestował. Wiadomo, że znakomity ten prze-
strzenny ołtarz, powstały w latach 1627 — 1633, projektował Francesco Maria Ricchino11. Natomiast
przewidziane w projekcie dwie wielkie statuy Dawida i Salomona, stojące na osobnych cokołach po
bokach ołtarza, wykonano znacznie później. Stojącą z prawej, wielką, drewnianą figurę Salomona wyko-
nał Gian Piętro Lironi dopiero w 1687 r.12 Druga figura — Dawid — odmienny w wykonaniu, jest
Martinola, Inventario..., t. I, s. 45; t. II, s. 41, il. 78.
9 Gavazzi Nizzola, Magni, op. cit., s. 128.
10 H. Hoffmann, Einige Werke Barocker Holzskulptur im Tessin, „Jahrbuch fur Kunst und Kunstpflege in der Schweiz", V:
1928-29, s. 323-327.
11 F. Figerio, // Duomo di Como e il Broletto, Como 1950, s. 174- 178, il. 202.
12 P. Vegezzi, Note e riflessi sulla Г esposizione storica di Lugano, Lugano 1903, III, s. 160—161.
127
5. G. B. Barberini, fragment konfesji. Bolonia, kościół S. Petronio.
pozwalają stwierdzić, że gatunek draperii, jaki stosuje w swych pełnych siły, dynamicznych rzeźbach,
znalazł pewne echo w twórczości Baltazara. Szaty poruszone wiatrem, wiewające, opinające sylwetkę,
dynamizujące ją i komplikujące, zwłaszcza jak w drewnianej figurze Matki Boskiej w Balerna (syg-
nowana i datowana 1676), wydają się jednym ze źródeł inspiracji8 (il. 4). Figura ta ze swym układem
ciała, kontrapostem, zwrotem złożonych rąk ku lewej stronie została przez Baltazara powtórzona w figu-
rze Niepokalanie Poczętej w kościele Św. Anny w Krakowie. Trzeba ją zatem uznać za jedno ze źródeł
sztuki naszego Fontany. Podobnie można powiedzieć o czterech świętych w niszach kościoła S. Giuliano
w Como9. Ponadto trzeba zauważyć, że ten właśnie, jedyny artysta, praktykował niejednokrotnie rzeźbę
pełnoplastyczną w drewnie (Balerna, Castel S. Piętro, Katedra w Como)10, co też kilkakrotnie podej-
mował i nasz Baltazar. Spotkać się musieli, ale czy stary mistrz, otoczony śmiertelną zawiścią, udzielał
młodemu wtajemniczenia w arkana pracy w drewnie — trudno mieć pewność, wiele poszlak jednak na to
wskazuje. W każdym razie w Rzymie nie mógł się Baltazar nauczyć snycerki — jeśli — to tylko w kraju
lat dziecinnych.
Z Lironim i jego inspiracjami wiążą się jeszcze następne zaskakujące zapożyczenia. Otóż ołtarz
prawego ramienia transeptu Katedry w Como, słynny ołtarz Assunty, co najmniej dwukrotnie stał się
wzorcem, który Baltazar po swojemu modyfikował i trawestował. Wiadomo, że znakomity ten prze-
strzenny ołtarz, powstały w latach 1627 — 1633, projektował Francesco Maria Ricchino11. Natomiast
przewidziane w projekcie dwie wielkie statuy Dawida i Salomona, stojące na osobnych cokołach po
bokach ołtarza, wykonano znacznie później. Stojącą z prawej, wielką, drewnianą figurę Salomona wyko-
nał Gian Piętro Lironi dopiero w 1687 r.12 Druga figura — Dawid — odmienny w wykonaniu, jest
Martinola, Inventario..., t. I, s. 45; t. II, s. 41, il. 78.
9 Gavazzi Nizzola, Magni, op. cit., s. 128.
10 H. Hoffmann, Einige Werke Barocker Holzskulptur im Tessin, „Jahrbuch fur Kunst und Kunstpflege in der Schweiz", V:
1928-29, s. 323-327.
11 F. Figerio, // Duomo di Como e il Broletto, Como 1950, s. 174- 178, il. 202.
12 P. Vegezzi, Note e riflessi sulla Г esposizione storica di Lugano, Lugano 1903, III, s. 160—161.