DOI Artikel:
Karpowicz, Mariusz: Baltazar Fontana - rzeźbiarz
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.13596#0169
BALTAZAR FONTANA - RZEŹBIARZ
165
42. A. Silva, Wyjście z Arki. Morbio Inferiore, Sanktuarium.
Ołtarz Św. Krzyża w krakowskim kościele Św. Anny zawiera w polu środkowym największą roz-
miarami płaskorzeźbę w dorobku Baltazara. Ikonografia tego reliefu i w ogóle całego ołtarza jest dość
szczególna, łączy bowiem w jednym przedstawieniu wizerunek Piety (zob. il 36), to jest Opłakiwanie
Syna przez Matkę i św. Jana7, oraz gloryfikację Krzyża, unoszonego przez anioły w górnej partii tego
rzeźbionego „obrazu". Tej wyjątkowej dwoistości, łączącej temat w swej istocie historyczny, jakim jest
Pieta, z ahistorycznym, dewocyjnym, jakim jest gloryfikacja Krzyża (il. 34), świadom był ksiądz Piskor-
ski, kierownik budowy kościoła z ramienia Uniwersytetu. Nazywał bowiem ołtarz w swych rachunkach
raz „altare Pietatis", innym razem „S. Crucis"8. Pisaliśmy już wyżej, w rozdziale o inspiracjach, że
7 Rozumiem, że nasza Pieta ma podwójne znaczenie — historyczne i dogmatyczne, soteriologiczne (Compassio e Corredemp-
tio), ale w tym miejscu nie ma potrzeby analizować tego głębiej: T. Dobrzeniecki, Średniowieczne źródła „Piety", [w:] Treści
dzieła sztuki. Materiały z sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Warszawa 1969, s. 11 — 31, gdzie zanegowano starą opinię
o dewocyjnym charakterze tego przedstawienia; E. Panofsky, Imago Pietatis. Ein Beitrag zur Typengeschichte des „Schmerzens-
mannes" und der „Maria Mediatrix", [w:] Festschriftfur M. J. Friedlander, Leipzig 1927, s. 264 — 268; L. Kalinowski, Geneza
Piety średniowiecznej, „Prace Komisji Historii Sztuki", X: 1952, s. 153 — 260. Kraków, Archiwum Uniw. Jagiellońskiego, nr 318.
8 S. Piskorski, Rationes Perceptorum et Expensorum pro Fabrica Ecclesiae S. Annae..., s. 173 — Altare „delia Pieta",
s. 175 — „Pietatis", s. 147 — „altare Crucis", s. 150 — „capella Crucis".
165
42. A. Silva, Wyjście z Arki. Morbio Inferiore, Sanktuarium.
Ołtarz Św. Krzyża w krakowskim kościele Św. Anny zawiera w polu środkowym największą roz-
miarami płaskorzeźbę w dorobku Baltazara. Ikonografia tego reliefu i w ogóle całego ołtarza jest dość
szczególna, łączy bowiem w jednym przedstawieniu wizerunek Piety (zob. il 36), to jest Opłakiwanie
Syna przez Matkę i św. Jana7, oraz gloryfikację Krzyża, unoszonego przez anioły w górnej partii tego
rzeźbionego „obrazu". Tej wyjątkowej dwoistości, łączącej temat w swej istocie historyczny, jakim jest
Pieta, z ahistorycznym, dewocyjnym, jakim jest gloryfikacja Krzyża (il. 34), świadom był ksiądz Piskor-
ski, kierownik budowy kościoła z ramienia Uniwersytetu. Nazywał bowiem ołtarz w swych rachunkach
raz „altare Pietatis", innym razem „S. Crucis"8. Pisaliśmy już wyżej, w rozdziale o inspiracjach, że
7 Rozumiem, że nasza Pieta ma podwójne znaczenie — historyczne i dogmatyczne, soteriologiczne (Compassio e Corredemp-
tio), ale w tym miejscu nie ma potrzeby analizować tego głębiej: T. Dobrzeniecki, Średniowieczne źródła „Piety", [w:] Treści
dzieła sztuki. Materiały z sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Warszawa 1969, s. 11 — 31, gdzie zanegowano starą opinię
o dewocyjnym charakterze tego przedstawienia; E. Panofsky, Imago Pietatis. Ein Beitrag zur Typengeschichte des „Schmerzens-
mannes" und der „Maria Mediatrix", [w:] Festschriftfur M. J. Friedlander, Leipzig 1927, s. 264 — 268; L. Kalinowski, Geneza
Piety średniowiecznej, „Prace Komisji Historii Sztuki", X: 1952, s. 153 — 260. Kraków, Archiwum Uniw. Jagiellońskiego, nr 318.
8 S. Piskorski, Rationes Perceptorum et Expensorum pro Fabrica Ecclesiae S. Annae..., s. 173 — Altare „delia Pieta",
s. 175 — „Pietatis", s. 147 — „altare Crucis", s. 150 — „capella Crucis".