Rocznik Historii Sztuki (20.1994)

254

JERZY KOWALCZYK

28. Wnętrze katedry w Chełmie, 1735—1756, arch P. A. Fontana.

najwybitniejszym dziełem jest wnętrze świątyni Jezuitów w Poznaniu z potężnymi kanelowanymi kolum-
nami ustawionymi przy ścianach nawy głównej (arch. ks. Bartłomiej Wąsowski SJ, 1683 — 1686). Wska-
zywany przy tym jako wzór rzymski kościół S. Maria in Campitelli arch. Carla Rainaldiego
(1663 —1667)187, fascynował architektów także w okresie późnego baroku.

Wnętrze kościoła SS. Wizytek w Warszawie jest najdoskonalszym przykładem, gdzie kolumny opina-
ją nie tylko ściany nawy i prezbiterium, ale także kaplic (il. 29). Panuje tu wyjątkowa integracja form
architektury całego wnętrza i fasady, dzięki operowaniu we wnętrzu i na zewnątrz parami kolumn,
między którymi występują znamienne wybrzuszenia muru. Architekt kościoła Karol Antoni Bay, wyka-
zał nie tylko wielką konsekwencję i dojrzałość, ale także inwencję twórczą. Choć był wierny wyniesionej
z rzymskiej szkoły ogólnej zasadzie komponowania wnętrza świątyni, to jednak w opracowaniu szczegó-
łowym wykazał godną najwyższej pochwały samodzielność. W niektórych rzymskich kościołach kolum-
ny są niejako wpuszczane w mur, ale występy między kolumnami są ostro podcinane, jak w S. Maria dei

7 J. Baranowski, Bartłomiej Nataniel Wąsowski teoretyk i architekt XVII w., Wrocław 1975, s. 83.