DOI Artikel:
Bryl, Mariusz: Pierwowzory obrazowe w twórczości Artura Grottgera
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.13596#0404
400
MARIUSZ BRYL
69. Pacecco de Rosa, Sw. Antoni Padewski, ok. poł. XVII w.
przejmowanych wzorów, a także o typologicznym zróżnicowaniu powoływanych przez artystę związków
międzyobrazowych. Grottger korzystał ze wzorów o bardzo odległej od siebie proweniencji stylistycznej,
nie waha się też w jednym i tym samym dziele zebrać postaci pochodzące z epok i sytuacji zupełnie
odmiennych. Artysta wyraźnie ufał unifikującej sile własnego iluzjonistycznego sposobu kształtowania,
który niwelował różnice stylistyczne dzięki nadaniu wszystkim elementom kompozycji identycznego
naturalistycznego piętna.
Iluzjonizm rzeczywistości przedstawionej oparty na drobiazgowych studiach natury stanowi bez
wątpienia jeden z najistotniejszych elementów poetyki Grottgerowskich cykli, jego rola jednak, a także
miejsce w procesie twórczym dają się określić jako drugorzędne, instrumentalne. Spójrzmy na jedno
z takich studiów natury (il. 22). Na kartce papieru widzimy trzy różne studia do Bitwy. Bez trudu
identyfikujemy poszczególne motywy z tymi wyobrażonymi na skończonym kartonie. Mamy tu do
czynienia z rysunkami czysto imitacyjnymi, które powstały w wyniku dokładnego, ścisłego studium
modela. Grottger ulegał niekiedy pokusie zawierzenia swojej pamięci wzrokowej i warsztatowej biegłości
w odtwarzaniu przedmiotu i decydował się na rysowanie bez dokładnego przestudiowania motywu,
zawsze jednak kończyło się to niepowodzeniem i — prędzej czy później — krytyczną oceną, wymaza-
niem i ponownym opracowaniem danego szczegółu26.
26 Raz jeden opisał artysta bardzo dokładnie całą procedurę: „Całe przed południem, bo od 9-tej do 12-tej robiłem sobie
studia draperii do figur, podług modela, a resztę dnia przenosiłem to już na obrazki (bo studia robiłem na osobnym papierze).
MARIUSZ BRYL
69. Pacecco de Rosa, Sw. Antoni Padewski, ok. poł. XVII w.
przejmowanych wzorów, a także o typologicznym zróżnicowaniu powoływanych przez artystę związków
międzyobrazowych. Grottger korzystał ze wzorów o bardzo odległej od siebie proweniencji stylistycznej,
nie waha się też w jednym i tym samym dziele zebrać postaci pochodzące z epok i sytuacji zupełnie
odmiennych. Artysta wyraźnie ufał unifikującej sile własnego iluzjonistycznego sposobu kształtowania,
który niwelował różnice stylistyczne dzięki nadaniu wszystkim elementom kompozycji identycznego
naturalistycznego piętna.
Iluzjonizm rzeczywistości przedstawionej oparty na drobiazgowych studiach natury stanowi bez
wątpienia jeden z najistotniejszych elementów poetyki Grottgerowskich cykli, jego rola jednak, a także
miejsce w procesie twórczym dają się określić jako drugorzędne, instrumentalne. Spójrzmy na jedno
z takich studiów natury (il. 22). Na kartce papieru widzimy trzy różne studia do Bitwy. Bez trudu
identyfikujemy poszczególne motywy z tymi wyobrażonymi na skończonym kartonie. Mamy tu do
czynienia z rysunkami czysto imitacyjnymi, które powstały w wyniku dokładnego, ścisłego studium
modela. Grottger ulegał niekiedy pokusie zawierzenia swojej pamięci wzrokowej i warsztatowej biegłości
w odtwarzaniu przedmiotu i decydował się na rysowanie bez dokładnego przestudiowania motywu,
zawsze jednak kończyło się to niepowodzeniem i — prędzej czy później — krytyczną oceną, wymaza-
niem i ponownym opracowaniem danego szczegółu26.
26 Raz jeden opisał artysta bardzo dokładnie całą procedurę: „Całe przed południem, bo od 9-tej do 12-tej robiłem sobie
studia draperii do figur, podług modela, a resztę dnia przenosiłem to już na obrazki (bo studia robiłem na osobnym papierze).