DOI Artikel:
Bryl, Mariusz: Pierwowzory obrazowe w twórczości Artura Grottgera
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.13596#0411
PIERWOWZORY OBRAZOWE.
407
76. Artur Grottger, Przysięga, III karton cyklu Lituania 1865.
Pierwszy karton Polonii — Branka (il. 32) — posiada liczne odniesienia do różnych dzieł. Spójrzmy
na trzy ryciny Chodowieckiego: dwie pierwsze, ilustrujące Klarysę Harlowe Richardsona (il. 33, 34),
trzecią, przedstawiającą P. Nouseul jako Lady Makbet w scenie nocnego szaleństwa (il. 35). Na pierwszej
dostrzeżemy najbliższy pierwowzór dla kobiety po prawej stronie kartonu. Gest prawej ręki, tors do
przodu, mimika twarzy — wszystkie te elementy wykazują wiele podobieństw, nie mówiąc już o iden-
tycznej pozycji zajmowanej przez obie postaci w polu obrazowym. Na drugiej ilustracji widzimy dwie
kobiety biegnące za sobą w wielkim poruszeniu, otwarte drzwi oraz mężczyznę ze skrzyżowanymi
dłońmi. Wreszcie trzecia rycina precyzuje związek z kobietą po prawej stronie. Ważne są tutaj dwa
elementy — świeca na lichtarzu, dająca osobliwe oświetlenie i wzmagająca nastrój grozy oraz chusta
przerzucona przez rękę. Podobne są też emocje — skrajny stan psychiczny rysujący się na twarzach obu
kobiet.
Analogie powyższe dotyczą zatem przede wszystkim wspólnoty sytuacyjno-dramaturgicznej, mimiki,
gestów, postawy bohaterek, a także niektórych szczegółów i rekwizytów. Zasadniczy element kom-
407
76. Artur Grottger, Przysięga, III karton cyklu Lituania 1865.
Pierwszy karton Polonii — Branka (il. 32) — posiada liczne odniesienia do różnych dzieł. Spójrzmy
na trzy ryciny Chodowieckiego: dwie pierwsze, ilustrujące Klarysę Harlowe Richardsona (il. 33, 34),
trzecią, przedstawiającą P. Nouseul jako Lady Makbet w scenie nocnego szaleństwa (il. 35). Na pierwszej
dostrzeżemy najbliższy pierwowzór dla kobiety po prawej stronie kartonu. Gest prawej ręki, tors do
przodu, mimika twarzy — wszystkie te elementy wykazują wiele podobieństw, nie mówiąc już o iden-
tycznej pozycji zajmowanej przez obie postaci w polu obrazowym. Na drugiej ilustracji widzimy dwie
kobiety biegnące za sobą w wielkim poruszeniu, otwarte drzwi oraz mężczyznę ze skrzyżowanymi
dłońmi. Wreszcie trzecia rycina precyzuje związek z kobietą po prawej stronie. Ważne są tutaj dwa
elementy — świeca na lichtarzu, dająca osobliwe oświetlenie i wzmagająca nastrój grozy oraz chusta
przerzucona przez rękę. Podobne są też emocje — skrajny stan psychiczny rysujący się na twarzach obu
kobiet.
Analogie powyższe dotyczą zatem przede wszystkim wspólnoty sytuacyjno-dramaturgicznej, mimiki,
gestów, postawy bohaterek, a także niektórych szczegółów i rekwizytów. Zasadniczy element kom-